Chính sách pháp luật về tài chính đất đai đã giúp tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai, góp phần khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả. Ảnh: ST

Kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong quản lý, sử dụng đất

Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, các hệ thống chính sách, pháp luật do Bộ Tài chính ban hành như thuế, phí, lệ phí đối với BĐS, chính sách về phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp, chính sách tài chính đất đai như thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất... đã cơ bản bao quát đầy đủ các khoản thu liên quan đến BĐS phát sinh trong cả 3 giai đoạn: xác lập quyền sở hữu, quyền sử dụng BĐS; sử dụng, khai thác BĐS; chuyển nhượng BĐS. Việc thực hiện các chính sách này trong thời gian qua đã góp phần tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai, khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả, tạo nguồn thu nhập ổn định cho NSNN.

Trong đó, các chính sách về thuế, hệ thống chính sách thuế đối với BĐS trong những năm qua đã được xây dựng, hoàn thiện cơ bản đầy đủ, đồng bộ, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong công tác quản lý, sử dụng đất, điều tiết hợp lý, đảm bảo hài hòa các lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư, tạo nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội. Các chính sách được sửa đổi, bổ sung góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục và tạo điều kiện thông thoáng cho hoạt động đầu tư, kinh doanh BĐS, thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Đơn cử, về thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hiện hành quy định thuế lũy tiến đối với đất ở (kể cả đất nền, đất xây dựng nhà biệt thự, nhà liền kề, nhà phân lô) để đánh thuế cao đối với trường hợp có nhiều nhà đất như sau: 0,03% đối với phần diện tích trong hạn mức, 0,07% đối với phần diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức và 0,15% đối với phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức. Trường hợp có nhiều thửa đất ở trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thì phải cộng tổng diện tích các thửa đất ở chịu thuế để xác định theo biểu thuế lũy tiến từng phần nêu trên đối với phần diện tích đất vượt hạn mức. Quy định nêu trên đã góp phần tăng cường quản lý nhà nước về đất đai, khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả, hạn chế đầu cơ về đất, khuyến khích thị trường BĐS phát triển minh bạch, bền vững.

Thể chế hoá thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo nguyên tắc thị trường

Đối với các chính sách về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, mục tiêu chính sách hướng tới bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư; có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa trung ương và địa phương; nghiên cứu có chính sách điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch.

Thời gian qua, cùng với chính sách tài chính đất đai nói chung, chính sách thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước đã từng bước được thể chế hoá theo nguyên tắc thị trường, minh bạch, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; góp phần khuyến khích sử dụng đất đai tiết kiệm, có hiệu quả, từng bước hạn chế đầu cơ, hạn chế sử dụng đất đai lãng phí, góp phần định hướng và khuyến khích thị trường BĐS phát triển; số thu NSNN từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng trưởng qua các năm. Những tồn tại, hạn chế của chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuê mặt nước đã cơ bản được khắc phục sau khi Quốc hội ban hành Luật Đất đai năm 2013 và Chính phủ ban hành Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 về thu tiền sử dụng đất, Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. Đồng thời, qua thực tế chính sách thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất giai đoạn sau khi Luật Đất đai năm 2013 được ban hành, Bộ Tài chính đã nghiên cứu các tồn tại, vướng mắc cần được tháo gỡ.

Bên cạnh đó, qua công tác quản lý và tổng hợp phản ánh của các địa phương, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân cho thấy một số nội dung về chính sách thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất cần phải quy định bổ sung để có căn cứ thực hiện, do vậy, Bộ Tài chính đã tiếp tục trình Chính phủ ban hành Nghị định số 135/2016/NĐ-CP ngày 9/9/2016 (sửa đổi, bổ sung Nghị định số 45/2014/NĐ-CP về thu tiền sử dụng đất, Nghị định số 46/2014/NĐ-CP về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước) và Nghị định số 123/2017/NĐ-CP, Nghị định số 35/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước trong khu kinh tế, khu công nghệ cao. Theo đó, đã quy định cụ thể việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng thuộc đối tượng được miễn tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về người có công, hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo; sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở; thuê đất để xây dựng nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp.

Để hướng dẫn các nghị định nêu trên, Bộ Tài chính đã ban hành theo thẩm quyền 6 thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định số 35/2017/NĐ-CP quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước trong khu kinh tế, khu công nghệ cao.