Tự động hóa giúp DN giảm thiểu việc phải giao dịch trực tiếp ở trụ sở cơ quan Hải quan. Ảnh: T.BÌNH

Nổi bật trong đó là: nâng cao hơn nữa mức độ tự động hóa về thu nộp ngân sách; cấp giấy phép chuyên ngành; giảm thời gian kiểm tra thực tế hàng hóa… Đây chính là những hành động cụ thể, quyết liệt của Tổng cục Hải quan trong nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo chỉ đạo của Chính phủ.

Trong phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 2-2015, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: Đến hết năm 2015, các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh của nước ta đạt và vượt mức trung bình của các nước ASEAN-6. Trong đó, thời gian nộp thuế còn 121,5 giờ (hiện là 247 giờ); thời gian nộp bảo hiểm xã hội còn 49,5 giờ (hiện là 235 giờ); số DN kê khai thuế điện tử đạt 95%, nộp thuế điện tử tối thiểu 90%; giảm mạnh thời gian thông quan với hàng xuất khẩu (tối đa 13 ngày), hàng nhập khẩu (14 ngày); thành lập DN tối đa 6 ngày; tiếp cận điện năng còn 36 ngày (hiện là 70 ngày); phá sản DN còn 30 tháng (hiện là 60 tháng).

Một nhiệm vụ quan trọng để góp phần nâng cao sức cạnh tranh quốc gia được Thủ tướng đề cập chính là vấn đề giảm thời gian thông quan hàng hóa, thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia. Thủ tướng lấy ví dụ việc kết nối Cổng Thông tin một cửa quốc gia giữa Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) và 8 bộ, ngành (Công Thương, Y tế, KH&CN, NN&PTNT...) để giảm thời gian thông quan hiện còn chậm trong khi có thể đẩy nhanh hơn. Vì vậy, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu làm rõ nhiệm vụ của ai, vướng mắc ở đâu? Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh: Với trang thiết bị của hệ thống Hải quan hiện đại, Việt Nam hoàn toàn cạnh tranh được với các nước ASEAN, tạo thuận lợi rất nhiều cho DN. Việc giải quyết dứt điểm từng vấn đề trong cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia có ý nghĩa quyết định đối với phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng.

Quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng và lãnh đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã ban hành kế hoạch chi tiết triển khai các nhiệm vụ cải cách, hiện đại hóa năm 2015 với nhiều mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng. Theo Ban Cải cách hiện đại hóa hải quan (Tổng cục Hải quan)- đơn vị chủ trì xây dựng kế hoạch cải cách, hiện đại hóa năm 2015, để cụ thể hóa các mục tiêu theo yêu cầu của Chính phủ, trong năm nay, Tổng cục Hải quan đã định lượng cụ thể các công việc trọng tâm cần đẩy mạnh triển khai để tiếp tục giảm thời gian thông quan, tạo thuận lợi cho cộng đồng DN. Cụ thể như, đảm bảo từ 90% đến 95% số thu nộp thuế, lệ phí được thực hiện bằng phương thức điện tử; tỷ lệ các giấy phép trong hoạt động XNK thực hiện trong Cơ chế một cửa quốc gia đạt 50%; tỷ lệ kiểm tra chi tiết hồ sơ tối đa 15% tổng số tờ khai; tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hoá dưới 10% tổng số tờ khai; tỷ lệ các lô hàng được xác định kiểm tra thực tế hàng hoá trên cơ sở phân tích đánh giá rủi ro đạt 60%... Thời gian kiểm tra thực tế hàng hoá qua máy soi container từ 3 đến 5 phút; kiểm tra thủ công kết hợp kiểm tra qua máy soi container từ 30 đến 60 phút…

