Trong tháng 2/2023, chúng ta thấy các kết quả phát triển kinh tế xã hội của thành phố đạt khá tốt theo dự báo tình hình, chỉ tiêu đề ra. Đây là điều đáng mừng, cần cố gắng tiếp tục phát huy để đạt kết quả tốt hơn trong tháng 3, kết thúc quý 1 như kế hoạch. Một số kết quả nổi bật của tháng 2 có thể kể ra như: TPHCM đã nỗ lực gặp gỡ, lắng nghe, ghi nhận các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, từ trong nước đến nước ngoài, từ doanh nghiệp nhà nước đến doanh nghiệp ngoài nhà nước; nhất là nhiều buổi gặp gỡ nhóm ngành bất động sản; tổ chức buổi kết nối giữa doanh nghiệp với ngân hàng. Thông qua các buổi gặp gỡ, thành phố đã nhìn thấy những vấn đề cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới. Theo đó, nếu chúng ta tháo gỡ được các điểm nghẽn hiện nay, không chỉ mang lại niềm tin cho người dân, doanh nghiệp mà còn thúc đẩy sản xuất kinh doanh mạnh mẽ hơn. Đây là điểm sáng nổi bật của tháng 2. Bên cạnh đó, từ đầu năm, TPHCM đã có chuyển biến tích cực trong hoạt động đầu tư công.

Tuy nhiên, hiện thành phố vẫn còn một số khó khăn đó là sản xuất công nghiệp giảm 2,5% so với cùng kỳ. Số lượng doanh nghiệp rút lui khởi thị trường cao gấp 3 lần so với doanh nghiệp thành lập mới. Theo các chuyên gia, sở, ngành thống nhất đánh giá, đà suy giảm kinh tế của quý 4/2022 vẫn còn ảnh hưởng đến quý 1/2023 và thậm chí đến hết quý 2/2023. Điều này đòi hỏi trong tháng 4 các sở, ngành thành phố tập trung giải quyết cơ bản các khó khăn, vướng mắc mà các doanh nghiệp đặt ra từ các cuộc gặp gỡ. Trong đó, tập trung cao độ rà soát, tháo gỡ khó khăn đối với nhóm ngành bất động sản trên tinh thần "làm ngày làm đêm, bàn luận sao cho ra được sự thống nhất". Có như vậy mới có được niềm tin, giải quyết được trên thực tế mới có tác động tích cực. Hiện đã có một số tín hiệu tích cực từ kinh tế thế giới cộng với sự tập trung tháo gỡ khó khăn của Chính phủ, của TPHCM, tôi tin rằng chúng ta sẽ nắm bắt được cơ hội để kết thúc sớm đà suy giảm và tăng tốc nhanh hơn.

TS Trần Du Lịch, Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia: Hạn chế đà suy giảm, giữ vững tăng trưởng

Vấn đề lớn hiện nay đối với kinh tế của Việt Nam là sự phục hồi của thị trường bất động sản, thị trường tài chính và các vấn đề về lãi suất ngân hàng cao, sẽ là thách thức rất lớn đối với mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả nước 6,5% năm 2023. Việc hạn chế đà suy giảm, giữ vững tăng trưởng phải là mục tiêu then chốt trong năm 2023 của TPHCM. Trong điều kiện lạm phát dưới 4% và lãi suất cao như hiện tại sẽ làm thui chột mọi nỗ lực trong đầu tư phát triển TPHCM. Tất cả phải chờ động thái từ Chính phủ.

Trong tình hình này, TPHCM cần tìm kiếm các dư địa để nỗ lực phát triển. Trong năm nay, TPHCM cần cố gắng giữ tốc độ tăng trưởng không suy giảm quá nhiều so với mức 8-8,5% đề ra bằng nhiều giải pháp. Theo chương trình phục hồi kinh tế, năm 2022 là năm phục hồi, năm 2023, 2024, 2025 có ý nghĩa tăng tốc. Nếu năm nay chúng ta không giữ được mức tăng trưởng 8-8,5% thì khó khăn sẽ chồng chất năm sau, chuyên đề phục hồi kinh tế TPHCM sẽ bất lợi.

Trước bối cảnh hiện tại của nền kinh tế, những khởi sắc cho TPHCM được dự báo sẽ chưa đến trong nửa đầu năm 2023. TPHCM cần tập trung để kết quả của 6 tháng cuối năm sẽ bù đắp thất thoát cho giai đoạn hiện tại. Để làm được điều này, UBND TPHCM cần giao Viện Nghiên cứu phát triển, Cục Thống kê, Sở Công Thương, Sở Tài chính và các đơn vị liên quan tập trung đánh giá rõ các ngành công nghiệp, dịch vụ có đóng góp nhiều nhất cho thành phố. Từ đó đề ra các biện pháp để thúc đẩy và tập trung là lĩnh vực thương mại, tài chính, bất động sản, du lịch, logistics, xây dựng.

