Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng-đơn vị thực hiện CKS đầu tiên trong toàn ngành. Ảnh: T.B

Anh Phạm Văn Tuấn - Công ty CP dịch vụ Viễn Đông (Hải Phòng)- DN hoạt động trong lĩnh vực đại lí thủ tục hải quan, cho biết, Công ty Viễn Đông là một trong những DN đầu tiên tham gia sử dụng CKS tại Chi cục Hải quan KCX&KCN Hải Phòng từ cuối năm 2011.

Việc sử dụng CKS trong giai đoạn thí điểm dù đôi lúc còn vướng mắc về việc truyền và nhận dữ liệu nhưng cơ bản CKS đã mang lại nhiều thuận lợi cho DN. Đặc biệt, Công ty hoạt động trong lĩnh vực đại lí hải quan có nhiều đối tác là DN nước ngoài họ cũng đánh giá rất cao việc sử dụng CKS của Hải quan Việt Nam.

Tuy nhiên, không hiểu vì sao từ đầu năm 2013 đến nay DN không sử dụng được CKS để khai báo hải quan và Công ty buộc phải sử dụng tài khoản do cơ quan Hải quan cấp như trước đây.

Anh Nguyễn Đăng Hưng- Công ty CP thương mại và dịch vụ XNK Bông Sen (Hải Dương) cũng có những băn khoăn tương tự.

Các đơn vị hải quan địa phương cũng ghi nhận khó khăn như đề cập ở trên. Theo Cục Hải quan Đà Nẵng, đơn vị bắt đầu tiếp nhận dữ liệu áp dụng CKS từ ngày 4- 4- 2012. Đơn vị thực hiện đầu tiên là Chi cục Hải quan quản lí hàng đầu tư gia công. Đến ngày 14-5, Hải quan Đà Nẵng thực hiện mở rộng thí điểm ứng dụng CKS trong toàn Cục.

Qua hơn 1 năm thực hiện, đến nay, toàn bộ 5/5 chi cục tại Cục Hải quan Đà Nẵng đã triển khai; số DN tham gia 68; tổng lượng tờ khai thực hiện (từ thời điểm triển khai đến nay) 13.775 bộ; tổng giá trị kim ngạch XNK gần 683 triệu USD. Tuy nhiên, từ đầu năm 2013 đến nay, việc khai báo thông qua phiên bản thông quan điện tử 4.0 gặp khó khăn nên DN gần như không sử dụng…

“Dừng sử dụng CKS chỉ là tạm thời”

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Nguyễn Trần Hiệu - Phó Cục trưởng Cục CNTT&Thống kê Hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, những phản ánh của các DN và các đơn vị hải quan địa phương là hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên, việc dừng sử dụng CKS chỉ là tạm thời và sẽ sớm được thực hiện trở lại.

Lí do tạm dừng sử dụng từ đầu năm đến nay là do Tổng cục Hải quan đang thực hiện việc nâng cấp, hoàn thiện để phục vụ cho việc triển khai chính thức trên phạm vi cả nước thời gian tới theo lộ trình được Chính phủ, Bộ Tài chính đặt ra. Tại điều 4, Nghị định 87 quy định rõ: Khi thực hiện TTHQĐT, người khai hải quan phải sử dụng CKS đã đăng kí với cơ quan Hải quan. Trong giai đoạn chưa có CKS thì được sử dụng tài khoản truy nhập Hệ thống xử lí dữ liệu điện tử hải quan để thực hiện TTHQĐT.

Người khai hải quan có trách nhiệm bảo mật tài khoản để sử dụng khi giao dịch với cơ quan Hải quan thông qua Hệ thống xử lí dữ liệu điện tử hải quan và chịu trách nhiệm về các giao dịch điện tử theo quy định của pháp luật. Và trong tương lai không xa khi Hải quan Việt Nam đưa vào sử dụng Hệ thống thông quan tự động (VNACCS) thì việc sử dụng CKS là điều kiện hết sức quan trọng. Hơn nữa việc sử dụng CKS cũng là một phương thức tiên tiến được sử dụng phổ biến ở các nước có nền hải quan hiện đại trên thế giới.

Về thời gian áp dụng trở lại, ông Hiệu cho biết, Cục CNTT&Thống kê Hải quan đang gấp rút hoàn thiện các công việc liên quan để trong giai đoạn nửa cuối năm 2013 này sẽ phục vụ việc triển khai CKS chính thức trên diện rộng. Liên quan đến việc đăng kí của DN, với những DN chưa được cấp CKS sẽ đăng kí qua website của Tổng cục Hải quan () và thủ tục đăng kí rất đơn giản.

Với những DN đã được cấp CKS sẽ tiếp tục sử dụng để thực hiện khi ngành Hải quan áp dụng trở lại. Đặc biệt, với những DN đang sử dụng CKS có hiệu lực trên toàn quốc cũng đồng thời sử dụng được CKS này để khai báo hải quan và các chứng từ khác với tất cả các đơn vị hải quan trên phạm vi cả nước.

Theo lãnh đạo Cục CNTT&Thống kê Hải quan, hiện hệ thống CNTT của cơ quan Hải quan cho phép tiếp nhận CKS của tất cả các nhà cung cấp dịch vụ này (đã được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép hoạt động ở Việt Nam).

Tuy nhiên, ông Nguyễn Trần Hiệu cũng cảnh báo những cá nhân được giao quản lí CKS của các DN cần phải nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc bảo quản, sử dụng, tránh trường hợp để thất lạc hoặc cho người khác sử dụng thay sẽ dễ gây ra nhiều hệ lụy. Trường hợp bị mất hoặc có sự thay đổi khác cần phải thông báo ngay với cơ quan Hải quan để có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Với người sử dụng CKS cũng cần được đào tạo nhất định để sử dụng thành thục, hiệu quả…

T.Bình