Xin ông cho biết cụ thể về kết quả thoái vốn năm 2017 và kế hoạch thoái vốn của SCIC năm 2018?

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trong năm 2017 có 10 đơn vị thực hiện thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, trong đó: 8 đơn vị thuộc kế hoạch thoái vốn năm 2017 và 2 đơn vị thuộc kế hoạch thoái vốn năm 2018.

Ngày 18/12/2017, Bộ Công Thương đã tổ chức bán đấu giá thành công 343.662.587 cổ phần (53,59% vốn điều lệ) của Sabeco qua Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM với mức giá thành công bình quân được xác định là 320.000 đồng/cp. Nhà nước thu về khoảng 109.972 tỷ đồng, tương đương 4,8 tỷ USD. Cũng trong năm 2017 các đơn vị đã thoái được 182 tỷ đồng, thu về 292 tỷ đồng tại 5 lĩnh vực nhạy cảm và thoái được 1.803 tỷ đồng, thu về 2.953 tỷ đồng tại các lĩnh vực khác ngoài 5 lĩnh vực nhạy cảm. Riêng SCIC đã bán vốn tại 40 doanh nghiệp với giá trị là 1.903 tỷ đồng, thu về 21.639 tỷ đồng (trong đó bao gồm cả số thoái của Vinamilk). Như vậy, có thể thấy, tổng số thu từ thoái vốn năm 2017 chủ yếu từ SCIC.

Các doanh nghiệp sau khi được bàn giao về SCIC đã được phân loại để quản lý, nâng cao quản trị, hiệu quả hoạt động. Đối với phương án thoái vốn được SCIC tính toán kỹ lưỡng, công tác tiếp thị tốt nên đạt hiệu quả cao. Một số trường hợp bán được giá cao hơn rất nhiều so với vốn chủ sở hữu. Ví dụ, tại Vinamilk giá trị sổ sách là 787,7 tỷ đồng nhưng thoái vốn thu về 11,3 nghìn tỷ đồng; tại Công ty cổ phần Xây lắp địa ốc Vũng Tàu giá trị sổ sách là 11,8 tỷ đồng thu về 19,7 tỷ đồng; Công ty cổ phần Lâm đặc sản xuất khẩu Quảng Nam giá trị sổ sách là 19,5 tỷ đồng, thoái vốn thu về 50,9 tỷ đồng; Công ty cổ phần Phát triển nhà Bà Rịa - Vũng Tàu giá trị sổ sách 52,7 tỷ đồng, thoái vốn thu về 80,7 tỷ đồng; Công ty cổ phần Quản lý và xây dựng đường bộ II Thanh Hóa giá trị sổ sách gần 4,5 tỷ đồng, thoái vốn thu về 17,8 tỷ đồng.

Theo Quyết định số 1001/QĐ-TTg ngày 10/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ, trong giai đoạn 2017-2020, SCIC sẽ thực hiện thoái vốn tại 132 doanh nghiệp; có 4 doanh nghiệp SCIC được chủ động bán vốn ở thời gian thích hợp, đồng thời được chủ động thoái vốn ở những doanh nghiệp mới tiếp nhận từ các bộ, ngành, địa phương...

Với Quyết định số 1001 có tới 132 doanh nghiệp sẽ thoái vốn trong năm tới. Ông cho biết, liệu chúng ta có khả năng đạt kết quả đó không? Có những thuận lợi và khó khăn gì trong quá trình thực hiện?

SCIC nhận định công tác thoái vốn năm 2018 có những thuận lợi khó khăn nhất định.

Về thuận lợi đó là kế hoạch thoái vốn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kèm thời gian rõ ràng; các khó khăn vướng mắc từ cơ chế chính sách như: Xác định định giá khởi điểm, phương thức thoái vốn... được gỡ bỏ khi Nghị định số 126/2017/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 91/2015/NĐ-CP có hiệu lực; tỷ lệ bán vốn ở các doanh nghiệp khá lớn nên thu hút được nhà đầu tư nước ngoài; thị trường chứng khoán đang tốt,...

