Hải quan Quảng Ngãi đối thoại chuyên đề với doanh nghiệp chế xuất
	Tính thuế GTGT hàng hóa xây dựng nhà xưởng cho doanh nghiệp chế xuất
	Doanh nghiệp chế xuất có được thuê kho ngoài để lưu giữ nguyên liệu không?
	Hướng dẫn chuyển đổi mục đích sử dụng hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất
	Chính sách thuế với hàng hóa NK của công ty cho thuê tài chính

Hàng hóa XNK tại cảng Hải Phòng. Ảnh: N.Linh

Cần bổ sung chính sách

Theo Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), hiện nay cả nước có 1.135 DNCX đang hoạt động và chủ yếu là nằm trong các khu công nghiệp cùng với các DN không phải là DNCX. Như vậy thực tế không có một khu vực riêng cho DNCX. Trong khi đó, tại các địa phương có tốc độ công nghiệp hóa nhanh như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai… gần như đã lấp đầy nên DNCX muốn mở rộng sản xuất thì không còn quỹ đất trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế. Tuy nhiên, do quy định hiện hành chưa rõ ràng dẫn tới DNCX không thể thuê kho ngoài để lưu giữ hàng hóa.

Phân tích cụ thể về vấn đề này, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) cho rằng, theo pháp luật Hải quan, tại Điều 60 Luật Hải quan, Điều 36 Nghị định 08/2015/NĐ-CP có quy định trường hợp lưu giữ nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị NK để gia công, sản xuất xuất khẩu và sản phẩm xuất khẩu phải được sự đồng ý của cơ quan Hải quan. Trong khi DNCX là DN chuyên sản xuất sản phẩm để xuất khẩu hoạt động trong khu công nghiệp, khu kinh tế, như vậy, hoạt động của DNCX bản chất là hoạt động gia công, SXXK. Khi áp dụng pháp luật về hải quan thì không giới hạn địa điểm lưu giữ và hiện nay pháp luật hải quan có quy định cụ thể về điều kiện của địa điểm lưu giữ hàng hóa của DNCX để đảm bảo điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan tại Điều 80 Thông tư 38/2015/TT-BTC nhưng cũng chỉ là trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế.

Theo quy định tại Luật Đầu tư số 67/2014/QH13, Điều 47 Nghị định 118/2015/NĐ-CP; Điều 10, Điều 30 Nghị định 82/2018/NĐ-CP chỉ quy định về hoạt động DNCX trong các khu, chưa quy định cụ thể việc DNCX có được thuê kho ngoài các khu hay không.

Như vậy, quy định pháp luật hiện mới chỉ quy định hoạt động của DNCX trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế nhưng chưa có quy định cụ thể đối với hoạt động thuê kho ngoài không thuộc các khu này để lưu giữ nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị, sản phẩm của DNCX. Do đó theo Bộ Tài chính, để tháo gỡ vướng mắc cho DNCX tại các địa phương có tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp cao mong muốn được thuê kho ngoài DNCX để lưu giữ nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị, sản phẩm (không tổ chức sản xuất tại kho thuê) cần bổ sung quy định cụ thể tại Nghị định 118/2015/NĐ-CP hoặc Nghị định 82/2018/NĐ-CP.

Bên cạnh đó, một trong những vấn đề đang vướng mắc liên quan đến DNCX là việc cấp phép là DNCX, cụ thể về điều kiện kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan và các cơ quan quản lý liên quan. Cụ thể, thời điểm trước ngày 10/7/2018 (ngày hiệu lực của Nghị định 82/2018/NĐ-CP), DNCX được thành lập theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư và Nghị định 29/2008/NĐ-CP. Theo đó, không quy định cơ quan Hải quan phải xác nhận về khả năng đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan trước khi thành lập DNCX, do đó không phát sinh vướng mắc trong thủ tục cấp phép là DNCX.

