Trong bối cảnh thế giới có nhiều giải pháp đổi mới công nghệ. Theo ông, những giải pháp đổi mới công nghệ có thể hỗ trợ cơ quan kiểm soát biên giới trong các lĩnh vực như chống buôn lậu, gian lận thương mại?

Với sự phát triển không ngừng và đa dạng của thương mại cùng với kỳ vọng ngày càng tăng của khách hàng, công nghệ có vai trò to lớn trong việc giúp cơ quan quản lý đáp ứng các nhiệm vụ kép là an ninh và tạo thuận lợi thương mại.

Đồng thời, công nghệ sẽ giúp cho các cơ quan quản lý xử lý các nghiệp vụ chuyên môn hàng ngày một cách dễ dàng, từ đó thu hút thế hệ trẻ có trình độ về công nghệ làm việc trong các cơ quan quản lý.

Ngoài ra, những kỹ năng, kiến thức cũ và các quy tắc hiện hành sẽ được thay thế bằng việc tập trung hơn vào quá trình tiếp cận và áp dụng công nghệ tiến tiến, chuyên nghiệp, thông minh và lấy khách hàng làm trung tâm.

Trong thời gian tới, công nghệ hay xu hướng mới nổi nào sẽ mang lại hiệu quả cao nhất cho công tác kiểm soát hải quan tại biên giới, thưa ông?

Tại Hội nghị và Triển lãm công nghệ năm 2023 của WCO, chúng ta đã nghe rất nhiều về vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) trong việc tăng cường phân tích hình ảnh tia X, đặc biệt là khi kết hợp với dữ liệu chuỗi cung ứng. Điều này có thể giúp cơ quan Hải quan có nhiều phương thức để nâng cao tuân thủ pháp luật hải quan, phòng chống ma túy và gian lận thương mại từ xác định trị giá thấp, xuất xứ. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta vẫn đang dựa trên công nghệ tia X, một công nghệ có từ thế kỷ trước.

Tôi vẫn đặt ra nhiều vấn đề, liệu công nghệ tia X có đủ nhanh để quét các bưu kiện, lô hàng hóa hoặc để không làm gián đoạn hoạt động trong các trung tâm phân loại không? Bởi tại nhiều quốc gia đã luật hóa về giới hạn sử dụng tia X đối với con người. Do đó, hiện tại tôi muốn biết công nghệ tiếp theo nào sẽ giúp cơ quan Hải quan đạt được hiệu quả trong công tác soi chiếu hàng hóa cao hơn công nghệ hiện tại đang sử dụng này.

Theo ông, để ứng phó với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, cơ quan Hải quan cần chuẩn bị gì để bắt kịp với thực tế đang diễn ra?

Theo tổng hợp những thách thức đối với cơ quan Hải quan và các cơ quan quản lý biên giới của Tạp chí Forbes thì cơ quan Hải quan và các cơ quan quản lý biên giới đang phải đối mặt với những thay đổi chưa từng có của quá trình biến đổi công nghệ.

Tại các khu vực tư nhân, họ đã thích ứng và sử dụng các công nghệ mới. Theo đó, hiện tại việc gia tăng sử dụng công nghệ đã mang đến sự khác biệt trong hiệu suất làm việc và đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng. Song song với đó, các nhóm tội phạm có tổ chức và các tổ chức khủng bố cũng đã và đang tận dụng tối đa các cơ hội để thực hiện hành vi phạm pháp.

Vậy, làm thế nào để chúng ta ứng phó với những thay đổi này? Theo tôi, tiêu chí đầu tiên và quan trọng nhất là dành một số nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ trong tương lai. Trong đó, cần có sự tham mưu cho lãnh đạo cấp cao để xây dựng chiến lược tầm nhìn công nghệ nhằm ứng phó với những thay đổi nhanh chóng này.

Đặc biệt, trong lĩnh vực thương mại, cơ quan Hải quan cần phải tăng cường khả năng áp dụng kỹ thuật để phát hiện sớm các mối đe dọa tiềm ẩn và cơ hội thông qua việc kiểm tra có hệ thống. Việc kiểm tra có hệ thống này cũng phải dựa vào việc xác định những yếu tố không đổi, yếu tố thay đổi và yếu tố liên tục thay đổi. Đồng thời, cơ quan Hải quan phải tăng cường phối hợp với các cơ quan Chính phủ, các bộ, ngành để hiểu rõ những thay đổi và làm thế nào để tận dụng cơ hội từ những thay đổi đó, thay vì để chúng chi phối chúng ta.

Hiện nay có một điều rất nguy hiểm đó là chúng ta đã bỏ qua ý kiến của lực lượng kiểm soát biên giới, những con người dày dặn kinh nghiệm và kiến thức trong lĩnh vực này. Tôi cho rằng, chúng ta cần coi trọng những kỹ năng, kiến thức của họ nhưng đồng thời giúp họ nâng cao chuyên môn và thích nghi với những thay đổi, dành thời gian, tiềm lực tài chính và sức lực để hỗ trợ họ phát triển những kỹ năng mới.

Thêm vào đó, tôi rất kỳ vọng, trong tương lai gần, cơ quan Hải quan sẽ đa dạng hóa quy trình tuyển dụng. Trong đó, cơ quan Hải quan cần đưa ra mục tiêu cần những người có kiến thức trong thực thi pháp luật, các nhà khoa học dữ liệu, lập trình viên và người sáng tạo nội dung. Tuy nhiên, để làm được điều này đòi hỏi phải có sự đồng ý và ủng hộ từ các cấp có thẩm quyền.

Xin cảm ơn ông!