Giá sụt giảm, cửa sáng nào cho tôm xuất khẩu?
	Tôm Việt chiếm ưu thế tại thị trường Hàn Quốc

Dây chuyền sản xuất tôm xuất khẩu của Fimex

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 2/2023, XK tôm Việt Nam sang Australia đã ghi nhận tín hiệu tăng trưởng, đạt 19 triệu USD, tăng 7%. Do tháng 1/2023, XK tôm sang thị trường này giảm mạnh do trùng Tết Nguyên đán nên tính tới nửa đầu tháng 3/2023, XK tôm sang thị trường này đạt 36 triệu USD, giảm 31% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo phân tích của bà Kim Thu, chuyên gia thị trường tôm của VASEP, Australia là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ hai của Việt Nam trong khối thị trường CPTPP sau Nhật Bản, chiếm 27% tổng giá trị XK tôm của Việt Nam sang khối thị trường này. Australia cũng là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 5 của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 8%.

Năm 2022, XK tôm Việt Nam sang Australia ghi nhận mức tăng trưởng cao thứ hai sau Trung Quốc. Giá trị XK sang thị trường Australia trong năm 2022 đạt 272 triệu USD, tăng 44% so với năm 2021. Trong khi nhu cầu nhập khẩu từ Mỹ, EU sụt giảm trong quý cuối năm 2022, nhu cầu nhập khẩu từ Australia vẫn duy trì tăng trưởng đều đặn từ đầu năm.

Trong giai đoạn 5 năm (2018-2022), XK tôm Việt Nam tăng từ 115 triệu USD năm 2018 lên 272 triệu USD năm 2022, tăng 137%. Mức tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 25%. Trong giai đoạn 5 năm nay, XK tôm sang Australia tăng trưởng từ 11-44%. Mốc tăng trưởng cao nhất 44% ghi nhận trong năm 2022, điều này chứng tỏ các biện pháp thúc đẩy XK hàng hóa từ Việt Nam sang Australia qua các hoạt động ngoại giao, xúc tiến thương mại, trợ lực từ các FTA đã phát huy hiệu quả tốt.

Trong 5 năm, XK các sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú sống, tươi, đông lạnh ghi nhận tăng trưởng mạnh 3 con số, đặc biệt giá trị XK tôm chân trắng sống/tươi/đông lạnh năm 2022 ghi nhận tăng trưởng 740% so với năm 2018. Sau 5 năm, giá trị XK tôm chân trắng chế biến tăng trưởng ít hơn trong khi XK tôm sú chế biến ghi nhận giảm.

Năm 2022, trong cơ cấu sản phẩm tôm Việt Nam XK sang Australia, tôm chân trắng chiếm 95,5%, tôm biển chiếm 4,2%, còn lại tôm sú chiếm 0,3%. Sau 5 năm, tỷ trọng XK tôm chân trắng sang Australia tăng mạnh trong khi tỷ trọng tôm biển và tôm sú có xu hướng giảm.

Trên thị trường Australia, tôm Việt Nam có các nguồn cung cạnh tranh từ Thái Lan, Trung Quốc. Từ năm 2015 đến nay, Việt Nam duy trì vững chắc vị trí số 1 về cung cấp tôm cho Australia với thị phần của tôm Việt Nam tăng từ 32% năm 2015 lên 69% năm 2022 trong khi thị phần của Thái Lan giảm từ 23% xuống 14%, thị phần của Trung Quốc giảm từ 28% xuống 8%.

Cùng với 3 Hiệp định AANZFTA, CPTPP và RCEP giữa Việt Nam và Australia, các sản phẩm tôm Việt Nam XK sang Australia được hưởng ưu đãi thuế 0%. Tuy vậy, tôm Việt Nam vào Australia, nhất là tôm chưa làm chín vẫn phải chịu những bước kiểm tra gắt gao tại Australia.

Trong bối cảnh XK tôm phải đối mặt với nhiều khó khăn do nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường chính như Mỹ, EU sụt giảm, với 3 FTA với Australia, cùng với các cơ hội quan hệ hợp tác tích cực, Australia vẫn được coi là thị trường quan trọng của tôm Việt Nam trong thời gian tới.

Theo bà Lê Hằng, Giám đốc truyền thông của VASEP, thị trường mở rộng cửa cùng với các ưu đãi thuế quan từ Hiệp định CPTPP mang lại cơ hội gia tăng XK thủy sản sang Australia trong thời gian qua, cũng là tiềm năng cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản trong giai đoạn khó khăn hiện nay.