Ngành Chứng khoán đã và đang nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán, hỗ trợ cho hoạt động lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán. Ảnh: ST.

Huy động vốn của doanh nghiệp tăng trưởng khả quan

Chia sẻ tại Hội nghị tập huấn về hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán được tổ chức ngày 21/3/2024, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, trong 10 năm qua, vốn huy động qua chào bán chứng khoán đã tăng trưởng đáng kể với tổng giá trị huy động đạt 95.170 tỷ đồng trong năm 2023, tăng 3,47 lần so với tổng giá trị vốn huy động được trong năm 2014. Giá trị vốn các DN huy động được qua chào bán chứng khoán trong giai đoạn 2021 – 2023, kể từ khi Luật Chứng khoán có hiệu lực (ngày 1/1/2021) là khoảng 312.000 tỷ đồng, tương đương 80% tổng giá trị vốn huy động trong giai đoạn 2014 - 2020.

Sự tăng trưởng về huy động vốn qua hoạt động chào bán chứng khoán có đóng góp từ nhiều yếu tố quan trọng, trong đó, trước hết là nhờ hệ thống quy định pháp lý tiếp tục được hoàn thiện và đồng bộ.

Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn được xây dựng và ban hành trên nền tảng Luật Chứng khoán trước đó và có cập nhật, điều chỉnh bổ sung các nội dung mới phù hợp hơn với trình độ phát triển của thị trường, tăng cường tính công khai minh bạch của tổ chức phát hành, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty chứng khoán và chủ thể khác trên thị trường. Cùng với đó, phương án huy động vốn của nhiều DN được chuẩn bị trên cơ sở phù hợp với nhu cầu, kế hoạch sản xuất kinh doanh thực tế và trên cơ sở nghiên cứu thực trạng nguồn vốn trên thị trường chứng khoán, từ đó góp phần đảm bảo kết quả huy động vốn thành công của từng đợt chào bán. Đồng thời, việc công khai các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực chứng khoán, trong đó có các thủ tục về đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng tại cổng dịch vụ công quốc gia và trang thông tin điện tử của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) góp phần hỗ trợ các DN chủ động nghiên cứu và xây dựng phương án huy động vốn phù hợp với nhu cầu vốn của DN và thực trạng thị trường.

Ông Phạm Hồng Sơn nhấn mạnh, với vai trò là cơ quan quản lý, giám sát thị trường chúng khoán, việc triển khai các giải pháp nhằm bảo đảm huy động vốn của DN trên thị trường chứng khoán theo nguyên tắc công khai minh bạch, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của UBCKNN. Do đó, mục tiêu của hội nghị tập huấn lần này nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán, hỗ trợ cho hoạt động lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán của tổ chức phát hành đảm bảo tính minh bạch, tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật hiện hành.

“Việc tăng cường tính công khai minh bạch của các tổ chức phát hành là một yếu tố quan trọng đảm bảo khả năng huy động vốn thành công của DN trên thị trường trong thời gian tới”, ông Phạm Hồng Sơn cho biết.

Nhiều DN và tổ chức tư vấn còn chưa làm tốt khâu hoàn thiện hồ sơ phát hành

Tuy nhiên, thực tế triển khai công tác đăng ký chào bán chứng khoán cho thấy vẫn còn tình trạng một số hồ sơ đăng ký chào bán ra công chúng của DN còn chưa đáp ứng đầy đủ quy định của pháp luật về điệu kiện chào bán, nội dung phương án chào bán, thông tin chưa đảm bảo công khai minh bạch. Điều này dẫn tới phát sinh thêm thời gian để DN sửa đổi, bổ sung, cập nhật hoàn thiện phương án phát hành và hồ sơ đăng ký phát hành theo quy định pháp luật.

Nguyên nhân của tồn tại trên xuất phát từ việc Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực từ năm 2021 với nhiều nội dung thay đổi so với quy định trước đây, trong đó có tách biệt điều kiện chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng và chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng.

Cùng với đó, quy định về hồ sơ đăng ký chào bán cũng được cập nhật, bổ sung nhiều nội dung mới để đảm bảo chính xác, minh bạch và cung cấp đầy đủ thông tin hơn cho nhà đầu tư. Do đó, một số tổ chức phát hành và tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán gặp nhiều thiếu sót khi lần đầu lập hồ sơ theo quy định mới được áp dụng. Bên cạnh đó, thiếu sự phối hợp giữa tổ chức phát hành và tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán trong cả một quá trình từ xây dựng phương án ban đầu đến khi kết thúc đợt chào bán. Một số tổ chức phát hành xây dựng phương án phát hành và trình cấp có thẩm quyền thông qua mà không có sự tham vấn ban đầu của tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán.

Theo đó, phương án phát hành chưa đảm bảo phù hợp quy định, thông tin cung cấp chưa đảm bảo nguyên tắc công khai minh bạch. Việc các hồ sơ chưa đáp ứng đủ yêu cầu của cơ quan chức năng cũng đến từ trách nhiệm của các đơn vị tư vấn. Một số tổ chức tư vấn còn thiếu nghiêm túc khi thực hiện chức năng của một tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán đúng nghĩa, không rà soát hồ sơ của tổ chức phát hành trên nguyên tắc cẩn trọng, đảm bảo hồ sơ đăng ký phát hành tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.

Trao đổi với phóng viên, bà Thuý Quỳnh, Công ty cổ phần Chứng khoán SSI cho biết, quá trình làm một bộ hồ sơ đối với từng DN sẽ có những đặc thù khác nhau. Tuy nhiên, một trong những khó khăn lớn nhất đối với các tổ chức phát hành trong xây dựng hồ sơ là do công tác quản lý hồ sơ của các DN đôi khi chưa được đầy đủ và chuẩn chỉ, do đó, quá trình thu thập các hồ sơ, dữ liệu lịch sử từng lần tăng vốn hoặc các tài liệu để chứng minh cho mục đích sử dụng vốn đôi khi sẽ mất nhiều thời gian và gặp nhiều khó khăn.