Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan KCN Mỹ Phước, Cục Hải quan Bình Dương. Ảnh: T.D

Khơi thông dòng chảy xuất nhập khẩu

Trong bối cảnh nhiều ngành hàng xuất khẩu đang gặp khó khăn, kim ngạch xuất khẩu sụt giảm liên tục thì ngành hàng rau quả “lội ngược dòng” ấn tượng khi chỉ trong 7 tháng kim ngạch xuất nhập khẩu đã đạt 3,23 tỷ USD. Trao đổi với phóng viên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên hồ hởi, với đà tăng trưởng trong năm nay, xuất khẩu rau quả hoàn toàn có thể xác lập kỉ lục 5 tỷ USD trong năm nay. Điều đặc biệt, ông nhấn mạnh, kết quả đó có sự tham gia hỗ trợ rất lớn từ cơ quan Hải quan trong việc tạo thuận lợi thông quan hàng hóa.

“Những thời điểm hàng hóa bị ùn ứ tại cửa khẩu, cơ quan Hải quan lập tức bố trí cán bộ công chức làm thêm giờ, mở thêm luồng cho hàng hóa được lưu thông xuất khẩu sang Trung Quốc. Tại các cửa khẩu biên giới, thậm chí tăng giờ làm việc tới cả đêm, tăng ca, tăng kíp để giải phóng hàng hóa được tối đa”, ông Đặng Phúc Nguyên ghi nhận.

Cũng theo đại diện Hiệp hội rau quả Việt Nam, các mặt hàng nông sản, rau quả như trái vải, nhãn, sầu riêng rất dễ bị hư hỏng nếu không kịp thời được thông quan hàng hóa, do đó việc phân luồng ưu tiên đối với những mặt hàng này đã góp phần giảm chi phí, thiệt hại cho doanh nghiệp. Cách làm này cần được tiếp tục duy trì và mở rộng trong những năm tới.

Ở góc độ doanh nghiệp, trực tiếp thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa, ông Nguyễn Văn Hưng, Phó Giám đốc Phòng dịch vụ hải quan, Chi nhánh tại TPHCM Công ty TNHH Yusen Logistics (Việt Nam) đánh giá, thời gian qua, ngành Hải quan liên tục đẩy mạnh công tác cải cách, hiện đại hóa để phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn theo đúng Tuyên ngôn phục vụ khách hàng.

Trong các kế hoạch ngành Hải quan đã tích cực triển khai, ấn tượng với doanh nghiệp chính là mô hình “đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp” được duy trì đều đặn tại các cấp, tạo môi trường trao đổi thẳng thắn, tháo gỡ kịp thời vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan. Bên cạnh đó, việc thí điểm chương trình “Doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ” mang đến kết quả tích cực khi doanh nghiệp được cơ quan Hải quan hỗ trợ trực tiếp, sát với từng đặc thù kinh doanh. Qua đó bản thân doanh nghiệp nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, nhận diện các rủi ro và cơ hội trong hoạt động kinh doanh, cải thiện xếp hạng quản lý rủi ro, tạo thuận lợi thương mại.

Đặc biệt, theo ông Nguyễn Văn Hưng, vấn đề doanh nghiệp rất quan tâm là việc cải cách chính sách, thủ tục hải quan để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Do đó sự ra đời của Thông tư 33/2023/TT-BTC quy định về xác định xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà Tổng cục Hải quan là đơn vị được Bộ Tài chính giao chủ trì soạn thảo, đã vừa kế thừa quy định của các thông tư trước đây, vừa sửa đổi và bổ sung một số điểm có lợi cho doanh nghiệp như: kéo dài thời gian nộp chứng nhận xuất xứ hàng hóa để hưởng ưu đãi thuế, thay thế hình thức nộp bản giấy bằng bản scan có chữ ký số, làm rõ các sai sót nhỏ không làm ảnh hưởng tới xuất xứ hàng hóa.

Doanh nghiệp kỳ vọng chuyển đổi số

Với những kết quả ấn tượng trong triển khai các giải pháp cải cách, đồng hành cùng doanh nghiệp vừa qua, ông Nguyễn Văn Hưng mong muốn, trong thời gian tới, doanh nghiệp kỳ vọng ngành Hải quan tiếp tục duy trì nhịp độ cải cách. Đặc biệt là sớm hoàn thiện và triển khai mô hình “Hải quan số”, “Hải quan thông minh” để cải cách sâu rộng hoạt động trong toàn ngành.

Theo đại diện Hiệp hội rau quả Việt Nam, việc điện tử hóa quy trình, thủ tục hải quan đã góp phần quan trọng giúp doanh nghiệp thông quan nhanh hàng hóa, gia tăng hoạt động sản xuất kinh doanh. Chính vì vậy, trong xu thế chung hiện nay, ngành Hải quan cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai kế hoạch chuyển đổi số phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới hiện nay. Đồng thời, tăng cường các biện pháp đấu tranh chống gian lận thương mại, vì trong ngành rau quả có hiện tượng gian lận mã số vũng trồng, mã số cơ sở đóng gói; đồng thời phối hợp với cơ quan chức năng có liên quan trong kiểm soát chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường.

Trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, đại diện Công ty TNHH Yusen Logistics (Việt Nam) bày tỏ mong muốn, cơ quan Hải quan cần tăng cường đầu tư hệ thống máy móc, thiết bị công nghệ thông tin đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của dịch vụ công trực tuyến, hạn chế lỗi hệ thống. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước khác thực hiện triệt để cải cách kiểm tra chuyên ngành để tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, tiết kiệm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó là hoàn thiện và triển khai chính sách quản lý với hàng hóa mua bán theo phương thức thương mại điện tử để bắt kịp sự phát triển của loại hình kinh doanh mới này, chống thất thu ngân sách và gian lận thương mại nhưng vẫn tạo thuận lợi cho dòng luân chuyển hàng hóa.

Những ghi nhận của doanh nghiệp đã phần nào khẳng định nỗ lực của ngành Hải quan trong cải cách, hiện đại hóa, đồng hành cùng doanh nghiêp.