Chuyển sang tư duy kinh tế nông nghiệp, lấy giá trị làm thước đo
“Sức khỏe” doanh nghiệp là bài toán của phục hồi kinh tế | |
“Chuyển tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp” | |
Đến năm 2025, 100% công ty nông, lâm nghiệp kinh doanh có lãi |
Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT). |
Ông đánh giá như thế nào về những kết quả đạt được trong XK nông sản thời gian qua?
Đến nay, XK nhiều sản phẩm nông sản của Việt Nam đã đứng “top” đầu thế giới. Năm 2017, kim ngạch XK nông, lâm, thuỷ sản mới đạt khoảng 32 tỷ USD thì năm 2018, 2019 và 2020 lần lượt đạt 36 tỷ USD, 40 tỷ USD và 41 tỷ USD. Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho toàn ngành đạt kim ngạch XK 44 tỷ USD. Chúng ta có quyền tự hào về những kết quả đạt được của ngành nông nghiệp tuy nhiên cũng không thể “ngủ quên” trên thành tích.
Trong “sân chơi” thương mại nông sản toàn cầu, mỗi quốc gia, vùng địa lý lại có lợi thế riêng. Trong một quốc gia lại có những địa phương, thậm chí một huyện, một xã, một làng cũng có lợi thế riêng. Có khi sản phẩm của một làng lại mang tới thương hiệu cho cả quốc gia.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định phát triển ngành nông nghiệp chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Ông có thể chia sẻ rõ hơn về định hướng này?
Đứng trước bối cảnh đan xen cả những thách thức và cơ hội, trong đó có những thách thức truyền thống và phi truyền thống như đại dịch Covid-19 vừa qua, việc chuyển đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp có nghĩa là ngành nông nghiệp sẽ phát triển chuyển sang trạng thái tập trung vào giá trị gia tăng, lấy giá trị là thước đo. Giá trị ở đây là giá trị kinh tế đối với sản phẩm nông sản, giá trị đời sống xã hội, đổi mới sinh kế, chăm lo cho người nông dân để người nông dân được hưởng thành quả do họ làm ra.
Khi chuyển sang tư duy về kinh tế nông nghiệp, 3 chủ thể lớn nhất gồm: Hệ thống quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương; hiệp hội, ngành hàng, cộng đồng DN và người nông dân phải có nhận thức “trồng cây gì, nuôi con gì” đều nghĩ tới điểm bán, nhu cầu người tiêu dùng. Đặt vấn đề chuyển sang phát triển kinh tế nông nghiệp nghĩa là phải quan tâm đồng bộ cả các yếu tố nhận thức, hành vi tiêu dùng, khắc phục tình trạng mất cân xứng thông tin thị trường. Trên thực tế, những bất định của thị trường hoàn toàn có thể diễn ra. Nếu chỉ chạy theo số lượng mà bất chấp nhu cầu thị trường có thể dẫn tới cung vượt cầu; thậm chí chỉ cần diễn ra dịch bệnh, thiên tai gây tắc nghẽn ở điểm nào đó cũng khiến cung-cầu không gặp nhau.
Có những tăng trưởng XK khá ấn tượng, song suốt quá trình dài vừa qua, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn thiên về số lượng hơn chất lượng. Theo ông, thời gian tới cần có những thay đổi như thế nào để thực sự chuyển sang trạng thái tập trung vào giá trị gia tăng như ông vừa chia sẻ?
Nông nghiệp nói chung bao gồm nhiều phân ngành khác nhau gồm: Trồng trọt, chăn nuôi, lâm sản, thuỷ sản. Những thuộc tính tự nhiên của nông nghiệp cho thấy đây là ngành sản xuất phải thích ứng với thiên tai, địch họa, biến đổi thời tiết, đối mặt nhiều thách thức.
Những năm qua, Việt Nam có tới 10 mặt hàng nông sản XK đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD mỗi năm; thậm chí những mặt hàng như gạo, cà phê… đã liên tục duy trì kim ngạch XK như vậy nhiều năm. Tuy nhiên, những nội hàm giá trị gia tăng cao hơn, thậm chí giảm sản lượng nhưng gia tăng giá trị là câu chuyện cần bàn đến, đặc biệt cần tập trung vào khâu chế biến.
Việt Nam đã tham gia hội nhập kinh tế quốc tế đa tầng lớp, đa phương diện và đa đối tượng. Điều đó đòi hỏi đổi mới, cải tiến hàng ngày trong phương thức quản trị ngành kinh tế nông nghiệp. Các chủ thể từ quản lý nhà nước, địa phương, cộng đồng DN, các hiệp hội ngành hàng, đặc biệt chủ thể quan trọng và xuyên suốt nhất là người nông dân phải cùng hoà quyện nâng lên nhận thức về thị trường, đích hướng tới của sản xuất hàng hoá. Cụ thể, cần nhận định rõ xu hướng thị trường, xu hướng tiêu dùng của người tiêu dùng thế giới, thậm chí những vùng tiêu dùng khác nhau.
