Phó Thống đốc NHNN: Mặt bằng lãi suất đang giảm

Fed để ngỏ khả năng tăng lãi suất bổ sung vào tháng 7 nếu cần thiết

Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành lần thứ 4 trong năm

Thanh khoản dồi dào và dư thừa

Trước đó, ngày 15/6/2023, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thông báo giữ nguyên mức lãi suất 5-5,25%/năm nhưng phát tín hiệu có thể tiếp tục thắt chặt trong năm nay, thị trường dự báo khả năng Fed còn tăng 1-2 lần lãi suất trong năm 2023.

Trong nước những tháng đầu năm, nhiều chỉ số kinh tế tăng thấp hơn cùng kỳ phản ánh tác động tiêu cực từ cầu nước ngoài suy giảm mạnh và những khó khăn nội tại của nền kinh tế. Tuy nhiên, lạm phát tiếp tục chậm lại trong 5 tháng đầu năm 2023 do tăng trưởng kinh tế thấp, làm suy giảm áp lực lạm phát cầu kéo.

Nên NHNN cho biết, nhiều dự báo chỉ ra khả năng đạt mục tiêu lạm phát bình quân cả năm 2023 khoảng 4,5% là tương đối khả thi; các tổ chức quốc tế đưa ra dự báo lạm phát bình quân năm 2023 khoảng 3%-5,5%.

Cũng theo cơ quan quản lý tiền tệ, thị trường tiền tệ ổn định, thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) dồi dào và dư thừa. Từ đầu năm 2023 đến nay, NHNN mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối, góp phần đưa vào lưu thông một lượng lớn tiền VND tương ứng. Các giải pháp nêu trên đã góp phần tạo thanh khoản dồi dào trên thị trường, qua đó bình ổn và làm giảm mặt bằng lãi suất thị trường liên ngân hàng, hỗ trợ TCTD giảm lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay đối với nền kinh tế.

Lãi suất điều hành tiếp tục giảm được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi. Ảnh: Internet

Vì thế, NHNN đã điều chỉnh giảm 4 lần các mức lãi suất điều hành với tổng mức giảm 0,5-2,0 %/năm.

Theo NHNN, việc tiếp tục điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành là giải pháp linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường hiện nay để thực hiện mục tiêu giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

“Việc tiếp tục giảm lãi suất điều hành của NHNN khẳng định và xác lập xu hướng giảm lãi suất cho thị trường trong thời gian tới, qua đó định hướng TCTD mạnh dạn và quyết liệt hơn trong việc giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phục hồi kinh tế”, báo cáo của NHNN nêu rõ.

Cần nâng cao hiệu quả phối hợp chính sách

Bình luận về động thái này của NHNN vừa qua, chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực cùng nhóm chuyên gia Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng đây tiếp tục là một động thái mạnh mẽ, phù hợp với bốn cơ sở.

Một là, áp lực tăng lãi suất và tỷ giá đã và đang giảm đáng kể khi FED đã tạm dừng tăng lãi suất, có thể còn tăng nhưng tổng lượng tăng dự báo chỉ ở mức. Hai là dù lạm phát còn cao, nhưng đang giảm dần từ tháng 2/2023. Ba là thị trường tiền tệ trong nước cơ bản ổn định, thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào hơn, cầu tín dụng yếu. Bốn là tình hình kinh tế - xã hội có nhiều khó khăn, nên việc giảm lãi suất là một trong những giải pháp hỗ trợ vượt khó cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy tăng trưởng.

Do đó theo các chuyên gia này, việc giảm lãi suất điều hành sẽ hỗ trợ các TCTD trong việc tiếp cận vốn từ NHNN qua các công cụ như cho vay tái chiết khấu, tái cấp vốn, liên ngân hàng; qua đó, giúp các TCTD có điều kiện tiếp tục giảm lãi suất huy động và cho vay. Đồng thời, tăng trưởng tín dụng được kỳ vọng sẽ khởi sắc hơn khi lãi suất giảm trong thời gian tới, qua đó góp phần tăng thu nhập từ tín dụng và các dịch vụ liên quan cho các TCTD.

Hơn nữa, giảm lãi suất sẽ giúp doanh nghiệp huy động vốn mới với lãi suất thấp hơn, vừa góp phần tăng khả năng trả nợ, giảm rủi ro nợ xấu, giảm chi phí đầu vào, vừa tạo điều kiện giảm giá đầu ra tương ứng, qua đó kích thích tiêu dùng.

TS. Cấn Văn Lực cũng cho rằng, việc thay đổi chính sách tiền tệ, từ thận trọng sang linh hoạt, nới lỏng sẽ giúp doanh nghiệp và người dân có kỳ vọng lãi suất tiếp tục giảm, khiến họ có thể quyết định đầu tư, tiêu dùng nhiều hơn, góp phần hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội năm nay và năm tới.

Đặc biệt, giảm lãi suất sẽ có tác động tích cực một phần lên thị trường chứng khoán và bất động sản, khi nhà đầu tư có thể chuyển dịch một phần từ tiết kiệm sang đầu tư với mong muốn tìm kiếm tỷ suất sinh lời cao hơn.

Mặc dù có nhiều tác động, nhưng NHNN vẫn khẳng định sẽ không chủ quan với áp lực lạm phát, nên sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến trong nước, quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để tiếp tục chỉ đạo các TCTD có các giải pháp tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay.

Đồng quan điểm, nhưng để hiệu quả hơn, các chuyên gia Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV đề nghị cần nâng cao hiệu quả phối hợp chính sách, nhất là giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa, giá cả và các chính sách vĩ mô khác nhằm chủ động kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Cùng với đó là phải đẩy nhanh cơ cấu lại các TCTD yếu kém, quyết liệt hơn nữa trong cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh…