Hoạt động nghiệp vụ tại Cục Hải quan Quảng Trị. Ảnh: Quang Hùng

Tích cực xử lý nợ

Nghị quyết số 94/2019/QH14 ra đời nhằm khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp không có khả năng thu hồi trước ngày 1/7/2020. Theo quy định có 7 nhóm đối tượng được xử lý nợ bao gồm: DN, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản; cá nhân đã chết hoặc bị tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt, các khoản nợ khác phải quá 10 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế và các cơ quan quản lý thuế đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế, mà không thể thu hồi được mới được xóa.

Kể cả đã được xóa tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt, nhưng nếu người nộp thuế quay lại sản xuất, kinh doanh, hay thành lập cơ sở mới, thì phải nộp đầy đủ các khoản nợ đã xóa.

Theo báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội trước kỳ họp thứ 7 Quốc hội khoá XV về tình hình xử lý nợ theo Nghị quyết số 94/2019/QH14 cho thấy, sau 3 năm tổ chức thực hiện (từ ngày 1/7/2020 đến ngày 30/6/2023), cơ quan Hải quan thực hiện khoanh nợ đối với 1.073 người nộp thuế là tổ chức, DN với tổng số tiền thuế nợ được khoanh là 1.147 tỷ đồng. Thực hiện xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với 227 người nộp thuế với tổng số tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp được xóa là 64 tỷ đồng.

Các đối tượng hưởng chính sách này là người nộp thuế đã chết, mất tích hoặc giải thể, phá sản, thực tế không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký, không còn khả năng nộp thuế. Trong đó, đối tượng được xóa nợ tiền thuế phải có văn bản xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn nơi đăng ký địa chỉ hoạt động kinh doanh về việc không còn hoạt động. Cơ quan quản lý thuế công khai danh sách người nộp thuế đề nghị xóa nợ tại trụ sở UBND xã, phường, thị trấn nơi người nộp thuế đăng ký địa chỉ hoạt động.

Để đảm bảo công tác xử lý khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đảm bảo đúng đối tượng, đúng thẩm quyền; hồ sơ, trình tự thủ tục chặt chẽ theo quy định, Tổng cục Hải quan đã chủ động yêu cầu các đơn vị rà soát các khoản nợ thuế đáp ứng điều kiện khoanh nợ, xóa nợ được quy định tại Điều 83 và Điều 85 của Luật Quản lý thuế 2019.

Đặc biệt, trước vướng mắc của một số đơn vị hải quan địa phương liên quan đến việc DN đề nghị tạo điều kiện về thủ tục nợ thuế để được hoạt động kinh doanh trở lại, Tổng cục Hải quan đã kịp thời có trả lời và hướng dẫn cụ thể để thực hiện đúng quy định.

Rà soát, phân loại lại nợ thuế

Điển hình, mới đây nhất, Tổng cục Hải quan đã có công văn hướng dẫn Cục Hải quan Quảng Trị thực hiện quy định khôi phục và thu hồi số tiền thuế nợ nếu Công ty CP gương kính Việt Mỹ (có địa chỉ trụ sở tại Nghệ An) đề nghị tạo điều kiện để được hoạt động kinh doanh trở lại.

Công ty CP gương kính Việt Mỹ đang nợ số tiền thuế trên 3,6 tỷ đồng và số tiền chậm nộp thuế đã được xóa trên 426,9 triệu đồng tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cửa Việt (Cục Hải quan Quảng Trị). Đây là số tiền nợ thuế phát sinh từ năm 2002.

Đối với khoản nợ trên 3,6 tỷ đồng của Công ty CP gương kính Việt Mỹ, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cửa Việt đã áp dụng đầy đủ các biện pháp cưỡng chế theo quy định của Luật Quản lý thuế nhưng vẫn chưa thu hồi được để nộp vào NSNN. Do đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cửa Việt đã ban hành quyết định khoanh nợ tiền thuế đối với số tiền trên 3,6 tỷ đồng của Công ty CP gương kính Việt Mỹ. Đồng thời, Cục Hải quan Quảng Trị đề xuất UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định số 955/QĐ-UBND ngày 16/3/2023 về việc xóa nợ tiền phạt chậm nộp trên 426,9 triệu đồng cho Công ty CP gương kính Việt Mỹ.

Đến nay, Công ty CP gương kính Việt Mỹ có đề xuất sẽ thực hiện nộp hơn 4 tỷ đồng tiền nợ thuế (gồm nợ thuế đã được khoanh và tiền chậm nộp đã được xóa). Trước đề xuất của DN, Hải quan Quảng Trị đã gửi văn bản cung cấp thông tin cho Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An có cơ sở thực hiện các thủ tục để Công ty CP gương kính Việt Mỹ đủ điều kiện pháp lý quy trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh. Công ty CP gương kính Việt Mỹ cam kết sau khi hoạt động trở lại sẽ tiếp tục thực hiện nộp tiền chậm nộp thuế phát sinh theo quy định.

Ông Nông Phi Quảng, Phó Cục trưởng Cục Thuế XNK cho biết, qua rà soát tại Tổng cục Hải quan, hiện nay có tình trạng người nộp thuế có nợ thuế của nhiều tờ khai nhưng chưa được phân loại nợ ở 2 nhóm nợ khác nhau (nhóm nợ khó thu và nhóm nợ có khả năng thu). Bên cạnh đó, người nộp thuế được phân loại vào nhóm nợ khó thu nhưng khi hết thời hạn tạm dừng kinh doanh, đã quay trở lại hoạt động mà cơ quan Hải quan chưa thực hiện phân loại lại sang nhóm nợ có khả năng thu.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 18 Thông tư 69/2020/TT-BTC: “Người nộp thuế đã được khoanh nợ, xóa nợ mà quay lại sản xuất, kinh doanh, trừ đối tượng được xóa nợ quy định tại khoản 6 và khoản 7 Điều 4 của Nghị quyết số 94/2019/QH14” thuộc các trường hợp phải hủy quyết định khoanh nợ, xóa nợ.

Do đó, trường hợp người nộp thuế đã được xóa nợ mà quay lại sản xuất, kinh doanh thuộc các trường hợp phải hủy quyết định xóa nợ nhằm khôi phục lại số tiền thuế nợ để thu hồi đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp cho NSNN. Trình tự hủy xóa nợ đề nghị đơn vị thực hiện theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 20 Thông tư 69/2020/TT-BTC.

Để giám sát chặt chẽ nhóm đối tượng nợ thuế này, theo ông Nông Phi Quảng, Tổng cục Hải quan đã yêu cầu cục hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các chi cục thường xuyên rà soát, phối hợp cùng các cơ quan chức năng có liên quan, thực hiện xác minh lại tình trạng hoạt động của DN để phân loại lại đúng nhóm nợ. Đồng thời, phân loại nợ thực hiện theo hướng dẫn tại Quy trình quản lý nợ và khoản thu khác đối với hàng hóa XNK ban hành kèm theo Quyết định số 2317/QĐ-TCHQ.