Ví dụ, có những nhóm thị trường như nhóm thị trường thực phẩm Halal của đạo Hồi là thị trường ngách mà từ trước tới nay chưa tận dụng được nhiều. Vừa qua, Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Ngoại giao đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ để có cả chiến lược phát triển các sản phẩm nông sản XK sang khu vực thị trường Halal.
Ngoài ra, tôi cũng muốn nhấn mạnh, các địa phương cần quan tâm nhiều hơn đến vai trò của các hiệp hội, ngành hàng, hoạt động chuyên nghiệp hơn để tận dụng tối ưu hoá những Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã tham gia như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay FTA Việt Nam-EU (EVFTA)… Với các FTA này, hàng Việt có nhiều ưu đãi thuế quan nhưng phải vượt qua thách thức không nhỏ về rào cản kỹ thuật.
Ở góc độ nguồn lực, tôi cho rằng nếu thực sự coi nông nghiệp là “trụ đỡ” của nền kinh tế thì thời gian tới cần chú trọng hơn nữa nguồn lực cho phát triển nông nghiệp. Nguồn lực ở đây không chỉ là nguồn lực về kinh tế mà còn là nguồn lực trang bị hạ tầng xã hội cho người dân, đặc biệt là người dân ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long- trung tâm của sản xuất nông nghiệp hay người dân khu vực trung du miền núi khó khăn.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
Hoàn thành phê duyệt tái cơ cấu, sắp xếp Vinapaco và Vinacafe trước 31/10
10:48 | 10/09/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Đẩy mạnh liên kết vùng để đưa hàng hóa ĐBSCL vươn xa
19:44 | 06/09/2024 Kinh tế
8 tháng, xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 40,08 tỷ USD
16:04 | 05/09/2024 Kinh tế
8 tháng, xuất nhập khẩu đạt hơn 512 tỷ USD
15:06 | 11/09/2024 Xuất nhập khẩu
Ngành logistics đối mặt yêu cầu chuyển đổi xanh
15:31 | 10/09/2024 Kinh tế
THACO AUTO xuất khẩu body sơn màu và linh kiện xe Kia New Carnival sang Ấn Độ
12:09 | 10/09/2024 Xe - Công nghệ
Từ 9h ngày 10/9, phương tiện chở hàng XK qua cửa khẩu Hữu Nghị được điều tiết vào Khu phi thuế quan
21:07 | 09/09/2024 Kinh tế
Yêu cầu các ngân hàng rà soát thiệt hại, hỗ trợ khách hàng sau bão số 3
19:10 | 09/09/2024 Kinh tế
Dệt may kiên trì vượt khó, đón cơ hội từ thị trường
14:15 | 09/09/2024 Kinh tế
Trái cây Việt Nam có cơ hội đi sâu hơn nữa vào thị trường Trung Quốc
10:13 | 09/09/2024 Kinh tế
Kinh tế Việt Nam: Tăng trưởng tích cực cả về lượng và chất
09:15 | 09/09/2024 Kinh tế
Sầu riêng đông lạnh - dư địa tăng trưởng mới của ngành sầu riêng
07:40 | 08/09/2024 Kinh tế
Phó Thống đốc NHNN: Tăng trưởng tín dụng năm 2024 có khả năng đạt 15%
20:09 | 07/09/2024 Kinh tế
Vì sao trúng đấu giá đất cao gấp nhiều lần giá khởi điểm?
19:50 | 07/09/2024 Kinh tế
Lựa chọn chính sách kinh tế để “cất cánh” thành công
10:20 | 07/09/2024 Kinh tế
Tăng tốc phát triển du lịch bền vững thông qua ESG
19:29 | 06/09/2024 Kinh tế
bawns cas h5
Tin mới
Chứng khoán có khởi sắc trong tháng 9?
Hải quan Cao Bằng thăm hỏi gia đình công đoàn viên bị ngập lụt
8 tháng, xuất nhập khẩu đạt hơn 512 tỷ USD
Hải quan Yên Bái túc trực thực hiện thủ tục hải quan kịp thời cho doanh nghiệp
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Chánh Văn phòng Tổng cục Hải quan Trương Thị Thúy Vinh
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Nguyễn Thị Phúc Hạnh
10:11 | 11/09/2024 Infographics
(LONGFORM) Tân Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ: Tập trung nguồn lực, ưu tiên chuyển đổi số toàn diện công tác hải quan
07:44 | 04/09/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Hải quan ASEAN: Hợp tác thúc đẩy thương mại theo hướng hiện đại
14:57 | 29/08/2024 Megastory/Longform
(LONGFORM) Xây dựng Hải Phòng thành trung tâm kinh tế biển hiện đại, mang tầm quốc tế
15:32 | 25/08/2024 Megastory/Longform
(INFOGRAPHICS) Quá trình công tác của tân Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ
19:52 | 23/08/2024 Infographics