Hoạt động nghiệp vụ của công chức Cục Hải quan Hà Nội. Ảnh minh họa: Ngọc Linh

Số lượng tờ khai giá trị thấp tăng vọt

Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, trong quá trình giám sát, vận hành hệ thống VNACCS/VCIS, đã nhận được phản ánh của các đơn vị có liên quan về sự cố của hệ thống VNACCS/VCIS, gây ảnh hưởng đến quá trình thông quan hàng hóa xuất khẩu nhập khẩu.

Qua kiểm tra hệ thống, Tổng cục Hải quan xác định nguyên nhân chính là do số lượng thông điệp gửi đến hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan không tuân thủ các quy định về việc gửi/nhận/phản hồi thông điệp dữ liệu.

Vấn đề này chủ yếu phát sinh với các tờ khai hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa khẩu đường bộ là hàng hóa nhóm 2 quy định tại khoản 5 Điều 2 Thông tư số 56/2019/TT-BTC ngày 23/8/2019 gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Đây là nguyên nhân chính khiến cho hệ thống VNACCS/VCIS bị quá tải tại nhiều thời điểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc tiếp nhận, xử lý tờ khai của hệ thống.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, số lượng tờ khai nhập khẩu trị giá thấp (MIC) được đăng ký tới hệ thống VNACCS/VCIS trong 15 ngày của tháng 11/2023 là hơn 10 triệu tờ khai.

Số lượng tờ khai MIC gửi tới hệ thống quá lớn dẫn đến việc hệ thống VNACCS phải tốn rất nhiều tài nguyên, thời gian để tiếp nhận, xử lý số liệu cũng như phản hồi cho doanh nghiệp. Việc này khiến cho hệ thống VNACCS/VCIS bị quá tải, ảnh hưởng rất lớn đến các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh, gia công, sản xuất xuất khẩu khác do không thể đăng ký được tờ khai xuất nhập khẩu hoặc không thể lấy được phản hồi thông tin tờ khai trên hệ thống VNACCS/VCIS.

Để đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống VNACCS/VCIS, đồng thời tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan đã tổ chức làm việc với các doanh nghiệp đang kinh doanh dịch vụ với các loại hình nói trên.

Hướng khai báo hàng chuyển phát nhanh đường bộ

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan hướng dẫn cụ thể cục hải quan các tỉnh, thành phố thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu nhóm 2 gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế.

Theo đó, đối với hàng hóa gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế vận chuyển qua đường không, đường biển, cục hải quan tỉnh thành phố và các doanh nghiệp chuyển phát nhanh thực hiện thủ tục hải quan trên hệ thống VNACCS/VCIS theo quy định hiện hành.

Đối với hàng hóa gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế vận chuyển qua đường bộ, doanh nghiệp chuyển phát nhanh thực hiện thủ tục hải quan giấy theo quy định tại khoản 6 và khoản 8 Điều 2 Thông tư số 56/2019/TT-BTC ngày 23/8/2019.

Cục hải quan tỉnh, thành phố thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Thông tư số 191/2015/TT-BTC ngày 24/11/2015 được sửa đổi bổ sung tại khoản 8 Điều 2 Thông tư số 56/2019/TT-BTC ngày 23/8/2019 và quy định tại Điều 45 đến Điều 51 quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ban hành kèm theo Quyết định số 1966/QĐ-TCHQ ngày 10/7/2015 của Tổng cục Hải quan.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan cũng lưu ý một số nội dung sau:

Khai bảng kê chi tiết hàng hóa: đối với hàng hóa khai tờ khai giấy tại cửa khẩu nhập, thực hiện khai Bảng kê chi tiết hàng hóa dưới dạng file Excel (xlsx) theo mẫu phụ lục I (hàng nhập khẩu) hoặc phụ lục II (hàng xuất khẩu) ban hành kèm theo công văn này. Sử dụng nghiệp vụ HYS đính kèm Bảng kê chi tiết hàng hóa trên Hệ thống VNACCS/VCIS và sử dụng số tiếp nhận file đính kèm HYS để khai tờ khai giấy.

Đối với trường hợp người khai hải quan khai tờ khai vận chuyển độc lập từ cửa khẩu nhập về địa điểm tập kết, kiểm tra giám sát tập trung đối với hàng bưu chính, chuyển phát nhanh thì khai bản kê hàng hóa theo hướng tách riêng thành bản kê hàng hóa cho hàng hóa nhóm 2 và riêng cho hàng hóa khác. Đối với hàng hóa nhóm 2, người khai hải quan khai Bảng kê hàng hóa dưới dạng file Excel (xlsx) theo mẫu phụ lục I (hàng nhập khẩu) hoặc phụ lục II (hàng xuất khẩu) ban hành kèm theo công văn này và sử dụng nghiệp vụ HYS đính kèm trên Hệ thống. Người khai hải quan được sử dụng số tiếp nhận file đính kèm HYS đã đính kèm tờ khai vận chuyển độc lập để khai trên tờ khai giấy.

Về khai tờ khai hải quan: người khai hải quan thực hiện khai tờ khai hải quan theo mẫu HQ/2015/XK hoặc mẫu HQ/2015/NK ban hành kèm theo Thông tư số 38/2015/TT-BTC. Cách khai các chỉ tiêu thông tin trên tờ khai thực hiện theo hướng dẫn tại phần III Phụ lục II Danh mục 2 ban hành kèm theo Thông tư số 56/2019/TT-BTC.

Khai số tiếp nhận file đính kèm HYS (Bản kê chi tiết hàng hóa) tại chỉ tiêu “Ghi chép khác” trên tờ khai quan giấy theo nguyên tắc: #&số tiếp nhận file đính kèm HYS&#.

Người khai hải quan nộp cho cơ quan Hải quan 2 bản giấy tờ khai theo mẫu HQ/2015/XK hoặc mẫu HQ/2015/NK (không nộp Bảng kê chi tiết hàng hóa).

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng hướng dẫn việc tiếp nhận và xử lý tờ khai giấy của công chức hải quan và khi đưa hàng qua khu vực giám sát.

Tổng cục Hải quan lưu ý các đơn vị, khi triển khai thực hiện thủ tục hải quan giấy đối với hàng hóa nhóm 2 cần ưu tiên bố trí cán bộ, công chức đảm bảo tốc độ thông quan của hàng hóa tránh xảy ra ùn tắc tại cửa khẩu nhập và các địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát tập trung đối với hàng bưu chính, chuyển phát nhanh.