Hoạt động phân tích mẫu hàng hóa tại Trung tâm PTPL hàng hóa XNK. Ảnh: Q.H.

Theo ông Nguyễn Ngọc Huân, Giám đốc Trung tâm PTPL hàng hóa XNK, những năm gần đây ngành Hải quan đã chú trọng mở rộng, phát triển mạng lưới Chi nhánh các Trung tâm PTPL ở các khu vực: Bắc-Trung-Nam. Nhờ đó, việc tiếp nhận mẫu hàng hóa XNK từ các đơn vị Hải quan địa phương, cũng như việc phản hồi của Trung tâm diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm được chi phí.

Bên cạnh đó, tập thể cán bộ, viên chức tại Trung tâm PTPL hàng hóa XNK đã nỗ lực khắc phục khó khăn, tập trung nghiên cứu PTPL các mẫu hàng hóa mới, dần đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng cao. Số lượng mẫu tiếp nhận và kết quả phân tích tại Trung tâm và 3 Chi nhánh Trung tâm: Hải Phòng, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh năm sau luôn cao hơn năm trước.

Báo cáo của Trung tâm PTPL hàng hóa XNK cho thấy, tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2013, đơn vị đã tiếp nhận 6.333 mẫu và đưa ra kết luận 6.175 mẫu hàng hóa XNK, tăng 19,9% so với cùng kỳ năm 2012. Trong đó, Trung tâm tiếp nhận 1.395 mẫu; Chi nhánh Hải Phòng tiếp nhận 1.651 mẫu; Chi nhánh Đà Nẵng tiếp nhận 321 mẫu và Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh tiếp nhận 2.966 mẫu. Đáng lưu ý, từ kết quả PTPL, các đơn vị Hải quan địa phương đã xác định được 16,9% mẫu hàng hóa tăng thuế và 13,9% mẫu hàng hóa giảm thuế.

Cũng theo ông Huân, thời gian qua lượng mẫu hàng hóa gửi về Trung tâm và các Chi nhánh đa dạng, phức tạp. Trung bình nhóm hóa chất và các sản phẩm hóa chất, thực phẩm, dược phẩm chiếm tới 65%; còn lại là mặt hàng sắt thép, máy móc, thiết bị; giấy, vải, sợi, vật liệu xây dựng.

Đối với các mẫu yêu cầu PTPL, kết quả PTPL đã làm thay đổi khoảng 51% mã số khai báo của chủ hàng. Kết quả này đã góp phần cùng toàn Ngành thu đúng, thu đủ số thuế cho ngân sách Nhà nước, chống gian lận thương mại; tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho DN...

Chủng loại mặt hàng gửi về yêu cầu PTPL, DN khai báo sai luôn chiếm tỷ lệ cao, xấp xỉ 50%. Chính vì vậy, công tác phân loại mã số hàng hóa cũng đóng vai trò quan trọng trong công tác chống buôn lậu, kiểm tra sau thông quan. Bên cạnh đáp ứng nhiệm vụ trên, Trung tâm PTPL hàng hóa XNK còn trực tiếp tham mưu cho Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính về những mặt hàng khó; rà soát danh mục hàng hóa; giải quyết khiếu nại của Hải quan địa phương về kết quả PTPL.

Tuy vậy, công tác PTPL hiện mới đáp ứng yêu cầu công tác thuế hải quan, chưa theo kịp yêu cầu khách quan là hướng tới mục tiêu bảo vệ cộng đồng, an toàn môi trường, an sinh xã hội trong điều kiện hội nhập và đa dạng hóa lĩnh vực PTPL.

Để làm tốt chức năng này, theo lãnh đạo Trung tâm PTPL hàng hóa XNK, công tác PTPL cần phải đi trước một bước trong việc chuẩn bị cơ sở pháp lý, năng lực kỹ thuật phù hợp và cần được cụ thể hóa trong Luật Hải quan, các kế hoạch phát triển công tác PTPL. Tổng cục Hải quan cần có chế độ kiểm tra định kỳ việc phân loại hàng hóa, thực hiện Quy chế PTPL tại Hải quan địa phương và chấn chỉnh việc gửi mẫu PTPL, cũng như việc gửi mẫu đến cơ quan giám định ngoài Ngành.

Quang Hùng