Đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về tác động của việc giảm thuế giá trị gia tăng 2%
	Nghị quyết giảm 2% thuế GTGT: Cú hích cho tiêu dùng và doanh nghiệp phục hồi
	Chính phủ đồng ý Bộ Tài chính trình phương án giảm 2% thuế VAT

Ông Lê Minh Nam, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Khoa học Kiểm toán Nhà nước, đại biểu Quốc hội đoàn Hậu Giang.

Ông đánh giá như thế nào về những đề xuất tại tờ trình của Chính phủ về tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT?

Hiện nay, trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, Nhà nước đã sử dụng chính sách thuế như một công cụ quan trọng để thực hiện chính sách tài khóa hỗ trợ, phục vụ quản lý, điều hành kinh tế - xã hội cũng như đảm bảo thu ngân sách nhà nước. Theo đó, Chính phủ đang đề xuất Quốc hội thông qua chính sách giảm thuế GTGT 2% tại Kỳ họp thứ 5 này với phương án giảm mức thuế suất thuế GTGT đối với hầu hết mặt hàng đang chịu thuế suất 10% xuống còn 8%, thời gian áp dụng từ 1/7/2023 đến hết 31/12/2023.

Theo tôi, khi Chính phủ đưa ra đề xuất như trên là đã phải dựa trên những tính toán, cân đối về tác động cụ thể đến nhiều lĩnh vực, đồng thời cũng đã dựa trên kinh nghiệm từ việc áp dụng chính sách giảm thuế GTGT trong năm 2022. Việc sử dụng chính sách giảm thuế GTGT trong bối cảnh hiện nay sẽ tác động tích cực giúp người dân có điều kiện sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn khi mua sắm hàng hóa, dịch vụ, thông qua đó kích cầu, thúc đẩy doanh nghiệp thêm điều kiện cung cấp sản phẩm, dịch vụ, từ đó doanh nghiệp phục hồi, có nguồn thu và quay lại đóng góp nhiều hơn cho ngân sách nhà nước.

Theo đánh giá thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, trong năm 2022, giải pháp giảm thuế GTGT đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng gần 20% so với năm trước, thu thuế GTGT nội địa không giảm mà tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, bối cảnh năm 2023 có những khác biệt hơn, nên những điều chỉnh của Chính phủ tại tờ trình là hợp lý, bởi thực hiện chính sách thuế không chỉ hướng đến điều hành kinh tế - xã hội mà phải hướng đến những hiệu quả, cũng như phạm vi tác động phải tích cực.

Hiện có nhiều ý kiến khác nhau về mở rộng phạm vi đối tượng và thời gian được giảm thuế GTGT, quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này?

Theo tờ trình của Chính phủ, các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất GTGT 10% được giảm xuống còn 8%, nhưng trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Tôi cho rằng, phạm vi đối tượng theo đề nghị của Chính phủ là phù hợp. Nếu áp dụng rộng thì sẽ có nhiều mặt hàng, dịch vụ đang trong diện cần kiểm soát, không ưu tiên và không khuyến khích tiêu dùng, nhất là mặt hàng đang chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thì nên bỏ ra khỏi đối tượng được giảm thuế GTGT. Việc này đều đã được Chính phủ đánh giá tác động cụ thể để đưa ra quyết định. Hơn nữa, bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm sẽ tác động lớn đến dự kiến thu ngân sách trong năm nay, nên nếu áp dụng đối tượng giảm thuế trên diện rộng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến kế hoạch ngân sách năm 2023.

Về thời gian áp dụng, cũng tương tự như đề xuất về đối tượng được giảm thuế GTGT, Chính phủ cũng đã có những cân nhắc hợp lý, giúp đảm bảo chính sách được thực thi và có tính lan tỏa trên toàn quốc. Thời gian 6 tháng không phải là ít, cũng sẽ tạo được cú hích cho kinh tế - xã hội. Vấn đề này cũng đã được xem xét dựa trên kinh nghiệm thực tiễn thực hiện giảm thuế GTGT trong năm 2022, nếu muốn việc thực hiện dài hơi hơn thì phải hoạch định, đánh giá kỹ lưỡng bối cảnh kinh tế.

Để thực thi hiệu quả, các cơ quan có liên quan cần lưu ý vấn đề gì, thưa ông?

Khi chính sách đề ra thì Chính phủ cần quan tâm đến việc điều hành để làm sao chính sách thực sự hiệu quả. Giảm thuế tức là giảm thu ngân sách nhà nước, nhưng phải làm sao để kích cầu, giúp doanh nghiệp hoạt động trở lại, đóng góp cho ngân sách cũng như các khoản thu khác, từ đó đảm bảo các cân đối của nền kinh tế, đảm bảo kế hoạch thu ngân sách 2023. Ngoài ra, việc thực hiện chính sách giảm thuế GTGT cần đồng bộ, toàn diện với các chính sách về tài chính khác để cộng hưởng cho nền kinh tế phát triển tích cực.

Xin cảm ơn ông!

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu Quốc hội đoàn Thái Bình: Rút kinh nghiệm khi tiếp tục thực thi Tôi nhất trí với những phương án Chính phủ đưa ra tại tờ trình Quốc hội về tiếp tục kéo dài giảm thuế GTGT 2%. Nhưng có một lưu ý, theo kinh nghiệm từ năm 2022, việc thực hiện trong thời gian đầu và thời gian cuối đã phát sinh lúng túng, gây khó khăn cho cả cơ quan nhà nước và doanh nghiệp trong thực thi. Thời gian đầu là việc thay đổi hệ thống kế toán và hạch toán, thời gian cuối là những vướng mắc khi giao dich trước thời hạn kết thúc nhưng xuất hóa đơn lại sau thời hạn. Do đó, các cơ quan thực thi cần rút kinh nghiệm từ lần thực hiện giảm thuế GTGT trước để khi Quốc hội thông qua nghị quyết sẽ không còn gặp khó khăn, lúng túng nào, giúp tăng hiệu quả của chính sách. Về thời hạn thực hiện giảm thuế GTGT trong 6 tháng, theo tôi là đã có sự cân đối trong vấn đề thu chi ngân sách nhà nước cũng như từ kinh nghiệm đã diễn ra. Ông Trần Hoàng Ngân, đại biểu Quốc hội đoàn TPHCM, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM: Cần giải pháp tổng thể cho doanh nghiệp Trước mắt, nên giảm 2% thuế GTGT, nhưng thời gian tới có thể tiếp tục giảm thêm loại thuế này để kích cầu tiêu dùng, kích cầu nội địa. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang gặp khó khăn liên tục trong gần 3 năm qua nên vừa phải có giải pháp cấp bách ngắn hạn vừa phải có giải pháp dài hạn để cứu nền kinh tế, nhất là vấn đề liên quan đến thị trường xuất khẩu và vốn. Minh Chi (ghi)