Tuy nhiên, khó khăn cũng không ít. Trước tiên, số lượng vốn dự kiến “đổ” ra thị trường khá nhiều. Theo phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ, năm 2018 sẽ thực hiện thoái vốn tại 181 doanh nghiệp. Nghĩa là mỗi tháng phải thoái vốn tại hơn 15 doanh nghiệp, đây là một số lượng lớn. Trong lúc đó số doanh nghiệp thoái vốn theo kế hoạch năm 2017 chỉ đạt chỉ 5/135. Do vậy, lượng doanh nghiệp buộc phải chuyển sang năm 2018 còn nhiều. Chưa kể, doanh nghiệp bán vốn đợt này có số vốn nhà nước lớn, tỷ lệ bán khá cao như: Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam 24,86%; Tổng công ty cổ phần Xây dựng công nghiệp Việt Nam 46,75%; Tổng công ty Máy và thiết bị công nghiệp - Công ty CP 63,54%; Tổng công ty CP Đầu tư phát triển xây dựng 49,65%; Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng - Công ty CP 51,00%; Tổng công ty Lắp máy Việt Nam - Công ty CP 46,88%... Tổng hợp cho thấy số vốn bán ra sẽ rất lớn nên chủ yếu “nhắm” đến các nhà đầu tư nước ngoài.

Khó khăn thứ hai là nhiều đầu mối phụ trách thoái vốn nên sự điều tiết thời điểm có thể gặp khó. Các đơn vị thuộc diện thoái vốn trong năm 2018 thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội, Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn, Bệnh viện Giao thông vận tải, Công ty TNHH Truyền hình số vệ tinh Việt Nam,… Như vậy, lượng vốn nhà nước được bán ra thị trường rất lớn lại nằm ở nhiều đầu mối khác nhau. Điều này khiến việc điều tiết thời điểm thoái vốn có thể gặp khó. Có thể cùng một thời điểm nhiều đơn vị đồng loạt thoái vốn với lượng lớn sẽ khiến thị trường không hấp thụ được.

Do vậy, SCIC sẽ căn cứ vào tình hình thực tế của thị trường để thoái vốn trong từng thời điểm thích hợp dựa trên kế hoạch được phê duyệt.

Đó là tình hình chung, vậy với riêng SCIC thì cần điều kiện gì để hoàn thành nhiệm vụ, thưa ông?

Thực tế hiện nay, các bộ, ngành, địa phương thực hiện đúng Điều 7 Nghị định 151/2013/NĐ-CP về chức năng, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của SCIC: “Các bộ, ngành, địa phương sau khi thực hiện CPH doanh nghiệp phải chuyển giao cho SCIC tiếp nhận, quản lý và thoái vốn theo danh mục được phê duyệt”. Việc thực hiện nội dung này là điều kiện rất quan trọng bởi thực hiện đúng quy định này kèm theo Danh mục doanh nghiệp thuộc diện CPH giai đoạn 2017-2020 thì SCIC sẽ chủ động xây dựng được phương án, quản lý thoái vốn tại doanh nghiệp theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng.

Cần phải tránh tình trạng đến lúc bàn giao lại xin giữ lại doanh nghiệp ở bộ, ngành, địa phương mình với các lý do khác nhau. Thực tế, từ năm 2013 đến nay, có khoảng 234 doanh nghiệp có thỏa thuận chuyển giao vốn về SCIC. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có 61 doanh nghiệp chuyển được vốn. Các địa phương còn giữ lại 141 doanh nghiệp. 6 tháng đầu năm 2017, cả nước có 46 doanh nghiệp được các bộ, ngành, địa phương thống nhất chuyển giao vốn nhà nước về SCIC nhưng chưa chuyển giao. 176 doanh nghiệp chưa thống nhất chuyển giao về SCIC. Nếu kéo dài tình trạng này thì chúng ta lại lặp lại kịch bản “đầu năm đủng đỉnh, cuối năm tăng tốc” và như vậy, việc bán vốn sẽ không hiệu quả. Nói là tăng sự chủ động cho SCIC nhưng không bàn giao kịp thời thì sẽ không có được sự chủ động.

Xin cảm ơn ông!