Hải quan cảng SG KV1 kiểm tra điện thoại NK. Ảnh: T.HÒA

Vướng mắc của DN

Theo Thứ trưởng bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Minh Hồng, ngày 20-11-2013, Chính phủ ban hành Nghị định 187/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế và các hoạt động đại lý mua bán, gia công và quá cảnh hàng hóa với nước ngoài. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh một số vướng mắc, hội thảo này nhằm xây dựng chính sách quản lý hoạt động XNK sản phẩm CNTT đã qua sử dụng góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động của DN và quá trình thực thi của cơ quan quản lý Nhà nước theo Nghị định 187/2013/NĐ-CP của Chính phủ, đồng thời giảm rác thải điện tử.

Tại hội thảo, một số DN ngành CNTT đã nêu một số vướng mắc trong XNK các mặt hàng CNTT khi áp dụng Nghị định 187/2013/NĐ-CP. Đại diện Công ty Gameloft cho rằng, DN phát sinh nhiều trường hợp phải NK thiết bị đã qua sử dụng để phục vụ sản xuất, chẳng hạn dự án chi nhánh đang làm dở dang luân chuyển qua Việt Nam; dự án với các thiết bị mẫu đang trong quá trình phát triển dở dang, chưa có nhãn mác… nhưng những thiết bị này đều bị xếp vào danh mục cấm NK, DN rất khó NK dù số lượng ít, nên phải chuyển qua dự án nước khác.

Cũng gặp vướng mắc trong việc XNK sản phẩm CNTT đã qua sử dụng, đại diện Công ty Greystone Data Systems cho rằng, mỗi tháng đơn vị thực hiện thu gom tại thị trường Việt Nam khoảng 40.000 ổ đĩa bảo hành. Tuy nhiên, sau khi thu gom, Greystone Data Systems không thể NK trực tiếp vào Khu chế xuất Linh Trung - nơi có trung tâm bảo hành - để thực hiện bảo hành cho nước ngoài vì hàng đã qua sử dụng nên thuộc Danh mục cấm NK, vì vậy Greystone Data Systems phải xuất ra nước ngoài để bảo hành, rồi mới đưa về Việt Nam trả cho khách hành. Với quy trình như trên, sẽ phát sinh rất nhiều chi phí và kéo dài thời gian bảo hành của khách hàng. Từ thực tế này, Greystone Data Systems đề nghị được XK hàng trực tiếp vào Khu chế xuất Linh Trung để thực hiện bảo hành.

Thiếu hướng dẫn cụ thể

Tại hội thảo, các đại biểu đều cho rằng, việc cấm NK sản phẩm CNTT đã qua sử dụng là cần thiết để bảo vệ môi trường, nhưng phải quy định cụ thể Danh mục cấm và văn bản pháp quy hướng dẫn thực hiện.

Đánh giá về những vướng mắc khi triển khai thực hiện Nghị định 187, đại diện Cục Giám sát quản lý về Hải quan, Tổng cục Hải quan những bất cập trong quá trình quản lý sản phẩm CNTT đã qua sử dụng là do Nghị định 187 ra đời từ cuối năm 2013, nhưng đến nay mới chỉ có thông tư hướng dẫn của Bộ Công Thương, nhiều bộ, ngành có liên quan chưa ban hành thông tư hướng dẫn. Để tháo gỡ khó khăn cho cơ quan Hải quan và DN, Tổng cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản để gỡ vướng cho các trường hợp XNK hàng hóa tại cửa khẩu. Mới đây nhất, Tổng cục Hải quan có công văn số 3301/TCHQ-GSQL ngày 31-3-2014 hướng dẫn các cục hải quan địa phương trong thời gian chờ các bộ, ngành ban hành thông tư hướng dẫn Nghị định 187 thì thủ tục hải quan đối với hàng hóa XK, NK được thực hiện theo các văn bản của các bộ, ngành hướng dẫn thực hiện Nghị định 12/2006/NĐ-CP nếu những văn bản hướng dẫn này không trái với các quy định quy định tại Nghị định 187. Trường hợp các văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị định 12 của các bộ ngành không thống nhất với quy định tại Nghị định 187 thì thực hiện theo quy định tại Nghị định 187.

Từ những bất cập trên, đại diện Cục Giám sát quản lý về Hải quan kiến nghị, ngoài việc sớm ban hành thông tư hướng dẫn thực hiện, các bộ, ngành cần sớm công bố danh mục hàng hóa XK, NK thuộc diện quản lý chuyên ngành theo mã HS trong biểu thuế XK, biểu thuế NK theo quy định tại Điều 8 Nghị định 187. Một số vướng mắc, thủ tục và chính sách đối với trường hợp tạm nhập để sửa chữa các mặt hàng điện tử viễn thông đã qua sử dụng sau đó tái xuất. Theo Điều 4 Thông tư 11/2012/TT-BTC ngày 17-7-2012 của Bộ Thông tin và Truyền thông: “NK để làm dịch vụ sửa chữa, làm mới hoặc sản xuất làm mới và tái XK sản phẩm sau quá trình sản xuất” thuộc các trường hợp không áp dụng Danh mục cấm NK. Tuy nhiên, Điều 12 Nghị định 187/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định các trường hợp tạm nhập tái xuất khác thì chỉ quy định việc tạm nhập, tái xuất các loại hàng hóa XK, NK thuộc Danh mục hàng hóa cấm NK để sửa chữa sau đó tái xuất.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, đại diện Vụ CNTT - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cho biết, hiện tại Bộ TT&TT đang từng bước chuẩn hoá các quy trình xuất NK sản phẩm CNTT đã qua sử dụng. Bộ TT&TT đang dự thảo quy trình dịch vụ tái chế, sửa chữa, làm mới các sản phẩm CNTT. Nếu trước đây Bộ chỉ làm thủ tục xác nhận thì sắp tới đây các DN làm dịch vụ này sẽ phải xin giấy phép mỗi khi NK.