Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU: Trong giai đoạn từ ngày 1/1 đến 1/5, Hệ thống Cảnh báo Nhanh của EU đối với mặt hàng thức ăn và thực phẩm nguy cơ gây rủi ro cho sức khỏe cộng đồng (RASFF) đã thông báo có 9 lô hàng thủy sản và 8 lô hàng nông sản của Việt Nam bị từ chối hoặc giám sát khi nhập vào EU. Nguyên nhân được chỉ ra là bởi những lô hàng này không đáp ứng yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm của EU do chứa các chất vượt mức cho phép hoặc bị cấm sử dụng trong thực phẩm.

Mới đây, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) cũng đã có văn bản gửi các Chi cục Kiểm dịch thực vật, các DN XK sang Nhật Bản và các tổ chức cá nhân liên quan về việc Nhật Bản tăng cường kiểm soát an toàn thực phẩm một số mặt hàng. Theo đó, phía Cục đã nhận được thông tin từ Thương vụ Việt Nam và trên website của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản về việc trong vòng 4 tháng đầu năm, cơ quan chức năng nước này đã kiểm tra và phát hiện nhiều lô nông sản của Việt Nam XK nhiễm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng giới hạn cho phép của Nhật. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín nông sản Việt Nam. Với vi phạm trên, phía Nhật Bản dự kiến áp lệnh kiểm tra 100% đối với sản phẩm của công ty vi phạm và tăng cường kiểm tra chung với các mặt hàng cùng loại của Việt Nam.

Trên thực tế, tình trạng nông, thủy sản XK bị các thị trường cảnh báo, thậm chí trả về liên quan tới các vấn đề về vệ sinh an toàn thực phẩm không phải điều gì mới mẻ. Cơ quan chức năng cũng từng triển khai không ít biện pháp tuyên truyền, cảnh báo cũng như siết chặt quản lý để hạn chế tình trạng này. Tuy nhiên, chỉ vài tháng đầu năm, những thị trường lớn như EU, Nhật Bản liên tục cảnh báo nông, thủy sản Việt thực sự là điều đáng lưu ý.

Việt Nam đã và đang hội nhập ngày càng sâu vào nền kinh tế thế giới, đặc biệt là Việt Nam đã tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay FTA Việt Nam-EU. Điều này mở ra không ít cơ hội bứt phá cho nông, thủy sản Việt, song cơ hội luôn song hành cùng thách thức. Bởi các thị trường XK lớn, quan trọng luôn đặt ra những yêu cầu khá khắt khe, đặc biệt về vệ sinh an toàn thực phẩm. Nếu không vượt qua được, hàng Việt chỉ có thể đứng ngoài cuộc chơi, nhìn cơ hội vuột mất.

Đã tới lúc, cơ quan quản lý nhà nước cần có cách tiếp cận thấu đáo, bài bản hơn trong vấn đề kiểm soát chất lượng hàng XK, tránh tái đi tái lại tình trạng hàng xuất đi bị cảnh báo hay trả về. Ở phần ngược lại, các DN cũng phải quan tâm, chủ động hơn nữa trong việc cập nhật chương trình kiểm soát chất lượng để kiểm soát có hiệu quả chất lượng, an toàn thực phẩm các lô hàng do DN sản xuất, XK.