Phó Trưởng ban cải cách hiện đại hóa hải quan Kim Long Biên cho biết, bên cạnh những chỉ tiêu cụ thể, các nhiệm vụ khác đã về đích sớm (so với Kế hoạch cải cách, phát triển, hiện đại hóa giai đoạn 2011-2015) sẽ được tiếp tục nâng cao hiệu quả hơn nữa. Cụ thể, đối với thủ tục hải quan, kiểm tra giám sát hải quan cần tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hoạt động trên Hệ thống VNACCS/VCIS, nâng cấp và hoàn thiện các hệ thống CNTT vệ tinh; triển khai Cơ chế một cửa quốc gia với các bộ, ngành liên quan để hoàn thành thực hiện các mục tiêu 5e (e-Clearance, e-Payment, E-Manifest, e-C/O, e-Permit) trong thực hiện thủ tục hải quan điện tử. Rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa ở cả 3 luồng Xanh, Vàng, Đỏ; nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng hệ thống máy móc trang thiết bị phục vụ công tác kiểm tra, kiểm soát, giám sát đã được trang bị…

Đối với công tác kiểm tra sau thông quan sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả của hoạt động nghiệp vụ quan trọng này và phấn đấu bước đầu ứng dụng CNTT phục vụ công tác “hậu kiểm”, xây dựng được bộ tiêu chí quản lý rủi ro cho kiểm tra sau thông quan, phối hợp liên tục, chặt chẽ hơn nữa giữa khâu kiểm tra trong và kiểm tra sau thông quan.

Bên cạnh đó, một loạt các hoạt động nghiệp vụ quan trọng khác như chống buôn lậu; quản lý rủi ro; quản lý nguồn nhân lực… cũng được Tổng cục Hải quan đã và đang tích cực đẩy mạnh. Ông Kim Long Biên phân tích, các hoạt động này sẽ góp phần đồng bộ hóa và góp phần nâng cao hiệu quả trong điện tử hóa các hoạt động hải quan. Trong đó, công tác điều tra chống buôn lậu sẽ đẩy mạnh hơn nữa vào việc chống buôn lậu, gian lận thương mại trong việc ngăn chặn các cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm trong thực hiện thông quan hàng hóa qua môi trường điện tử bằng việc đẩy mạnh ứng dụng các trang thiết bị nghiệp vụ hiện đại. Hoạt động quản lý rủi ro được tiếp tục hoàn thiện về cơ sở pháp lý và quy trình, quy định; nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý tuân thủ doanh nghiệp, chú trọng hơn nữa khâu thu thập, xử lý thông tin nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác áp dụng quản lý rủi ro. Về quản lý nguồn nhân lực, Tổng cục Hải quan đang đẩy nhanh việc triển khai mô tả, ứng dụng xác định vị trí việc làm phục vụ quản lý công việc theo vị trí việc làm và quản lý nhân sự, xác định biên chế và các ứng dụng đổi mới quản lý nguồn nhân lực…

Cũng theo ông Kim Long Biên, để triển khai hiệu quả các nội dung công việc nêu trên, Tổng cục Hải quan đã và đang chỉ đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ: Kiện toàn lại ban/tổ cải cách hiện đại hóa của từng đơn vị, nhằm xác định đầu mối, tổ chức triển khai công tác hiện đại hóa. Lãnh đạo Tổng cục cũng yêu cầu lãnh đạo các đơn vị cần quan tâm, quán triệt đến toàn thể đội ngũ CBCC trong nêu cao ý thức, tinh thần trách nhiệm trong tổ chức triển khai đầy đủ các nội dung của công tác hiện đại hóa.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan cũng đã hướng dẫn các đơn vị trong toàn Ngành xây dựng chương trình hiện đại hóa trọng tâm năm 2015 tập trung vào 3 nội dung quan trọng: Rà soát kế hoạch thực hiện năm 2015 của Tổng cục và từng đơn vị, qua đó tập trung nguồn lực triển khai một cách hiệu quả, đạt chỉ tiêu đề ra theo chỉ đạo của Tổng cục; chuẩn bị tổng kết việc thực hiện Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa giai đoạn 2011-2015; xây dựng phương hướng cải cách, phát triển và hiện đại hóa trong giai đoạn 2016-2020 với các mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp cụ thể, trong đó cần bám sát chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020 và Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020.