Các diễn giả trao đổi tại tọa đàm.

Bên cạnh nhóm phương tiện giao thông công cộng như taxi hay xe buýt, các phương tiện cá nhân bao gồm xe máy và ôtô cũng được xem là trọng tâm trên tiến trình xanh hóa.

Xu thế xe điện hóa

Đó là thông tin được đưa ra tại tọa đàm “Giảm phát thải từ phương tiện giao thông và chuyển đổi năng lượng xanh hướng tới bảo vệ môi trường” diễn ra ngày 24/10 trong khuôn khổ Triển lãm ô tô và xe máy Việt Nam (Vietnam Motor Show 2024).

Theo ông Ninh Hữu Chấn, Thư ký Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), phát thải từ phương tiện giao thông đang là một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu.

Do đó, chuyển đổi năng lượng xanh là xu hướng không thể đảo ngược, việc chuyển đổi sang các phương tiện sử dụng năng lượng sạch, bao gồm xe điện và các dòng xe thân thiện với môi trường, không còn là lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu cấp bách.

Qua hội thảo này giúp làm rõ các giải pháp phát triển dòng xe điện hóa tại Việt Nam và quốc tế, cũng như vai trò của việc sử dụng đúng nhiên liệu tiêu chuẩn Euro 5 trong giảm thiểu phát thải và bảo vệ môi trường.

Điều này không chỉ đơn thuần là một bước phát triển công nghệ, mà còn là cam kết lâu dài của Việt Nam đối với mục tiêu Net Zero vào năm 2050, phù hợp với các chiến lược quốc gia và quốc tế về giảm thiểu phát thải carbon, ông Ninh Hữu Chấn nhấn mạnh.

Chia sẻ về chủ công nghệ xe điện hóa và xu hướng chuyển đổi sang xe điện hóa, PGS TS Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc chương trình đào tạo Kỹ thuật ô tô, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, giao thông vận tải là lĩnh vực duy nhất có lượng phát thải khí nhà kính tăng liên tục trong ba thập kỷ qua, với mức tăng 33,5% từ năm 1990 đến 2019.

Vì vậy, Liên minh châu Âu đã đề ra mục tiêu giảm 90% lượng phát thải khí nhà kính từ giao thông vận tải vào năm 2050, so với mức của năm 1990.

Trước thực tế này, việc điện hóa phương tiện giao thông trở thành một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu khí nhà kính. Dự kiến, việc sử dụng các phương tiện điện hóa trong giao thông đường bộ có thể giúp giảm 1/3 lượng khí nhà kính vào năm 2030.

Việt Nam đang có cơ hội phát triển xe điện hóa nhờ tiềm năng lớn về nguồn điện sạch, bao gồm điện gió và điện mặt trời. Đây là nền tảng quan trọng cho việc thúc đẩy điện hóa phương tiện giao thông đường bộ, đồng thời giúp Việt Nam tránh được rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng khi chuyển đổi sang công nghiệp xe điện hóa.

Bên cạnh đó, các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan và Indonesia cũng đang tích cực thu hút đầu tư vào các dự án phát triển xe điện hóa, tạo nên sự cạnh tranh mạnh mẽ.

Một trong những dòng xe điện mới có mặt tại Việt Nam. Ảnh: T.D

Ưu đãi thuế cho dòng xe điện

Thị trường xe điện hóa tại Việt Nam đang có những bước đi khả quan nhờ chính sách hỗ trợ của Chính phủ và nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về phương tiện giao thông xanh.

Về lộ trình phát triển xe điện tại Việt Nam, trong giai đoạn 2022-2030, Việt Nam tập trung vào việc kích cầu thị trường thông qua các ưu đãi thuế cho các dòng xe hybrid, plug-in hybrid và xe thuần điện, đồng thời khuyến khích đầu tư vào nhà máy sản xuất và cơ sở hạ tầng trạm sạc.

Tại Việt Nam, các dòng xe thuần điện được ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt là 3%, xe PHEV (xe hybrid sạc điện) là 70% trong khi xe hybrid thông thường không có chính sách ưu đãi.

Chia sẻ về khía cạnh này, ông Nguyễn Trung Thắng, Giám đốc Bộ phận Thuế, Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG cho biết, việc khuyến khích tiêu dùng các dòng xe BEV là phù hợp với xu thế toàn cầu.

Tuy nhiên, trong bối cảnh cơ sở hạ tầng cho xe điện tại Việt Nam chưa được phát triển rộng rãi, Chính phủ nên cân nhắc các giải pháp khuyến khích thay thế các dòng xe đốt trong bằng các dòng xe hybrid (PHEV, HEV), là những dòng xe thân thiện hơn với môi trường.

Bên cạnh việc chuyển đổi xe điện hóa, sử dụng nhiên liệu đạt chuẩn có hàm lượng thấp các chất gây ô nhiễm cũng sẽ giúp giảm thiểu lượng khí thải độc hại thải ra môi trường.

Việc áp dụng Tiêu chuẩn khí thải Euro 5 một cách hiệu quả sẽ đóng góp đáng kể vào việc cắt giảm khí gây ô nhiễm môi trường.

Ông Lê Quang Quốc, Giám đốc phòng đăng ký sản phẩm ISUZU Việt Nam cho biết, ngoài việc giúp giảm lượng khí thải độc hại, sử dụng đúng nhiên liệu Euro 5 còn giúp đảm bảo hiệu suất vận hành của động cơ, kéo dài tuổi thọ phương tiện và giảm chi phí bảo trì của xe.

Đây là một bước tiến không thể thiếu trong hành trình hướng tới một hệ thống giao thông xanh và bền vững.

Tuy nhiên, quá trình điện hóa phương tiện giao thông cũng gặp nhiều thách thức, đặc biệt là sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng như trạm sạc pin. Hệ thống trạm sạc hiện tại chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng vào xe điện. Do đó, cần đầu tư mạnh mẽ vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng hỗ trợ.

Có nhiều lợi ích nhưng nhiên liệu Euro 5 lại cực kỳ khan hiếm tại Việt Nam. Theo khảo sát của Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), chỉ có khoảng 7% số lượng cửa hàng xăng dầu trên cả nước cung cấp được nhiên liệu Euro 5, tính đến tháng 3/2024.

Phần lớn trong đó tập trung ở các thành phố lớn, trục đường chính khiến người dùng ở ngoại thành, vùng sâu, vùng xa khó tiếp cận với nhiên liệu Euro 5.