Quang cảnh Hội nghị.

Nguồn thu từ đất tăng dần qua các năm

Chính sách tài chính đất đai là một nội dung không thể thiếu trong quản lý, sử dụng đất đai, vừa là công cụ để điều tiết nguồn thu ngân sách nhà nước, vừa là công cụ để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an sinh xã hội.

Trong thời gian qua, chính sách tài chính về đất đai ở nước ta đã được rà soát để xây dựng và sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với các yêu cầu đặt ra trong từng giai đoạn phát triển của đất nước.

Cũng nhờ chính sách tài chính về đất đai mà nguồn thu từ đất tăng dần qua các năm, tạo nguồn lực cho địa phương phát triển. Đặc biệt, nguồn thu từ đất chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng thu NSNN (năm 2013 chiếm 7,86% tổng thu NSNN, năm 2022 là 17% tổng thu NSNN).

Bên cạnh những kết quả đạt được, chính sách tài chính về đất đai theo Luật Đất đai năm 2013 bộc lộ một số hạn chế, vì vậy, Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) năm 2024, trong đó có những nội dung đổi mới liên quan đến chính sách tài chính về đất đai.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng, cụ thể hóa các quy định tại Luật Đất đai năm 2024 liên quan đến tính, thu, nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất dựa trên các nguyên tắc: bám sát những nội dung tài chính về đất đai mà Luật Đất đai trực tiếp giao cho Chính phủ quy định hoặc hướng dẫn; tổng hợp vướng mắc trên thực tiễn trong thời gian vừa qua để quy định xử lý trong Nghị định, bảo đảm phù hợp với quy định tại Luật Đất đai năm 2024 và quy định của pháp luật có liên quan; kế thừa những quy định của các Nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất theo Luật Đất đai năm 2013, đang thực hiện ổn định, phù hợp.

Thứ trưởng đề nghị các đại biểu tập trung đóng góp ý kiến để làm rõ các nội dung như: dự thảo Nghị định đã thể chế hóa đủ những nội dung về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất mà Luật đã giao cho Chính phủ hướng dẫn hay chưa; dự thảo Nghị định đã giải quyết được triệt để các vướng mắc thực tế hay không; dự thảo Nghị định đã đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với các dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai khác chưa.

Bổ sung quy định xử lý một số vấn đề về miễn, giảm tiền sử dụng đất

Thông tin về dự thảo nghị định, Phó Cục trưởng Cục Quản lý công sản Nguyễn Thị Thoa cho biết, dự thảo Nghị định gồm có 5 Chương, 54 Điều, trên cơ sở ghép 2 chính sách về thu tiền sử dụng đất và thu tiền thuê đất vào một Nghị định.

Về quy định miễn, giảm tiền thuê đất, đây là một trong những nội dung đáng chú ý tại dự thảo, bà Nguyễn Thị Thoa cho biết, tại Điều 39, Điều 40 dự thảo quy định miễn tiền thuê đất là cho phép người sử dụng đất không phải nộp tiền thuê đất cho cả thời gian thuê; giảm tiền thuê đất là cho phép người sử dụng đất không phải nộp một số tiền cụ thể tính bằng tỷ lệ (%) tiền thuê đất phải nộp.

Các đại biểu đóng góp ý kiến tại Hội nghị.

Dự thảo quy định cũng thiết kế các mức giảm tiền thuê đất theo lĩnh vực ưu đãi đầu tư, địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật, cơ bản tương đồng với mức quy định hiện hành. Cùng với đó, dự thảo quy định chung về các mức ưu đãi miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với dự án thuộc lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư, chứ không xây dựng ưu đãi riêng.

Về trình tự, thủ tục miễn, giảm, để đảm bảo giám sát thực hiện theo đúng quy định, đảm bảo việc miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đúng đối tượng, tránh thất thu ngân sách nhà nước, đảm bảo hiệu quả của chính sách ưu đãi của Nhà nước, dự thảo quy định việc miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được ghi trong quyết định cho thuê đất.

Tại hội nghị, đại diện Cục Thuế Bắc Ninh cho biết, về mặt chính sách cơ bản dự thảo đã tháo gỡ một số điểm nghẽn vướng mắc đặt ra trong quá trình thực hiện của các nghị định hiện hành về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất.

Trong đó, về việc miễn giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, dự thảo đã quy định các thủ tục được rút gọn theo hướng cơ quan quản lý không cần ban hành quyết định miễn, giảm nhằm đơn giản hóa việc thực hiện.

Tuy nhiên, đại diện Cục Thuế Bắc Ninh cũng cho rằng, do không có thông tư hướng dẫn, nên dự thảo Nghị định cần có các quy định chi tiết để hạn chế vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.

Góp ý cho Điều 17 dự thảo nghị định về nguyên tắc miễn, giảm tiền sử dụng đất, dại diện Cục Thuế Hải Phòng cho biết, khoản 1 Điều 17 quy định các hộ gia đình cá nhân chỉ được miễn, giảm tiền sử dụng đất 1 lần.

Khoản 7 quy định việc miễn giảm không phải làm thủ tục. Như vậy sau này có thể sẽ phát sinh trường hợp cá nhân, hộ giai đình có nhiều thửa đất, nếu không có nơi nào để họ bày tỏ nguyện vọng muốn được miễn tiền sử dụng đất ở thửa này hay thửa kia thì sẽ là vấn đề phát sinh.

Ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, là đơn vị chuyên môn được giao soạn thảo dự thảo Nghị định, Cục sẽ tiếp thu và ghi chép lại đầy đủ các ý kiến góp ý tại hội nghị, qua đó, giúp sớm hoàn thiện dự thảo với chất lượng tốt nhất để trình Chính phủ xem xét ban hành vào thời gian sớm nhất.