TP.HCM sẽ ưu tiên quỹ đất phát triển nhà ở xã hội. Ảnh: Nguyễn Huế.

Tạo động lực

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA), thời gian qua để giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp, TP.HCM đã triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, về tài chính, trong lúc Nhà nước chưa có chính sách chung về hỗ trợ tín dụng cho người mua căn nhà đầu tiên, thì từ năm 2006, TP.HCM đã thực hiện chính sách hỗ trợ tín dụng ưu đãi cho cán bộ, công nhân viên chức khi mua căn nhà đầu tiên. Giai đoạn đầu, thành phố hỗ trợ mỗi suất vay mua nhà là 300 triệu đồng. Sau đó, tăng lên 400 triệu đồng. Trong vài năm gần đây là 500 triệu đồng. Hiện nay, Quỹ phát triển nhà ở và Sở Tài chính đang đề nghị UBND thành phố nâng suất cho vay lên 600 triệu đồng. Sau 12 năm thực hiện, đã có 4.010 cán bộ, công nhân viên được vay với tổng số tiền 1.565 tỷ đồng.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HOREA cho biết, chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị gồm các chương trình xây dựng, nâng cấp các chung cư cũ; di dời, tái định cư nhà trên và ven kênh rạch; phát triển nhà ở xã hội, khu lưu trú công nhân, ký túc xá sinh viên được coi chương trình động lực của TP.HCM nhằm tạo điều kiện để thực hiện xã hội hóa, huy động nguồn lực của các DN tích cực tham gia xây dựng, chỉnh trang và phát triển đô thị TP.HCM. Trong đó, có mục tiêu phát triển NOXH, nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại giá rẻ để bán, bán trả góp dài hạn, cho thuê cho người có thu nhập thấp.

Thực tế cho thấy, từ năm 2000 đến nay, nhiều DN tại TP.HCM đã đầu tư phát triển các dự án nhà ở thương mại vừa túi tiền, trong đó có những DN tiên phong đầu tư nhà NOXH bằng nguồn vốn ngoài ngân sách tại các quận ven và huyện ngoại thành. Tiêu biểu như: Công ty Lê Thành đã đầu tư 4.500 căn hộ. Đây cũng là DN tư nhân đầu tiên đã đầu tư các dự án nhà ở thương mại có diện tích 29m2/căn cho thuê dài hạn 49 năm. Hiện DN này đang thực hiện dự án 930 căn hộ NOXH cho thuê dài hạn có diện tích 38m2/căn hộ tại quận Bình Tân; Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn (Resco) đã đầu tư khu nhà lưu trú công nhân đầu tiên của thành phố tại Khu chế xuất Linh Trung; Công ty Hoàng Quân đã hoàn thành đưa vào sử dụng 1.700 căn NOXH tại xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh, và đang tiếp tục đầu tư vào 4 dự án khác. Công ty Nam Long đã thực hiện 8 dự án nhà giá rẻ và đang triển khai đầu tư các dự án NOXH tại quận 9 và Bình Chánh...

Trong lĩnh vực nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại giá thấp cũng có rất nhiều DN tham gia như Công ty Đức Khải; Nam Rạch Chiếc; Công ty Phát triển nhà Thủ Đức; Hưng Thịnh, An Gia, Hoàng Anh Gia Lai, Vietcomreal, Hưng Ngân, Tecco, Đất Lành... đã đầu tư phát triển nhiều dự án nhà ở vừa túi tiền, dự án căn hộ nhỏ đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập thấp.

Nhiều giải pháp

Theo kế hoạch phát triển NOXH của Sở Xây dựng TP.HCM, từ nay đến năm 2020, Thành phố sẽ phát triển 39 dự án với quy mô 45.000 căn hộ. Dự kiến đến năm 2020 sẽ hoàn thành đưa vào sử dụng 30.000 căn, trong đó có 20% dành để cho thuê, 60% căn hộ để bán trả góp dài hạn, 20% căn hộ dành cho chủ đầu tư bán thương mại để bù đắp chi phí.

Để thực hiện kế hoạch nêu trên, ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, đơn vị đã xây dựng quy trình phối hợp với Bộ Xây dựng, các sở ngành, quận huyện theo cơ chế một cửa liên thông để giảm thời gian làm 3 thủ tục hành chính của dự án nhà ở: Thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật, cấp phép xây dựng.

Ngoài ra, theo ông Trần Trọng Tuấn, trong dự thảo chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2016-2025 đã được UBND TP.HCM phê duyệt cũng đã đề ra nhiều giải pháp ưu tiên phát triển nhà ở thương mại giá thấp và NOXH để đáp ứng nhu cầu rất lớn về nhà ở cho người thu nhập thấp. Trong đó sẽ thực hiện thí điểm các cơ chế cho phép các dự án nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở cho thuê được đóng tiền sử dụng đất hàng năm, góp phần giảm áp lực tài chính cho chủ đầu tư; Ưu tiên các nguồn vốn vay ưu đãi, xem xét, bổ sung đối tượng các dự án nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở cho thuê được vay vốn hỗ trợ kích cầu của thành phố; Tiếp tục thực hiện đa dạng hóa các phương thức đầu tư xây dựng NOXH sử dụng vốn ngoài ngân sách; Rà soát bố trí quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại trên 10ha để thúc đẩy triển khai đầu tư xâydựng tạo lập quỹ NOXH.

Trong trường hợp chủ đầu tư không triển khai hoặc chậm triển khai sẽ bị thu hồi giao lại cho các nhà đầu tư có năng lực triển khai tránh lãng phí quỹ đất. Ưu tiên bố trí ngân sách, tạo quỹ đất sạch tại các khu vực ngoại thành dọc các trục giao thông công cộng để thực hiện các dự án NOXH; Mở rộng chính sách hỗ trợ vay vốn đối với các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng, sửa chữa, cải tạo nhà trọ cho công nhân.

Bên cạnh các giải pháp về tài chính, đất đai, ông Tuấn cho biết, TP.HCM sẽ tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong việc đầu tư xây dựng nhà ở theo hướng đơn giản hóa, dễ thực hiện và rút ngắn thời gian liên quan đến việc chấp thuận chủ trương cho phép đầu tư, thẩm định thiết kế, giao đất, cấp phép; đẩy mạnh cải cách thủ tục hồ sơ vay vốn kích cầu.