Ảnh minh họa

Bắt buộc để đảm bảo quyền lợi chủ xe cơ giới

Từ năm 1988, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (bao gồm cả ô tô, xe máy) đã được thực hiện. Tuy vậy, lâu nay, không ít ý kiến đề nghị xem xét chuyển việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với chủ xe cơ giới từ bắt buộc sang tự nguyện. Nguyên nhân được đưa ra là việc giải quyết quyền lợi cho khách hàng còn phức tạp và gây phiền hà cho người sử dụng.

Chẳng hạn, theo phản ánh của cử tri Hà Tĩnh, khi xảy ra tai nạn, vụ việc phát sinh, việc thực hiện các thủ tục để chi trả bảo hiểm rất phức tạp, mất nhiều thời gian, gây khó khăn cho chủ xe cơ giới.

Trong văn bản trả lời cử tri về vấn đề này mới đây, Bộ Tài chính đã nhấn mạnh, mô tô, xe gắn máy vẫn là nguồn phương tiện vận tải cơ giới chủ yếu và là nguồn gây tai nạn lớn nhất tại Việt Nam, chiếm 63,48% nguyên nhân gây ra tai nạn. Theo Bộ Tài chính, chủ sử dụng xe máy đa số có thu nhập không cao, với mức phí bảo hiểm 55.000 đồng hoặc 60.000 đồng, khi không may gây tai nạn đối với người thứ ba về sức khỏe, tính mạng, sẽ được bảo hiểm chi trả tối đa 150 triệu đồng, về tài sản sẽ được bảo hiểm chi trả tối đa 50 triệu đồng.

Bộ Tài chính còn dẫn chứng thực tế từ quốc tế cho thấy, hầu hết quốc gia khác đều áp dụng bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô, mô tô, xe máy và thậm chí có quốc gia áp dụng cả với xe đạp điện, bao gồm cả các nước phát triển có số lượng xe mô tô, xe máy thấp như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) hay các nước đang phát triển có số lượng lớn xe mô tô, xe máy tham gia giao thông như Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan…

Hơn nữa, sau khi Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15 được ban hành, căn cứ Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Giao thông đường bộ, Bộ Tài chính đã phối hợp với các cơ quan liên quan (Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Giao thông vận tải) trình Chính phủ ban hành Nghị định số 67/2023/NĐ-CP ngày 6/9/2023 về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc, bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng. Trong đó, Nghị định 67 đã đưa ra quy định cụ thể về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Vì thế, về phản ánh quy trình bồi thường còn phức tạp, Bộ Tài chính không đồng tình và cho rằng, quy định tại Nghị định 67 đã kế thừa và bổ sung nhiều quy định mới nhằm đơn giản thủ tục bồi thường, đảm bảo quyền lợi của người mua bảo hiểm. Chẳng hạn, khi nhận được thông báo về tai nạn, trong vòng 1 giờ phải hướng dẫn hồ sơ, thủ tục yêu cầu bồi thường, trong vòng 24 giờ, tổ chức giám định tổn thất phải xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất làm căn cứ giải quyết bồi thường bảo hiểm. Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo của bên mua bảo hiểm về vụ tai nạn, doanh nghiệp bảo hiểm phải tạm ứng bồi thường đối với thiệt hại về sức khỏe, tính mạng...

Đảm bảo giải quyết bồi thường nhanh chóng, kịp thời

Nghị định 67 cũng yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm đảm bảo quyền lợi của chủ xe như tăng, giảm phí bảo hiểm tối đa 15%; phải thiết lập, duy trì hoạt động 24 giờ/7 ngày đường dây nóng để kịp thời tiếp nhận thông tin tai nạn, tổn thất, hướng dẫn, giải đáp cho bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm và các bên có liên quan về các vấn đề liên quan tới bảo hiểm bắt buộc. Thực hiện ghi âm các cuộc gọi đến đường dây nóng để bảo đảm quyền lợi của bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm. Nghị định cũng yêu cầu các doanh nghiệp phải tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giải quyết bồi thường bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với mô tô, xe gắn máy.

Hiện tại, Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2013/NĐ-CP, Nghị định số 48/2018/NĐ-CP, Nghị định số 80/2019/NĐ-CP, Nghị định số 102/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số. Theo đó Bộđã dự thảo quy định về việc xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài như: không thiết lập, duy trì hoạt động đường dây nóng để kịp thời tiếp nhận thông tin tai nạn, tổn thất, hướng dẫn, giải đáp cho bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm và các bên có liên quan; không tích hợp tính năng tra cứu Giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới trên trang thông tin điện tử, cổng thông tin điện tử của doanh nghiệp…

Đặc biệt, thời gian qua, Bộ Tài chính đã có nhiều văn bản gửi các doanh nghiệp bảo hiểm chấn chỉnh về bảo hiểm bắt buộc, đảm bảo thực hiện đúng quy định, giải quyết bồi thường nhanh chóng, kịp thời. Trong năm 2024, Bộ Tài chính cho biết sẽ tiến hành kiểm tra một số doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với xe máy và sẽ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định (nếu có).

Bộ Tài chính cũng nêu rõ, Bộ sẽ tiến hành giám sát chặt chẽ việc tuân thủ các quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường, đảm bảo quyền lợi của bên mua bảo hiểm… Qua đó, Bộ Tài chính sẽ tiến hành tổng kết, đánh giá việc thực hiện Nghị định 67 và báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh chính sách trong trường hợp cần thiết.