Kiểm soát thực hiện Hệ thống VNACCS/VCIS nhằm chống buôn lậu, gian lận thương mại. Trong ảnh: Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái-Cục Hải quan Quảng Ninh. Ảnh: Q.HÙNG

Thực hiện Kế hoạch 170, Tổng cục Hải quan chỉ đạo Cục CNTT và Thống kê Hải quan đảm bảo vận hành thông suốt Hệ thống VNACCS/VCIS, các hệ thống vệ tinh; thực hiện các giải pháp kỹ thuật để lực lượng kiểm soát có khả năng chủ động theo dõi, giám sát, phát hiện dấu hiệu nghi vấn, kịp thời đấu tranh ngăn chặn, bắt giữ, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật hải quan. Ngoài ra, căn cứ vào tình hình thực tế, các Cục Hải quan tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch cụ thể, bố trí tăng cường lực lượng công chức có kinh nghiệm, đảm bảo đủ quân số tại các tổ, đội thực hiện kiểm soát trên Hệ thống; đồng thời thực hiện các biện pháp nghiệp vụ điều tra, xác minh, kịp thời xử lý các hành vi vi phạm; định kỳ báo cáo Tổng cục Hải quan những phương thức thủ đoạn đã phát hiện, kiến nghị, đề xuất các giải pháp ngăn chặn.

Sau hơn 6 tháng triển khai Kế hoạch 170, lực lượng kiểm soát Hải quan từ cấp Tổng cục đến cấp Cục, Chi cục đã phối hợp triển khai các biện pháp nghiệp vụ lật tẩy nhiều DN có hành vi gian lận qua khai báo hải quan trên VNACCS hòng trốn lậu thuế. Như thông tin mới nhất từ Cục Điều tra chống buôn lậu-Tổng cục Hải quan, đơn vị này đang hoàn tất hồ sơ cuối cùng xử lý hành vi vi phạm của Công ty Bảo Cửu Phong (có địa chỉ tại Bình Hòa, Thuận An, Bình Dương).

Cuối năm 2014, đơn vị đã xác lập chuyên án đấu tranh, xác minh làm rõ với hoạt động buôn lậu sữa của Công ty Bảo Cửu Phong. Trước đó, Cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện hoạt động NK theo loại hình nhập đầu tư của Công ty Bảo Cửu Phong có điều bất thường về hồ sơ, mặt hàng… Vào thời điểm này, Công ty Bảo Cửu Phong mở tờ khai hải quan số 100217189000 tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư thuộc Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh để NK hàng hóa qua cảng Cát Lái. Theo như DN khai báo, hàng hóa NK là “Lưới bảo vệ bằng thép để lót sản phẩm gỗ”, có xuất xứ Mỹ nằm trong 3 container loại 40 feet, được Hệ thống VNACCS phân luồng Xanh (miễn kiểm tra thực tế). Qua công tác điều tra nghiên cứu nắm tình hình kết hợp với phân tích dữ liệu từ Hệ thống VNACCS/VCIS, Đội 3 (thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu) đã phối hợp Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn KV I thuộc Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã tạm dừng thông quan đối với lô hàng thuộc tờ khai nêu trên để chuyển luồng Đỏ (kiểm tra thực tế hàng hóa). Ngay sau đó, trước sự chứng kiến của đại diện Công ty Bảo Cửu Phong, lực lượng Hải quan đã tiến hành kiểm tra thực tế lô hàng, xác định toàn bộ số hàng hoá chứa trong 3 container này là sữa Ensure và thực phẩm bổ sung sữa gồm: 200 thùng (24 chai/ thùng/237 ml/chai) thực phẩm bổ sung sữa Ensure hương vani (hiệu Abbott), có hạn sử dụng 12-2015, xuất xứ Mỹ; 7.664 thùng (30 chai/ thùng/237 ml/chai), hạn sử dụng 10-2015), xuất xứ Mỹ, thực phẩm bổ sung sữa Glucerna hương vani (hiệu Abbott). Ước tính tổng trị giá lô hàng khoảng 8 tỷ đồng. Tiếp tục mở rộng điều tra, Cục Điều tra chống buôn lậu phát hiện 1 container hãng NYKU, người đứng tên nhận hàng trên vận đơn này là Công ty Bảo Cửu Phong nhưng chưa mở tờ khai. Tiến hành kiểm tra, lực lượng Hải quan lại phát hiện thêm số hàng hóa gồm: 1.016 hộp bánh kẹo các loại; 1.130 thùng sữa Ensure hiệu Abbott, xuất xứ Mỹ; 168 loa thùng các loại có xuất xứ Nhật, Mexico, Mỹ, Canada; trị giá lô hàng ước khoảng 2 tỷ đồng.

