Hầu hết các bộ, ngành và địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư khá thấp
	Quy định mới về chế độ, biểu mẫu báo cáo việc thanh toán vốn đầu tư công
	Kho bạc Nhà nước ước giải ngân vốn đầu tư kế hoạch năm 2021 đạt hơn 13%
	Bộ Tài chính triển khai loạt biện pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021

Thông tư số 15/2021/TT-BTC sẽ có hiệu lực từ ngày 5/4 là cơ sở giúp cho việc báo cáo tình hình thực hiện, thanh toán kế hoạch vốn đầu tư công của các bộ, ngành, địa phương được thuận lợi, chính xác. Ảnh: ST

Vướng mắc với Luật Đầu tư công

Hiện nay, chế độ và biểu mẫu báo cáo tình hình thực hiện, thanh toán kế hoạch vốn đầu tư công đang được thực hiện theo Thông tư số 82/2017/TT- BTC của Bộ Tài chính. Theo Bộ Tài chính, trong suốt thời gian qua, về cơ bản, các địa phương và Kho bạc Nhà nước đã thực hiện chế độ báo cáo về tình hình thực hiện vốn đầu tư công đúng quy định; phản ánh đúng kết quả thanh toán vốn đầu tư công, tạo thuận lợi cho công tác điều hành vốn của cấp có thẩm quyền.

Tuy nhiên, khi Luật Đầu tư công năm 2019 ra đời, kèm theo đó là Nghị định số 40/2020/NĐ- CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đầu tư công, đã có nhiều nội dung mới liên quan đến chế độ báo cáo dẫn đến phải sửa đổi Thông tư số 82/2017/TT-BTC.

Bộ Tài chính dẫn chứng, về việc giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn và hàng năm, theo Luật Đầu tư công 2019, vốn đầu tư ngân sách nhà nước chi cho đầu tư phát triển trong kế hoạch đầu tư công trung hạn được giao theo ngành, lĩnh vực. Cùng với đó, tại Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 và Quyết định số 26/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 cũng quy định các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phân bổ kế hoạch đầu tư công hàng năm theo ngành và lĩnh vực. Như vậy, việc phân bổ kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm giai đoạn 2021-2025 khác với trước đây (kế hoạch được giao theo chương trình mục tiêu, chương trình mục tiêu quốc gia).

Hay như quy định về nguồn vốn đầu tư công cũng đang còn vướng mắc. Cụ thể, Luật Đầu tư công năm 2019 quy định nguồn vốn đầu tư công bao gồm: vốn ngân sách nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật. Theo Bộ Tài chính, quy định này khác với Luật Đầu tư công năm 2014 do không tách riêng vốn công trái quốc gia, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn trái phiếu chính quyền địa phương, vốn hỗ trợ phát triển chính thức và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, vốn từ nguồn thu để lại cho đầu tư nhưng chưa vào cân đối ngân sách nhà nước, các khoản vốn vay khác của ngân sách địa phương để đầu tư (do các nguồn vốn này thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước theo quy định của Luật ngân sách nhà nước). Theo Luật hiện hành, nguồn vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật là nguồn vốn đầu tư công.

Một điểm vướng mắc khác là thời gian thực hiện và thanh toán vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm theo Luật Đầu tư năm 2019 cũng khác với quy định trước đây. Cụ thể, thời gian thực hiện và thanh toán vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước đến hết ngày 31/1 năm đầu tiên của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau, vốn kế hoạch đầu tư công hàng năm đến ngày 31/1 năm sau trong khi quy định trước đây là đến ngày 31/12 năm sau…

Thống nhất các biểu mẫu báo cáo

Để gỡ những vướng mắc trên, mới đây Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 15/2021/TT-BTC quy định về chế độ và biểu mẫu báo cáo tình hình thực hiện, thanh toán vốn đầu tư công.

Theo Vụ Đầu tư, Bộ Tài chính, Thông tư này quy định về chế độ và biểu mẫu báo cáo tình hình thực hiện và thanh toán vốn đầu tư công (bao gồm vốn ngân sách nhà nước và vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật) thuộc kế hoạch trung hạn và hàng năm. Cùng với đó, Thông tư cũng quy định cụ thể về cơ quan gửi, nhận báo cáo; đề cương nội dung, thời gian báo cáo, mẫu biểu đối với báo cáo định kỳ. Theo đó, đã giảm 21 biểu so với Thông tư số 82/2017/TT- BTC, đồng thời, các biểu mẫu báo cáo được quy định thống nhất cho tất cả đối tượng báo cáo thực hiện (bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Kho bạc Nhà nước và Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh).

Thông tư cũng đã chuẩn hóa chế độ báo cáo, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị thực hiện. Chỉ tiêu trong các biểu mẫu được quy định đơn giản, dễ thực hiện nhưng vẫn cung cấp đầy đủ thông tin cho cơ quan nhận báo cáo, phục vụ công tác tổng hợp, phân tích số liệu, đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành kế hoạch vốn của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương sử dụng vốn đầu tư công cũng như các cơ quan quản lý nhà nước.

Thông tư số 15/2021/TT-BTC cũng quy định chế độ báo cáo theo cơ cấu nguồn vốn quy định tại Luật Đầu tư công năm 2019 gồm: vốn ngân sách nhà nước chia theo chương trình, ngành, lĩnh vực, chương trình mục tiêu quốc gia (không tách riêng vốn trái phiếu chính phủ, công trái quốc gia do các nguồn vốn này đều thuộc ngân sách nhà nước, riêng vốn ODA vẫn tách riêng để theo dõi do trong quyết định giao kế hoạch vốn có tách riêng vốn ODA); vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật. Đối với các địa phương, yêu cầu báo cáo đầy đủ nguồn vốn cân đối ngân sách địa phương trong trường hợp Hội đồng nhân dân các cấp giao tăng so với kế hoạch do Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ giao.

Theo Vụ Đầu tư, các quy định mới tại Thông tư số 15/2021/TT-BTC sẽ là cơ sở giúp cho việc báo cáo tình hình thực hiện, thanh toán kế hoạch vốn đầu tư công của các bộ, ngành, địa phương được thuận lợi, chính xác. Đây cũng chính là cơ sở giúp cho công tác giải ngân nguồn vốn đầu tư công cả trung hạn và hàng năm về sau được nhanh chóng, kịp thời.