Ông Nguyễn Trọng Thái, Chánh văn phòng UBATGTQG

Thời gian qua, hàng loạt vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng liên tiếp xảy ra cả ở đường bộ lẫn đường thủy. Ông đánh giá, so sánh như thế nào về tình trạng này so với cùng kỳ những năm trước?

Từ đầu năm đến nay, những vụ tai nạn đấu đầu nhau giữa xe khách với xe khách hoặc xe tải với xe khách hầu như không xảy ra, đặc biệt trên tuyến Quốc lộ 1 do hạ tầng giao thông được hoàn thiện, nâng cấp, có dải phân cách giữa tới tận Cà Mau.

Tuy nhiên, gần đây lại liên tiếp xảy tai nạn giao thông nghiêm trọng, va chạm giữa xe máy với xe máy, ô tô với xe máy tại nhiều địa phương như: Hà Nội, Phú Thọ, Hà Giang, Hải Phòng, Cần Thơ…

Bên cạnh đó, một số vụ tai nạn giao thông đường thủy cũng xảy ra tại Hải Dương, Hà Tĩnh, Đồng Nai làm hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, đường sắt, gây thiệt hại kinh tế lớn.

Mặc dù việc liên tiếp xảy ra các vụ tai nạn giao thông, trong đó có nhiều vụ gây ra những cái chết thương tâm, tạo tâm lý bất an, tuy nhiên trên thực tế, nếu tính theo tháng, theo quý so sánh với các năm thì tình hình tai nạn giao thông đầu năm nay cũng không có nhiều khác biệt. Sau tết Nguyên đán, tai nạn giao thông vẫn tương đối phức tạp bởi còn ảnh hưởng dư âm từ Tết.

Đối với đường bộ, nguyên nhân chủ yếu gây tai nạn giao thông là gì, thưa ông?

Nguyên nhân cơ bản là do người điều khiển phương tiện vi phạm quy định về trật tự an toàn giao thông, nhất là quy tắc giao thông như phóng nhanh vượt ẩu, lấn đường, tránh đường sai quy định, chạy xe trên đường ngược chiều… Bên cạnh đó, kỹ năng điều khiển phương tiện, xử lý tình huống trên đường của người tham gia giao thông còn kém, đặc biệt là trên đường đèo dốc.

Một số vụ tai nạn giao thông đường thủy xảy ra gần đây như tàu thủy đâm vào cầu An Thái (Kinh Môn, Hải Dương) hay sà lan tông sập cầu Ghềnh (Biên Hòa, Đồng Nai) không chỉ gây ra những thiệt hại kinh tế lớn mà còn dấy lên mối lo ngại về mất an toàn. Theo ông, dâu là “nguồn cơn” của tình trạng này?

Những năm gần đây, tai nạn giao thông đường thủy có chuyển biến khá tốt, giảm nhiều, hầu như không xảy ra các vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng như đắm đò, đắm phà… làm chết nhiều người. Tuy nhiên, nguy cơ tai nạn giao thông còn nhiều.

Đối với các vụ tai nạn vừa xảy ra, nguyên nhân chính chủ yếu cũng bởi người điều khiển phương tiện đã vi phạm quy tắc giao thông đường thủy. Như vụ ở Hải Dương, nếu người lái có kinh nghiệm, quan sát bằng mắt thường sẽ không thể để xảy ra tai nạn.

Còn vụ ở Đồng Nai, đây là tuyến sông có nhiều phương tiện đi lại, mùa này không phải mùa mưa nên nước sông không cao vậy mà sà lan vẫn đâm sập cầu là điều bất thường, cần chờ cơ quan chức năng làm rõ.

Nhìn chung, tai nạn giao thông đường thủy xuất phát từ chính việc người điều khiển phương tiện vi phạm quy định. Tình trạng người chưa có chứng chỉ chuyên môn hoặc chứng chỉ chuyên môn không phù hợp với phương tiện vẫn tham gia điều khiển phương tiện diễn ra khá phổ biến. Vi phạm quy tắc giao thông trong chấp hành luồng tuyến, phao tiêu, báo hiệu… cũng khá nhiều.

Mặc khác, công tác quản lý nhà nước về an toàn đường thủy cũng còn rất phức tạp, khó khăn. Hiện nay, chủng loại phương tiện đa dạng, tuyến vùng đường thủy rất rộng trong khi lực lượng tham gia công tác quản lý chưa nhiều, chủ yếu tập trung vào các tuyến vận tải chính hoặc những nơi có mật độ phương tiện đông.

Tình trạng xây dựng một số hồ thủy điện như: Lai Châu, Sơn La… khiến nảy sinh phương tiện đi lại làm cho viêc phân luồng tuyến, kiểm soát, đăng ký, đăng kiểm phương tiện càng khó khăn.

Khi những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra, ngành giao thông có những động thái xử lý khá nhanh như ban hành Công điện chỉ đạo khắc phục hậu quả tai nạn hay thành lập Tổ công tác để điều tra làm rõ vấn đề liên quan. Tuy nhiên, đó chỉ là những biện pháp tình thế. Xin ông cho biết, đâu là giải pháp lâu dài nhằm tăng cường đảm bảo an toàn giao thông?

Giải pháp chủ yếu vẫn là tăng cường đảm bảo kết cấu hạ tầng giao thông cả đường bộ lẫn dường thủy. Đối với đường thủy, chỉ dẫn luồng lạch, biển báo, phao tiêu phải đầy đủ hơn và tổ chức giao thông tốt tạo thuận lợi cho người tham gia giao thông chấp hành.

Cùng với đó là tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm vi phạm an toàn giao thông như đi sai luồng tuyến, không chấp hành báo hiệu đường thủy. Đặc biệt, vấn đề quản lý người điều khiển phương tiện cần làm chặt chẽ hơn, nhất là việc sử dụng chứng chỉ chuyên môn không phù hợp, thậm chí là không có chứng chỉ chuyên môn.

Ngoài ra, một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức, nhận thức cho người tham gia giao thông.

Sắp tới, UBATGTQG sẽ có những tham mưu, đề xuất như thế nào đối với Chính phủ nhằm ngày càng làm tốt hơn công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông?

Năm nay so với cùng kỳ năm trước, tháng đầu tiên của năm, tai nạn giao thông giảm, song tháng thứ hai lại tăng và trong tháng ba này thì diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, UBATGTQG là sẽ cố gắng phấn đấu ngay từ đầu năm để đạt mục tiêu đề ra là giảm 5-10% số người chết vì tai nạn giao thông.

Sắp tới, UBATGTQG sẽ tổ chức họp trực tuyến để đánh giá tình hình trật tự an toàn giao thông trong quý I, đồng thời nêu ra những giải pháp triển khai ngay ở quý II. Dự kiến, Ủy ban sẽ kiến nghị Chính phủ đẩy nhanh việc hoàn thiện, sửa đổi một số Nghị định, Thông tư còn bất cập để sớm đưa vào triển khai trong thực tiễn.

Xin cảm ơn ông!