Mặc dù vẫn còn 141 ngày nữa mới đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (3/11) nhưng các cuộc khảo sát cho thấy dường như vận may đang không đứng về phía ông Trump. Nhà lãnh đạo Mỹ vẫn chật vật trong việc thu hút sự ủng hộ của các cử tri nữ mà nhiều người trong số đó đã mệt mỏi với những dòng tweet gây chia rẽ và ưa trừng phạt của ông, trong khi ứng viên tranh cử Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden đang dẫn trước ông ở mức 2 con số trong những cuộc khảo sát toàn quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: CNN

Bên cạnh đó, trong những tuần qua, Tổng thống Trump còn có không ít hành động và tuyên bố gây tranh cãi về các cuộc biểu tình diễn ra khắp nước Mỹ sau khi George Floyd - một người Mỹ gốc Phi bị cảnh sát ghì chết, từ việc "dẹp" người biểu tình để chụp ảnh cho tới phát ngôn thay đổi chủ nghĩa phân biệt mang tính hệ thống nhanh chóng và dễ dàng, một tuyên bố thậm chí khiến các thành viên đảng Cộng hòa phải nhíu mày.

Dù vậy, Tổng thống Trump đã chứng minh năm 2016 rằng ông thông minh và khôn khéo hơn những gì mà nhiều người đánh giá về ông khi nói về các chiến lược tranh cử.

Đảng Dân chủ có nguy cơ “đi vào vết xe đổ”?

Trong các cuộc trả lời phỏng vấn tuần qua, cả các chiến lược gia đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đều gần như nhất trí rằng không ai có thể dự đoán được sự bất công về sắc tộc sẽ đóng vai trò như thế nào trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới, đặc biệt là khi người Mỹ vẫn đang chật vật trước đại dịch Covid-19 và lo ngại nền kinh tế sụp đổ.

Các chiến lược gia của 2 đảng đều lưu ý rằng đảng Dân chủ đang chơi một "trò chơi nguy hiểm" nếu họ cho rằng những dòng tweet và các đe dọa gây tranh cãi của ông Trump khiến nhà lãnh đạo này phải "trả giá" trong cuộc đua vào Nhà Trắng, một tính toán sai lầm mà đảng Dân chủ từng phạm phải năm 2016.

Mặc dù Tổng thống Trump vấp phải chỉ trích vì những tuyên bố "không hay" về người biểu tình nhằm củng cố thông điệp tăng cường "luật pháp và trật tự" của ông nhưng các thành viên đảng Dân chủ cũng đang đối mặt với nguy cơ bị chỉ trích không kém khi đứng trước sức ép ngày càng gia tăng từ các nhà hoạt động xã hội cánh tả đòi cắt ngân sách của cảnh sát.

"Đây là một tin tốt cho Trump. So với đảng Dân chủ, đảng Cộng hòa ngày càng tránh xa những nỗ lực cải tổ cảnh sát và họ ủng hộ quan điểm rằng cảnh sát không phải là kẻ thù", Thượng nghị sĩ Nam Carolina Lindsey Graham, hiện là Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện nhận định.

"Vấn đề của Joe Biden là ông ta làm thế nào thúc đẩy luật pháp và trật tự trong chính đảng của mình? Tôi nghĩ hầu hết mọi người, đặc biệt là những người phụ nữ có con nhỏ sẽ muốn nhấc điện thoại lên và gọi cho cảnh sát chứ không phải một nhân viên xã hội", ông Graham nhận định.

Tổng thống Trump đang nỗ lực truyền tải thông điệp về sự an toàn cho người dân tương tự như trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 khi nhà lãnh đạo Mỹ nêu ra những lo ngại về những "đoàn người di cư" mà ông cho là đang tiến về phía biên giới và gây nguy hiểm cho người dân Mỹ, đồng thời khẳng định sẽ đưa ra phản ứng bằng "luật pháp và trật tự".

Việc những tuyên bố thiết lập luật pháp và trật tự của ông Trump sẽ có hiệu quả như thế nào trong tháng 11 vẫn chưa rõ. Tuy nhiên, những cuộc khảo sát gần đây đã cho thấy sự mâu thuẫn của tình hình hiện tại. Một cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew công bố hồi tuần trước cho thấy 2/3 người trưởng thành Mỹ nói rằng họ ủng hộ phong trào Black Lives Matter (Người da đen đáng được sống) và cứ 10 người trưởng thành Mỹ thì có 6 người tin là phản ứng của ông Trump với người biểu tình là sai lầm.

Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, cuộc khảo sát của ABC News-Ipsos cho thấy 64% người dân Mỹ phản đối nỗ lực "ngừng cấp kinh phí cho cảnh sát" với 60% trong số những người tham gia nói rằng họ không ủng hộ việc cắt giảm ngân sách cảnh sát cũng như chuyển nguồn ngân sách này cho các chương trình về sức khỏe tâm thần, nhà ở và giáo dục.

Một lãnh đạo tiêu biểu trong đảng Dân chủ, nghị sĩ Jim Clyburn thuộc bang Nam Carolina cảnh báo những tuyên bố kêu gọi ngừng cấp ngân sách cho cảnh sát đang gây hiểu lầm về cuộc tranh luận này.

"Không ai cắt ngân sách cảnh sát cả. Chúng ta có thể tái cấu trúc lực lượng cảnh sát. Chính sách tái cấu trúc, tái xây dựng hình ảnh... Thực tế là cảnh sát vẫn đóng vai trò nhất định trong xã hội", nghị sĩ Clyburn nhận định với CNN.

Rõ ràng, thách thức trong những tháng phía trước của cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ làm tìm kiếm điểm chung bên trong chính đảng Dân chủ của ông, vốn đang chia rẽ sâu sắc trong cách đối phó với tình trạng phân biệt đối xử hiện nay.

Sức mạnh cốt lõi và nước cờ khôn khéo của Trump

Một trong những sức mạnh cốt lõi của Tổng thống Trump là ông có được những người ủng hộ hạt nhân trong chiến dịch tái tranh cử, một lợi thế giúp nhà lãnh đạo Mỹ dễ dàng tìm kiếm sự nhất trí trong đảng của mình.

Tổng thống Trump cũng nỗ lực tìm cách đạt được sự nhất trí của lưỡng đảng trong những điểm giao nhau hiếm hoi về quan điểm giữa 2 bên.

Ngày 14/6, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tim Scott của Nam Carolina và James Lankford của bang Oklahoma, 2 nghị sĩ phụ trách kế hoạch cải tổ lực lượng cảnh sát của đảng Cộng hòa, đã thể hiện rằng họ đang tìm kiếm những vấn đề có thể thu hút sự nhất trí của lưỡng đảng. Lankford nhận định với CNN rằng ông ủng hộ lệnh cấm kẹp cổ và nói rằng đội ngũ lập pháp đã trao đổi với các cảnh sát trưởng và các nhà hoạt động xã hội để đưa ra "những ý tưởng tốt nhất" và tìm cách thực sự có thể giải quyết vấn đề này.

"Đảng Dân chủ đưa ra đề xuất. Tổng thống đưa ra đề xuất. Chúng ta đưa ra đề xuất từ Thượng viện. Những đề xuất này sẽ kết hợp với nhau và chúng tôi cố gắng để đưa một phương án hiệu quả".

Scott ngày 14/6 cũng nhận định với NBC rằng Tổng thống đang "tham gia vào quá trình này một cách rất xây dựng và hữu ích".

Nếu như một số thành viên đảng Dân chủ ủng hộ việc cắt giảm ngân sách cảnh sát thì Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa cho thấy họ đang có hướng tiếp cận hiệu quả hơn, đó là thực hiện các biện pháp điều chỉnh với những cảnh sát tồi tệ mà ông Trump gọi là "những quả táo thối".

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News tuần trước, ông Trump cũng thể hiện rằng ông phản đối hành vi kẹp cổ của cảnh sát - một khía cạnh đã đạt được sự nhất trí hiếm hoi của lưỡng đảng.

Rõ ràng, trong khi nhiều người dân Mỹ bị sốc trước việc các lực lượng thực thi luật pháp xịt hơi cay và tung lựu đạn gây choáng vào những người biểu tình ôn hòa ở Nhà Trắng thì các đồng minh của Tổng thống Trump tin rằng thông điệp "luật pháp và trật tự" của ông đang "xoa dịu" nỗi kinh hoàng của những người dân Mỹ khi chứng kiến cảnh tượng xe cảnh sát bị đốt cháy và các cửa hàng bị hôi của.

Phóng viên Kevin Liptak và Kaitlan Collins của CNN cho biết một số cố vấn của Tổng thống Trump, từ các cố vấn Nhà Trắng cho tới các thành viên Quốc hội đều khuyến khích Tổng thống tiếp tục cách phản ứng hiện tại.

Trong cuộc cạnh tranh vào Nhà Trắng, cả Tổng thống Trump và ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden đều là những “ẩn số” mà chúng ta hầu như khó có thể giải mã cho đến khi quân bài cuối cùng lật ngửa vào tháng 11 tới./.