Thời điểm từ sau ngày 10/7/2018, thực hiện quy định tại Khoản 1 Điều 30 Nghị định 82/2018/NĐ-CP thay thế Nghị định 29/2008/NĐ-CP, theo đó cơ quan cấp phép đầu tư trước khi cấp phép cho các dự án đầu tư mà nhà đầu tư đề nghị được cấp phép là DNCX thì phải lấy ý kiến của cơ quan Hải quan về khả năng đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan. Vì vậy, thực tế khi thực hiện quy định này cơ quan Hải quan gặp vướng mắc, do chưa có quy định cụ thể về điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan của DNCX (hiện nay chỉ riêng Nghị định 68/2016/NĐ-CP có quy định về điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với một số loại hình kho, bãi, địa điểm, kho ngoại quan, kho bảo thuế, cửa hàng miễn thuế). Bên cạnh đó, thực tế có những trường hợp dự án đầu tư mới chỉ là chủ trương đầu tư, đang xin cấp phép đầu tư, nhà xưởng, kho bãi chưa được hình thành thì cơ quan Hải quan đã nhận được đề nghị xác nhận khả năng đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát. Thực tế này gây nên khó khăn cho cơ quan Hải quan khi thực hiện chính sách.

Bộ Tài chính đề xuất phương án gỡ

Đề tháo gỡ những vướng mắc hiện nay liên quan đến hoạt động DNCX, Bộ Tài chính đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ nhiều nội dung liên quan đến thuê kho ngoài của DNCX và việc cấp phép DNCX.

Cụ thể, liên quan đến thuê kho ngoài của DNCX Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đề xuất phương án giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, rà soát đánh giá các quy định có liên quan đến hoạt động của nhà đầu tư là DNCX, DN trong các khi phi thuế quan tại các Nghị định 118/2015/NĐ-CP, Nghị định 82/2018/NĐ-CP báo cáo Chính phủ sửa đổi, bổ sung điều khoản phù hợp quy định cụ thể về hoạt động thuê kho ngoài các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế của DNCX để lưu giữ hàng hóa phục vụ sản xuất để đồng bộ với pháp luật hải quan và phù hợp với quy định tại Luật Đầu tư.

Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng điều kiện đảm bảo hoạt động kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan tại địa điểm lưu giữ hàng hóa của DNCX tại kho thuê ngoài. Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung Nghị định 118/2015/NĐ-CP, Bộ Tài chính thực hiện đúng quy định hiện hành.

Về vấn đề cấp phép DNCX, Bộ Tài chính đề xuất giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì sửa đổi, bổ sung Nghị định 82/2018/NĐ-CP trong đó quy định rõ các trường hợp cụ thể để cấp phép là DNCX. Cụ thể, phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng quy định về điều kiện, tiêu chuẩn là DNCX; Quy định thủ tục khi cấp phép là DNCX. Cụ thể, trường hợp cơ quan cấp phép đầu tư cho dự án thành lập mới, chưa hình thành nhà xưởng, chưa có hoạt động sản xuất thì chỉ cấp phép cho dự án đầu tư theo quy định của pháp luật, chưa được cấp phép DNCX. Đến khi nhà đầu tư hoàn thành dự án, nhà xưởng đi vào hoạt động cơ quan cấp phép đầu tư lấy ý kiến của cơ quan Hải quan về khả năng đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan và cơ quan Hải quan có xác nhận đáp ứng điều kiện này thì nhà đầu tư được cấp phép là DNX để hưởng chính sách thuế theo quy định pháp luật về thuế.

Trường hợp cơ quan cấp phép cho DNCX đối với các dự án đầu tư đã được thành lập, đã có nhà xưởng, đã có hoạt động sản xuất thì cơ quan cấp phép đầu tư lấy ý kiến của cơ quan Hải quan về khả năng đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan và cơ quan Hải quan có xác nhận đáp ứng điều kiện này thì nhà đầu tư được cấp phép là DNCX để hưởng chính sách thuế theo quy định pháp luật về thuế.

Trường hợp các DN đã được thành lập là DNCX trước thời điểm Nghị định 82/2018/NĐ-CP có hiệu lực thì quy định rõ về thời gian để các DN chuẩn bị, nâng cấp cơ sở vật chất đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan.

Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung Nghị định 82/2018/NĐ-CP, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính hướng dẫn hoạt động thành lập DNCX để tránh ảnh hưởng đến hoạt động thu hút đầu tư tại các địa phương.