Lắng nghe, giải đáp vướng mắc cho hơn 70 doanh nghiệp Nhật Bản
	JCCI ấn tượng hai cải cách của Hải quan Việt Nam
	Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản hợp tác phát triển chuỗi công nghiệp hỗ trợ

Đông đảo doanh nghiệp Nhật Bản đến tham dự hội nghị đối thoại với ngành Hải quan. Ảnh: Q.H

Tỷ lệ mở rộng kinh doanh cao nhất ASEAN

Ngày 13/2, Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) tại TPHCM đã công bố kết quả khảo sát thực trạng doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại nước ngoài năm 2022. Kết quả cho thấy, nhiều chỉ số doanh nghiệp đánh giá cao và tin tưởng vào môi trường đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.

Kết quả khảo sát về triển vọng kinh doanh cho thấy, hơn 47% doanh nghiệp được hỏi trả lời triển vọng kinh doanh năm 2022 được cải thiện so với năm 2021. Đáng chú ý gần 54% số doanh nghiệp trả lời tin tưởng về triển vọng lợi nhuận kinh doanh năm 2023, chỉ có gần 7% doanh nghiệp nhận định sẽ suy giảm.

Với nhận định trên, phương hướng kinh doanh trong 1-2 năm tới, 60% doanh nghiệp Nhật Bản cho biết sẽ mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, tăng 4,7 điểm. Kết quả này được đánh giá cao nhất ASEAN. Tỷ lệ doanh nghiệp trả lời sẽ thu hẹp hoặc chuyển sang nước thứ ba chỉ hơn 1%, giảm 1,1 điểm so với năm trước.

Trong đó, số doanh nghiệp mở rộng ngành nghế chế tạo 54,4%, tăng 2,7 điểm; ngành phi chế tạo là 65,9%, tăng 7,2 điểm so với năm trước. Đặc biệt là ngành phi chế tạo, doanh nghiệp vừa và nhỏ có mong muốn mở rộng sản xuất, kinh doanh tăng mạnh.

Doanh nghiệp dự báo có lãi trong hoạt động kinh doanh tai Việt Nam chiếm tỷ lệ 59,5%, tăng 5,2 điểm so với năm trước, tỷ lệ doanh nghiệp bị lỗ là 20,8%, giảm 7,8 điểm. Tuy nhiên, theo đánh giá của Jetro, tỷ lệ doanh nghiệp có lãi tại Việt Nam so với ASEAN cũng như toàn khu vực châu Á, châu Đại dương là tương đối thấp.

Phân tích về nguyên nhân số doanh nghiệp lỗ, đại diện JETRO TPHCM cho rằng, doanh nghiệp gặp khó khăn trong thu mua linh kiện, nguyên vật liệu, chí phí logistics, giá nhân công tăng, ảnh hưởng biến động tỷ giá... là những lý do hàng đầu dẫn đến việc kinh doanh thua lỗ của doanh nghiệp.

Bên cạnh kết quả cho thấy nhiều chỉ số đánh giá cao và tin tưởng vào môi trường đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tuy nhiên, kết quả khảo sát cũng cho thấy, các doanh nghiệp Nhật Bản chưa thật hài lòng về thủ tục hành chính, như: 66,2% đánh giá cấp phép chưa hiệu quả; 57,9% đánh giá hệ thống và thủ tục thuế cưa hiệu quả; 55,35 đánh giá hệ thống pháp luật như các quy định , ưu đãi đầu tư nước ngoài chưa hoàn thiện... được coi là những lý do hàng đầu trong rủi ro về môi trường kinh doanh

Nâng cao tỷ lệ thu mua nội địa

Một điểm đáng chú ý trong kết quả khảo sát lần này, tỷ lệ thu mua tai chỗ của Việt Nam là 37,3%, trong đó thu mua từ doanh nghiệp Viêt Nam là 15%, đây là tỷ lệ được đánh giá rất thấp. Như vậy, với xu hướng doanh nghiệp Nhật Bản muốn tăng thu mua nội địa từ doanh nghiệp Việt Nam, vì vậy doanh nghiệp Việt Nam cần phải thay đổi để đáp ứng được yêu cầu chất lượng sản phẩm cung ứng cho doanh nghiệp Nhật Bản.

Theo JETRO, những doanh nghiệp thu mua tại trường nước ngoài như Trung Quốc, Nhật Bản đã chuyển sang thu mua tai Việt Nam. Như vậy, tương ứng với tỷ lệ doanh nghiệp đầu tư máy móc tại Việt Nam, thúc đẩy số hoá để tiết kiệm chi phí.

Để ứng phó với việc chi phí tăng, doanh nghiệp không chỉ thay đổi nhà cung cấp, thu mua nguyên vật liệu thay thế mà nhiều doanh nghiệp đã xem xét lại việc tăng cường trang thiết bị và áp dụng số hóa vào sản xuất. Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hóa gần như đi ngang ở mức 37% và tỷ lệ thu mua từ doanh nghiệp Việt Nam rất thấp... cho thấy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ đang là vấn đề đặt ra.

Nêu nguyên nhân tỷ lệ thu mua nội địa từ doanh nghiệp Việt Nam còn thấp, đại diện JETRO tại TPHCM cho rằng, lý do quan trọng là chất lượng hàng hóa cung ứng của doanh nghiệp Việt Nam không đáp ứng được yêu cầu. Hơn 60% doanh nghiệp cho răng mở rộng kinh doanh, mang một phần sản xuất của họ tư Trung Quốc sang Việt Nam. Việt Nam chưa nâng cao được tỷ lệ cung ứng nội địa, khi nào doanh nghiệp Việt Nam cung ứng được sản phẩm, linh kiện có chất lượng cao mới đáp ứng được tỷ lệ nội địa. Chính vì thế việc đào tạo về công nghiệp hỗ trợ tiếp tục được thực hiện để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp được đánh giá cao, theo kết quả khảo sát, tỷ lệ xuất khẩu bình quân trên doanh thu của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam trên 51%. Trong những năm gần đây, do doanh nghiệp hướng về thị trường nội địa tăng nên tỷ lệ xuất khẩu giảm nhẹ. Cụ thể, doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam xuất khẩu vào Nhật Bản 65,6%; ASEAN 12,9%; Mỹ 4,9%, Trung Quốc 5,6%...

Một đặc điểm nồi bật là chức nămg bán hàng tăng khá nhiều. Việc xem xét lại chuỗi cung ứng và hệ thống thu mua, thay thế nguyên vật liệu chiếm tỷ lệ rất cao. Các doanh nghiệp kỳ vọng thu mua nội địa tai Việt Nam cao hơn nữa.

Thách thức trong thời gian sắp tới, các doanh nghiệp đánh giá Việt Nam là thị trường phát triển và tiềm năng, nhưng họ đánh giá tính hiệu quả hoàn thiện pháp luât; thủ tục hành chính chưa thật minh mạch làm phát sinh chi phí, bên cạnh chi phí nhân công ngày càng cao. “JETRO cam kết sẽ tiếp tục phối hợp cùng với các cơ quan, Chính phủ Việt Nam góp phần trong việc cải cách thủ tục hành chính hiệu quả hơn...”- đại diện JETRO TPHCM nhấn mạnh.