Xe mang biển ngoại giao vi phạm bị công an Phú Thọ tạm giữ. NH

Nhùng nhằng nhiều năm

Từ cuối năm 2010, Bộ Tài chính đã có một báo cáo gửi lên Thủ tướng Chính phủ đề cập đến một vấn đề được xem là “nhạy cảm” đó là việc quản lý xe ô tô phục vụ cho nhu cầu công tác và sinh hoạt của các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, và cơ quan đại diện tổ chức quốc tế (gọi tắt là cơ quan ngoại giao) được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ tại Việt Nam.

Báo cáo của Bộ Tài chính khẳng định đã phát hiện nhiều xe ô tô của các tổ chức, cá nhân hết nhiệm kỳ công tác, được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ không tái xuất, tiêu huỷ hoặc làm thủ tục chuyển nhượng theo quy định.

Kết quả rà soát của cơ quan Hải quan cho thấy từ năm 1998 đến hết tháng 8-2009 có 4.366 xe thuộc các đối tượng ngoại giao NK. Trong đó chỉ có 230 xe đã làm thủ tục tái xuất; 1.758 xe đã làm thủ tục chuyển nhượng (hoặc tiêu hủy). Còn lại 2.378 xe, trong đó có 1.158 xe đang “trôi nổi” chưa làm thủ tục chuyển nhượng hoặc đã chuyển nhượng thì cũng chẳng đóng thuế. Theo quy định thì toàn bộ 1.158 xe nói trên sẽ phải truy thu thuế và xử phạt vi phạm hành chính.

Tại thời điểm đó Bộ Tài chính đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ một số giải pháp để xử lý việc này. Tuy nhiên do bất cập từ thực tế cũng như vướng mắc từ các văn bản quản lý đến nay việc xử lý vẫn chưa dứt điểm.

Quyết liệt

Vấn đề này tiếp tục được “xới” lên vào cuối năm 2012, khi Công an tỉnh Phú Thọ đã ra quyết định tịch thu 25 xe ô tô mang biển ngoại giao, trong đó có 11 xe đã bị cơ quan này hoàn tất hồ sơ đem bán đầu giá. Việc xử lý tịch thu các xe vi phạm của công an Phú Thọ tuy còn có ý kiến tranh luận (như bán đấu giá vô hình chung khuyến khích các đối tượng mua và sử dụng xe ngoại giao vi phạm các quy định Nhà nước; Việc thu các khoản thuế theo quy định không thực hiện được; Tạo điều kiện cho xe cũ quá quy định (quá 5 năm) được NK vào Việt Nam….) song động thái này của cơ quan công an cho thấy đây là vấn đề cần có sự thống nhất, quyết liệt trong xử lý và quản lý.

Tháng 12-2012, tại cuộc họp về xử lý xe ngoại giao với sự tham gia của các bộ ngành có liên quan, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã giao cho Bộ Công an chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan thông báo công khai, hướng dẫn người đang quản lý, sử dụng không đúng quy định xe mang biển số ngoại giao, biển số nước ngoài có trách nhiệm đến cơ quan công an khai báo và làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số, chuyển nhượng, nộp thuế theo đúng quy định.

Phó Thủ tướng nêu rõ sau 60 ngày kể từ ngày ra thông báo, Bộ Công an chủ trì tổ chức tổng kiểm tra, nếu phát hiện xe mang biển ngoại giao, biển nước ngoài sử dụng không đúng quy định, không làm thủ tục chuyển nhượng và nộp thuế theo quy định thì xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Xử lý thế nào?

Theo đó ngày 30-1-2013, Bộ Công an đã hoàn tất bản dự thảo về việc thu hồi đăng ký, biển số xe mang biển ngoại giao, biển nước ngoài đang sử dụng không đúng mục đích để lấy ý kiến các cơ quan chức năng.

Nội dung bản dự thảo nêu rõ các đối tượng được ưu đãi miễn trừ không được phép ủy quyền cho các đối tượng không được hưởng ưu đãi miễn trừ sử dụng xe ngoại giao. Trước khi kết thúc nhiệm kỳ công tác ít nhất 30 ngày, đối tượng được ưu đãi phải làm thủ tục trả biển số, hủy đăng ký xe tại cơ quan công an và được cấp Giấy chứng nhận thu hồi đăng ký và biển số để làm thủ tục chuyển nhượng (tái xuất).

Sau đó chủ xe phải đến Cục Hải quan tỉnh, thành phố (nơi cấp phép tạm nhập) để làm thủ tục và được cấp phép chuyển nhượng. Sau khi hoàn thành thủ tục được cấp giấy phép thì chủ xe có thể đến cơ quan hải quan thuận tiện nhất để tiến hành nộp các loại thuế, phí theo quy định và đến cơ quan cảnh sát giao thông đang quản lý hồ sơ xe để làm thủ tục sang tên, di chuyển xe.

Việc xử lý các trường hợp cố tình không làm thủ tục chuyển nhượng cũng được quy định rõ: sau 60 ngày kể từ ngày thông báo, Bộ Công an sẽ xử lý nghiêm các hành vi vi phạm như: người sử dụng xe mang biển ngoại giao, biển số nước ngoài không phải là đối tượng hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ; Xe mang biển ngoại giao, nước ngoài đã hết hạn sử dụng Giấy chứng nhận đăng ký xe, hết hạn kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; Xe chuyển nhượng trái phép (không có giấy chuyển nhượng của cơ quan Hải quan).

Cơ quan này khẳng định theo các quy định hành vi chuyển nhượng xe tạm nhập miễn thuế của đối tượng ưu đãi miễn trừ ngoại giao khi chưa được cơ quan Hải quan cấp phép chuyển nhượng được coi là một trong 53 hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trong lĩnh vực hải quan và bị xử lý vi phạm hành chính và tịch thu tang vật, phương tiện hoặc tịch thu số tiền thu được từ việc bán ô tô.

Cơ quan Công an cũng cho rằng, trong trường hợp đủ căn cứ về việc chuyển nhượng trái phép xe mang biển ngoại giao, nước ngoài có tổ chức thì sẽ bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật.

Nguyễn Hà