Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm sáng 16/7. Ảnh: Đ.M

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, từ năm 2012, Ngân hàng Nhà nước quản lý chặt nhập khẩu vàng thỏi, vàng miếng, vàng nguyên liệu theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP.

Lợi dụng thị trường có nhu cầu tiêu thụ vàng miếng, vàng nguyên liệu và giá vàng trong nước cao hơn giá vàng tại Campuchia, chỉ trong một thời gian ngắn, các đối tượng đã tổ chức nhập lậu lượng lớn vàng từ Campuchia về Việt Nam qua cửa khẩu Chàng Riệc (Tây Ninh).

Ngày 28/9/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03)- Bộ Công an đã theo dõi, giám sát toàn bộ quá trình các đối tượng vận chuyển, nhập lậu vàng từ Campuchia vào Việt Nam, đem đi tiêu thụ và đã ra lệnh khám xét khẩn cấp 2 phương tiện của 2 nhóm đối tượng ngay khi thực hiện việc giao nhận vàng tại đường Hồng Lạc, phường 14, quận Tân Bình, TPHCM, bắt giữ 4 đối tượng, thu giữ 63 kg vàng, cùng các phương tiện vận chuyển.

Mở rộng điều tra, C03 tiến hành khám xét khẩn cấp tại các địa điểm là nơi ở, nơi làm việc, cửa hàng vàng của các đối tượng liên quan tại tỉnh Tây Ninh và TPHCM, đã thu thêm 13kg vàng và lượng lớn ngoại tệ.

Từ vụ việc trên, đến nay, C03 đã khởi tố 25 bị can tham gia vào 2 đường dây buôn lậu.

Hai đường dây buôn lậu vàng này do Nguyễn Thị Minh Phụng (sinh năm 1981, quê Bình Định) và Nguyễn Thị Kim Phượng (sinh năm 1985, quê ở Tây Ninh) cầm đầu.

Đường dây thứ nhất do Nguyễn Thị Minh Phụng cầm đầu, móc nối với Nguyễn Thị Ngọc Giàu và lôi kéo 20 người tham gia. Trong thời gian từ tháng 8/2022 đến 9/2022, các đối tượng buôn lậu 4.830 kg vàng thỏi, trị giá hơn 6.644 tỷ đồng từ Campuchia về Việt Nam, hưởng lợi hơn 17,6 tỷ đồng.

Đường dây thứ hai do Nguyễn Thị Kim Phượng cầm đầu, móc nối với Nguyễn Thị Ngọc Giàu và lôi kéo 5 người khác tham gia buôn lậu. Trong khoảng thời gian từ tháng 7/2022 đến 9/2022, các đối tượng tổ chức 1.320kg vàng thỏi, trị giá 1.817 tỷ đồng từ Campuchia về Việt Nam, hưởng lợi hơn 6,8 tỷ đồng.

Như vậy, chỉ trong vòng 3 tháng, từ tháng 7/2022 đến 9/2022, hai đường dây do Nguyễn Thị Minh Phụng và Nguyễn Thị Kim Phượng cầm đầu, móc nối với các đối tượng đã buôn lậu 6.150 kg vàng từ Campuchia vào Việt nam, với trị giá 8.461 tỷ đồng, thu lợi bất chính 24,4 tỷ đồng.

Để vận chuyển trót lọt lượng lớn vàng nêu trên, các đối tượng đã lợi dụng chính sách của Nhà nước về quản lý người và phương tiện là cư dân biên giới thường xuyên qua lại cửa khẩu để ngụy trang cất giấu vàng.

Tang vật vàng nhập lậu bị bắt quả tang vận chuyển ngày 28/9/2022

Theo đó, Phụng giấu vàng lậu trong ngăn bí mật trên xe máy ba gác có gắn thùng hàng dùng để chở nước đá do người Campuchia lái xe. Khi xe đi đến khu vực làm dấu tại cửa khẩu Chàng Riệc rồi thông báo cho Giàu. Giàu sẽ chỉ đạo con trai là bị cáo Trần Thanh Thắng đi xe máy lên cửa khẩu để lại xe và đi ba gác về.

Kết quả điều tra của cơ quan Công an xác định, trong khoảng thời gian từ 16h30- 16h55 các ngày 20, 23, 24 và 27/9/2022, có đối tượng nam giới đi xe ba gác từ Campuchia qua barie số 1 cửa khẩu Chàng Riệc vào Việt Nam, xe không gắn biển kiểm soát (dạng xe tự chế), trên thùng xe ba gác không chở hàng, cất giấu vàng lậu vận chuyển vào Việt Nam (về nhà Nguyễn Thị Ngọc Giàu).

Theo kết quả điều tra có căn cứ xác định, trong khung giờ hành chính, Đồn Biên phòng cửa khẩu Chàng Riệc có bố trí cán bộ phối hợp với các lực lượng Hải quan, kiểm dịch trực kiểm soát tại khu vực cửa khẩu. Ngoài giờ hành chính (từ 17 giờ - 7 giờ sáng hôm sau), lực lượng Biên phòng chịu trách nhiệm gác trực đảm bảo an ninh quốc gia, phòng chống tội phạm ma tuý, buôn lậu, gian lận thương mại, trong khung giờ này, người, phương tiện, hàng hóa không được qua lại cửa khẩu, trừ trường hợp bất khả kháng theo luật định.

Tuy nhiên, từ ngày 3/8/2022 đến 28/9/2022, trong khoảng thời gian từ 4 giờ 30 - 5 giờ và 17 giờ hôm trước - 6 giờ hôm sau, bị can Trần Thanh Thắng thường xuyên có hoạt động giao nhận xe máy có thùng hàng chở đá lạnh với một đối tượng người Campuchia tại khu vực barie số 1 cửa khẩu Chàng Riệc thuộc trách nhiệm trực kiểm soát của các cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu. Hành vi của các cán bộ nêu trên có dấu hiệu tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Xét thấy sai phạm này thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân, vì vậy, C03 đã chuyển toàn bộ hồ sơ tài liệu có liên quan đến Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Kết quả làm việc với Chi cục Hải quan cửa khẩu Xa Mát xác định, trong khoảng thời gian trên thuộc lịch trực của hai công chức hải quan. Tuy nhiên, phương tiện do bị can Trần Thanh Thắng điều khiển không thuộc đối tượng kiểm tra hải quan. Lời khai các bị can, cá nhân có liên quan trong vụ án và tài liệu đã thu thập, không chứng minh được các công chức hải quan có liên quan đến việc buôn lậu vàng.

Dự kiến phiên tòa kéo dài đến ngày 18/7/2024.