Bất cập trong xử phạt vi phạm trong kinh doanh, XNK sản phẩm mật mã dân sự
	Bộ Công Thương làm gì để gỡ khó cho sản xuất, xuất khẩu?
	3 tháng, xử lý 8.707 cơ sở sản xuất, kinh doanh khẩu trang vi phạm

Công chức Hải quan TPHCM kiểm tra nguyên liệu NK qua cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Từ thực hiện sai quy định...

Đã có nhiều chính sách ưu đãi về thủ tục hải quan nhằm tạo thuận lợi đối với lĩnh vực gia công, sản xuất xuất khẩu (SXXK), nổi bật là việc Luật Hải quan có các quy định tạo điều kiện thông thoáng về mặt thủ tục hải quan đối với loại hình này. Đồng thời Luật Thuế XNK đã có quy định miễn thuế đối với nguyên liệu, vật tư nhập SXXK thay vì ân hạn thuế 275 ngày như trước đây. Tuy nhiên, bên cạnh các DN chấp hành tốt pháp luật, có không ít DN gia công, SXXK lợi dụng các chính sách ưu đãi về thuế để gian lận trốn thuế gây thất thu NSNN, đã bị Cục Hải quan TPHCM phát hiện, truy thu hàng chục tỷ đồng tiền thuế.

Mới đây, kiểm tra đối với hoạt động SXXK của Công ty Cổ phần May G.P (TPHCM), Cục Hải quan TPHCM phát hiện công ty này đã nhập khẩu hàng hóa để SXXK nhưng không trực tiếp sản xuất mà giao lại một phần hoặc toàn bộ hàng hóa đã nhập khẩu cho công ty khác thực hiện gia công sau đó nhận lại sản phẩm để xuất khẩu. Hành vi này vi phạm quy định, không đáp ứng cơ sở xác định hàng hóa được miễn thuế theo quy định tại điều 12 Nghị định 134/2016/NĐ-CP; cùng với đó, công ty không lưu trữ đầy đủ các chứng từ, hồ sơ, tài liệu liên quan đến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thuộc loại hình SXXK theo quy định. Cục Hải quan TPHCM đã truy thu và xử phạt gần 50 tỷ đồng.

Trước đó, vào tháng 2/2020, qua công tác kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan TPHCM đã lập biên bản vi phạm vi phạm đối với Công ty TNHH Sản xuất Rượu V.C (quận 6, TPHCM) về hành vi chưa thực hiện đúng quy định về quản lý nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để xuất khẩu cho thương nhân nước ngoài dẫn đến phát sinh chênh lệch nguyên liệu giữa số liệu tồn kho so với số liệu tồn trên hồ sơ khai báo hải quan. Đơn vị đã truy thu và xử phạt trên 420 triệu đồng tiền thuế.

Không chỉ sai phạm trong lĩnh vực SXXK, loại hình hàng gia công cũng xuất hiện tình trạng thực hiện sai quy định, gian lận thuế. Qua kiểm tra sau thông quan đối với hợp đồng gia công của Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Thép N.M. (Bình Chánh, TPHCM), Cục Hải quan TPHCM đã phát hiện DN này chưa thực hiện đúng quy định về quản lý nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công cho thương nhân nước ngoài dẫn đến phát sinh chênh lệch nguyên liệu giữa số liệu tồn kho so với số liệu tồn trên hồ sơ khai báo hải quan. Cơ quan Hải quan đã truy thu và xử phạt trên 300 triệu đồng...

... Đến nợ thuế, bỏ trốn

Đáng chú ý, hiện nay số nợ thuế lớn tại Cục Hải quan TPHCM phần nhiều từ việc ấn định thuế đối với loại hình gia công, SXXK do doanh nghiệp không còn hoạt động, đã bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh từ nhiều năm trước đây.

Đứng đầu danh sách nợ thuế XNK là Công ty Cổ phần NIVL (huyện Bến Lức, Long An do ông A Nanda Kumar làm Giám đốc). Tính đến hết tháng 4/2020, công ty này nợ thuế trên 152 tỷ đồng. Số nợ thuế nêu trên thuộc 3 tờ khai NK theo loại hình đầu tư SXXK phát sinh tại Cục Hải quan TPHCM từ năm 2013, bao gồm thuế nhập khẩu và lệ phí hải quan. Theo Hải quan TPHCM, DN này đã ngưng hoạt động nhiều năm nay, chủ DN cũng đã bỏ về nước, để lại số nợ khổng lồ cho ngân sách nhà nước.

Một DN khác là Công ty TNHH Silver Star Việt Nam (quận Bình Tân, TPHCM) nợ hơn 47 tỷ đồng. Số nợ này chính là thuế của 376 tờ khai hải quan NK theo loại hình đầu tư - gia công, nhập gia công… phát sinh trong năm 2007 và 2008. Theo tìm hiểu của chúng tôi, công ty này được cấp phép năm 2008, chuyên sản xuất giày dép. Công ty đã ngưng hoạt động từ năm 2011 nhưng chưa làm thủ tục đóng mã số thuế.

Tương tự, Công ty TNHH Neocacse Inc Việt Nam nợ gần 30 tỷ đồng. Trong 2 năm 2012 và 2013, công ty này mở hơn 540 tờ khai hải quan nhập khẩu hàng hóa theo loại hình đầu tư - gia công, nhập gia công. Số nợ trên gồm thuế XNK và lệ phí hải quan phát sinh từ các tờ khai hải quan nêu trên.

Ngoài ra, còn hàng loạt công ty có số nợ lớn, như: Công ty Karos (quận 2, TPHCM) nợ gần 21 tỷ đồng; Công ty TNHH Vina Haeng Woon Industry nợ hơn 21 tỷ đồng; Công ty TNHH thời trang Sepplus Việt Nam nợ trên 19 tỷ đồng…

Theo Cục Hải quan TPHCM, số nợ khó đòi này chủ yếu phát sinh từ nhiều năm trước, đến nay cũng không thể đòi được. Nguyên nhân là DN nợ thuế không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh, chủ DN cũng đã về nước.

Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho những DN chấp hành tốt pháp luật, Cục Hải quan TPHCM cũng đang thực hiện đẩy mạnh công tác kiểm tra, đặc biệt là hậu kiểm để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm hành vi vi phạm...