Cùng với việc triển khai Kế hoạch 170, nhiều đơn vị Hải quan địa phương đã đồng loạt ra quân phát hiện nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng. Đơn cử như ngày 2-3-2015, Đội nghiệp vụ - Tổng hợp thuộc Chi cục Hải quan Khu Thương mại Lao Bảo tiến hành kiểm tra thực tế lô hàng XK thuộc tờ khai hải quan số: 300307603650, loại hình B11 đăng ký ngày 1-3-2015 của Chi nhánh Công ty TNHH MTV Khương Tuyển, có địa chỉ tại số 11 Phạm Đình Hổ, KP3, Phường 5,TP. Đông Hà, Quảng Trị. Kết quả kiểm tra, lực lượng Hải quan phát hiện thông tin về mặt hàng giấy vệ sinh dạng cuộn gia công Smart (thuộc dòng hàng thứ 2 của tờ khai), số lượng là 375 bao (60 cuộn/bao); trị giá 150,75 triệu đồng có dòng chữ “Sản xuất tại Khu Kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị). Tuy nhiên, qua kiểm tra lực lượng xác định lô hàng được làm thủ tục XK từ nội địa vào Khu Kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo. Bên cạnh đó, mặt hàng giấy vệ sinh dạng cuộn gia công Wskylivo (thuộc dòng hàng thứ 4 trên tờ khai) nhưng thực tế hàng hóa lại có nhãn là WslikyLivo, với số lượng là 144 bao (60 cuộn/bao), trị giá: 48,2 triệu đồng có cùng thương hiệu, nhãn hiệu và giống một phần bao bì của sản phẩm mang nhãn hiệu “WSlikyLivo” đã được bảo hộ theo Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 233318 (Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và công nghệ cấp theo Quyết định số 61263/QĐ-SHTT ngày 15-10-2014) của Công ty TNHH MTV ORCHID Phú Quý (có địa chỉ tại Cụm Công nghiệp Đông Lễ, Phường Đông Lễ, TP. Đông Hà, Quảng Trị). Lực lượng Hải quan xác định, Chi nhánh Công ty TNHH MTV Khương Tuyển đã vi phạm quy định về nội dung bắt buộc trên nhãn hàng hóa - kinh doanh hàng hóa trên nhãn có hình vẽ, chữ viết, thông tin khác, không đúng bản chất, không đúng sự thật về hàng hóa, khai sai tên hàng; buôn bán hàng giả.

Mới đây nhất, Cục Hải quan Hải Phòng đã phát hiện 1 container chứa 1.840 bộ vành xe máy có nguồn gốc Trung Quốc“đội lốt” các nhãn hiệu nổi tiếng HONDA, YAMAHA. Lô hàng này được mở tờ khai ngày 24-11-2014 tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ, Cục Hải quan Hải Phòng. Theo khai báo của DN, lô hàng gồm 1.873 bộ vành xe máy (dạng vành đúc) nhãn hiệu YCJS, xuất xứ Trung Quốc, trị giá lô hàng 18.400 USD. Quá trình làm thủ tục, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ phát hiện dấu hiện nghi vấn và phối hợp với Đội Kiểm soát Hải quan tiến hành kiểm tra thực tế lô hàng. Kết quả kiểm tra, toàn bộ container có 1.319 bộ vành xe máy (dạng vành đúc) có nhãn hiệu Honda và 521 bộ vành xe máy (dạng vành đúc) nhãn hiệu Yamaha. Để che giấu hành vi vi phạm, DN đã dùng các miếng dán nhựa màu đen có dòng chữ METROPOLTAN dán đè lên để che giấu các dòng chữ Honda và Yamaha được đúc nổi trực tiếp trên vành xe.