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực thực phẩm TPHCM: Lãi suất cao đang “bào mòn” lợi nhuận doanh nghiệp

Doanh nghiệp ngành lương thực thực phẩm gặp khó khăn do vừa phải duy trì ổn định sản xuất vừa phải tái đầu tư công nghệ sản xuất nhằm đáp ứng những rào cản kỹ thuật mới mà các thị trường xuất khẩu đang áp dụng. Do vậy, với mức lãi suất cao như hiện nay rất khó cho doanh nghiệp nếu muốn gia tăng hoặc tái đầu tư. Có thể nói, lãi suất tăng cao đang "bào mòn" lợi nhuận của các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm, dù đây là ngành hiếm hoi vẫn duy trì được năng lực sản xuất thời gian qua.

Để chia sẻ khó khăn với người dân do dịch Covid-19 kéo dài, hầu hết doanh nghiệp trong ngành lương thực thực phẩm đã giảm mức lợi nhuận xuống thấp, thậm chí là 0%. Đến đầu năm 2022, khi tình hình dịch bệnh đã ổn định, các doanh nghiệp bắt tay phục hồi sản xuất nhưng khó khăn lại ập đến vì phải đối mặt hàng loạt vấn đề nguyên vật liệu đầu vào, xăng dầu, lãi suất vay tăng mạnh. Hiện nhiều doanh nghiệp đã phải thế chấp toàn bộ tài sản của công ty để vay vốn sản xuất, nhưng vẫn chật vật vì thiếu vốn để mở rộng sản xuất.

Thực tế đáng báo động hiện nay là một số doanh nghiệp lớn, có thương hiệu lớn tại TPHCM, đầu tư công nghệ tiên tiến nhưng hiện quá khó khăn về tài chính. Các quỹ đầu tư nước ngoài đang "săn" các doanh nghiệp này. Nếu cứ để mai một các doanh nghiệp này thì thật đáng tiếc, vì số doanh nghiệp lớn tại TPHCM luôn chiếm trên 40% lượng hàng lưu thông trên cả nước. Không ai muốn “bán mình” cho các đơn vị khác khi đã ổn định việc kinh doanh. Doanh nghiệp cần chính sách hỗ trợ về tất cả các ngành, lãi suất… để yên tâm sản xuất.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM: Cần sự đột phá trong chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Bức tranh doanh nghiệp TPHCM năm 2023 được dự báo có nhiều khó khăn, thách thức đặt ra. Những tín hiệu khó khăn đã xuất hiện từ quý 4/2022 đó là sự sụt giảm của các đơn hàng ở các lĩnh vực dệt may, da giày, các ngành sản xuất đồ gỗ… Bên cạnh đó, với diễn biến, ứng xử của nhiều quốc gia trong vấn đề chống lạm phát khiến lãi suất bị đẩy lên cao tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp không chỉ gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn, mà ngay cả những doanh nghiệp có tài sản thế chấp cũng không dám vay.

Trước tình hình đó, cộng đồng doanh nghiệp rất kỳ vọng và đánh giá cao Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 6/1/2023 của Chính phủ và sự vào cuộc của các cấp chính quyền. Đầu tiên chúng tôi quan tâm là sự đột phá. Các giải pháp đề xuất phải mang tính chất đột phá. Trong giai đoạn thách thức, khó khăn như hiện nay, đòi hỏi sự vào cuộc của các cơ quan chức năng với tinh thần đột phá mạnh mẽ hơn, vượt qua được khuôn khổ của những giải pháp chúng ta đã áp dụng trong thời gian qua. Đồng thời, những chủ trương, chính sách nhanh chóng đi vào thực tế một cách cụ thể hơn.

Mặt khác, lãi suất vay hầu hết đang trên 10%/năm, gây khó cho doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy nợ vay. Do vậy, các doanh nghiệp kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần khống chế trần lãi suất, giữ mức lãi suất cho vay khoảng 8- 8,5%/năm. Cùng với đó, Nhà nước cần thực hiện chính sách gia hạn nợ vay 1 năm 2023 đối với các khoản vay trung, dài hạn, áp dụng chính sách ân hạn 1 năm thay vì gộp trả nợ ngay trong năm sau.

Với UBND TPHCM, kiến nghị giảm bớt các công đoạn thẩm định hồ sơ, giảm thời gian làm thủ tục hành chính để đồng hành với doanh nghiệp. Tập trung giải quyết hồ sơ tồn đọng về đất đai, nhà xưởng để có sổ đỏ thế chấp cho ngân hàng vay vốn. Đồng thời, chấn chỉnh tình trạng kiểm tra xây dựng, kiểm tra doanh nghiệp còn nhiều tiêu cực như hiện nay.

T.D (ghi)