Bắt cá xương xanh ở Hòn Nồm.

Nghe bạn mời, tôi chuẩn bị ba lô lên đường ngay.

Anh bạn cho biết, cá xương xanh hầu như có quanh năm, nhiều nhất là vào tháng 2 đến tháng 5. Cá xương xanh (còn gọi là cá nhái, cá lìm kìm biển), dài khoảng 7-8 tấc, to tròn cỡ cổ tay người lớn, da và xương cá có màu xanh lấp lánh.

Ngày trước, cá đánh bắt được có con nặng khoảng 4-5 kg, nhưng sau này vì việc đánh bắt tràn lan, cá lớn không kịp, chỉ còn khoảng 1-2 kg mà thôi. Tập quán của cá thường sống nơi các ghềnh đá, bãi biển tầng nước mặt, độ sâu khoảng 1 mét, ngư dân nơi đây dùng lưới bao quanh để đánh bắt. Khi gom lưới hẹp lại thành một vòng tròn, ngư dân dùng cục chọi liệng xuống mặt nước để cho cá giật mình chui dính vào lưới.

Cá xương xanh thịt nhiều, ngọt, màu trắng, ít xương, được các bà nội trợ ưa chuộng vì có nhiều dưỡng chất. Cá được chế biến thành các món ăn ngon như: nướng muối ớt, kho ngót (kho mẳn), nấu canh chua, làm khô (2,2 kg cá tươi cho 1 kg khô. Giá khô hiện nay là 40.000 đồng/kg). Riêng tôi, ấn tượng nhất hôm ấy là được gia chủ thết đãi 2 món cá xương xanh vừa mới bắt được. Đó là cá xương xanh nướng muối ớt và tái chanh.

Làm món cá xương xanh nướng muối ớt rất dễ dàng, nhanh gọn. Chỉ cần chọn cá còn tươi (khoảng 1,5 kg) làm sạch, để ráo. Dùng dao bén cắt xéo vài lát 2 bên thân cá. Ướp gia vị (muối ớt, đường, bột ngọt, hành) cho vừa khẩu vị, để ngấm độ 15 phút. Cho cá lên vỉ nướng vàng đều 2 mặt, lấy cá ra cho vào dĩa là xong.

Còn chế biến món cá xương xanh tái chanh, chỉ cần dùng dao bén tách 2 miếng thịt phi lê của cá ra xắt miếng (mỏng cỡ 5 ly), vừa đũa gắp. Tỏi băm nhuyễn để sẵn ra chén. Làm một chén gia vị hỗn hợp (muối, đường, bột ngọt, tiêu, nước cốt chanh) vừa khẩu vị. Phi mỡ (dầu) tỏi cho thơm rồi đổ thịt cá xương xanh vào xào vừa chín tới.

Tiếp đến, cho hỗn hợp gia vị (vừa nêu trên) vào cá xào đều, nhắc xuống ngay, múc ra dĩa (tránh để cá chín quá, mềm mất ngon). Cuối cùng, để cho 2 món ăn được “thăng hoa”, chỉ cần chuẩn bị thêm các thứ “hương đồng cỏ nội” (rau thơm, dưa leo, chuối chát, đọt bằng lăng, đọt choại, đọt xoài...) cùng một dĩa bún, một dĩa bánh tráng nhúng, một chén nước mắm tỏi, ớt. Riêng món tái chanh thì phải bổ sung thêm một dĩa dừa rám vỏ nạo nữa mới “đúng điệu”.

Thật tuyệt vời trong khung cảnh hoang sơ có tiếng sóng biển vỗ rì rào nơi đảo vắng. Chỉ cần trải tấm bạt xuống bãi cát, dọn 2 món ăn lên và cùng nhau quây quần thưởng thức. Cầm đũa giẽ miếng cá xương xanh nướng muối ớt (hay tái chanh) cho vào miếng bánh tráng nhúng cùng với bún, vài miếng rau sống hoặc dừa nạo (đối với món tái chanh) cuốn lại chấm vào chén nước mắm chua ngọt cho vào miệng nhai chậm rãi. Vị ngọt, béo của cá, của dừa nạo hòa lẫn mùi thơm của rau sống, cay cay của ớt lan tỏa vào mọi giác quan…

(Theo Hữu Tưởng/baocamau)