Diễn đàn giải quyết vướng mắc trong hoạt động XNK và tuyên truyền chính sách hải quan được tổ chức định kỳ.

Bà Đào Thị Kim Ngân- Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Hải Phòng nhận định, vướng mắc của DN hội viên diễn ra gần như thường xuyên nhưng không phải DN nào cũng đủ tự tin để phản ánh với cơ quan quản lý. Bởi lý do gần như ai cũng biết là khi bị “điểm mặt chỉ tên” thì DN sợ bị “đì” trong quá trình làm thủ tục. Những tình huống như vậy, DN chỉ biết trông cậy vào vai trò đại diện của các hiệp hội. Vì thế, để làm tốt vai trò cầu nối, các hiệp hội vừa phải nắm bắt được khó khăn thực hiện tốt cơ chế đối thoại với cơ quan quản lý và phải thường xuyên nắm được khó khăn, vướng mắc của hội viên.

Trong lễ ký kết cơ chế phối hợp tháo gỡ vướng mắc giữa Cục Hải quan Hải Phòng và 18 hiệp hội DN mới đây, nhiều đại diện hiệp hội cũng đồng tình với quan điểm trên. Vấn đề là làm thể nào hiệp hội luôn “gần gũi” được với cộng đồng DN hội viên.

Ông Nguyễn Hoài Nam- Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) chia sẻ, để nắm bắt, cập nhật được hoạt động, khó khăn, vướng mắc của DN hội viên, VASEP thường xuyên trao đổi thông tin với các DN.

Đặc biệt, VASEP còn lập một một diễn đàn trên mạng xã hội với sự góp mặt của hầu hết hội viên nên bất kỳ thông tin gì của hội viên phản ánh chúng tôi gần như nắm bắt được ngay- ông Nguyễn Hoài Nam nhấn mạnh.

Tuy nhiên, thực tế trong số rất nhiều hiệp hội, ngành hàng hiện nay, không phải đơn vị nào cũng có được hoạt động sâu sát như thế. Để làm một khảo sát nhỏ, sau khi có ký kết giữa Hải quan Hải Phòng và các hiệp hội, phóng viên đã liên hệ với đại diện một số hiệp hội liên quan để ghi nhận việc các hiệp hội đã tiếp nhận được vướng mắc gì từ DN. Nhưng đáng buồn, đại diện một số hiệp hội vẫn trả lời đầy lý thuyết. Ví dụ, có lãnh đạo một hiệp hội nói rằng, tất cả thủ tục đã được thực hiện qua Cơ chế một cửa của hải quan (Thực chất là Cơ chế một cửa quốc gia- PV) nên chắc không còn vướng mắc? Hay nếu có vướng mắc thì các DN làm thủ tục trực tiếp sẽ nắm rõ hơn?

Trả lời của vị đại diện trên khiến chúng tôi chưng hửng. Bởi rõ ràng Cơ chế một cửa quốc gia liên quan đến nhiều bộ, ngành. Và dù cơ chế này đã được vận hành nhưng thủ tục tham gia của nhiều bộ, ngành vẫn còn hạn chế và chính bản thân DN, hiệp hội DN cần có tiếng nói mạnh mẽ hơn để kiến nghị cơ quan chức năng tháo gỡ. Với việc trả lời như trên, rõ ràng vị đại diện hiệp hội không chỉ chưa nắm rõ các thay đổi liên quan đến thủ tục đối với hàng hóa XNK, mà còn thiếu cả sự sâu sát với hoạt động của DN- điều lẽ ra cần phải được xem là vấn đề cốt yếu số một trong hoạt động của các hiệp hội.

Ông Hong Sun- Tổng Thư ký Hiệp hội DN Hàn Quốc tại Việt Nam nhấn mạnh: Việc Hải quan Hải Phòng ký kết cơ chế xử lý vướng mắc với các hiệp hội DN là điều rất có ý nghĩa, nhưng việc làm này cần đi vào thực chất chứ không chỉ “đẹp” trên danh nghĩa. Đó là phải tạo được sự chuyển biến tích cực xuống từng khu vực cửa khẩu, từng dây chuyền thủ tục, từng CBCC Hải quan trực tiếp làm thủ tục cho DN.

Lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng đề xuất thêm, các hiệp hội cũng cần gắn bó mật thiết hơn với hội viên. Vì có những vướng mắc mang tính tức thời có thể phản ánh đơn lẻ (của từng DN) để giải quyết ngay. Nhưng có trường hợp mang tính phổ quát, liên quan đến nhiều DN, hiệp hội cần là cơ quan đầu mối để tập trung phản ánh vướng mắc và cơ quan chức năng cũng có được đầu mối để liên hệ, giải quyết.