Chỉ số sản xuất công nghiệp lần đầu tiên kể từ đầu năm đạt mức tăng trưởng dương. Ảnh: NT

Mức suy giảm sản xuất ngành điện tử thu hẹp

Báo cáo tình hình sản xuất công nghiệp, hoạt động thương mại của Bộ Công Thương cho thấy những biến động của chỉ số sản xuất của một số ngành công nghiệp trọng điểm.

Với ngành điện tử, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 9 năm 2023 của ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 9 tháng năm 2023, chỉ số sản xuất công nghiệp của ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học giảm 2,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, mức suy giảm ngành sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học có xu hướng ngày càng thu hẹp, cho thấy những tín hiệu tích cực về sự phục hồi của sản xuất cũng như xuất khẩu đối với các sản phẩm của ngành. Trong 8 tháng giảm 3,9%; 7 tháng giảm 4,3%; 6 tháng giảm 4,6% so với cùng kỳ 2022.

Trong 9 tháng, có 31 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 92,2% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 6 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm 62,2%). Trong đó, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đang nỗ lực hồi phục sau dịch Covid-19.

Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện trong 9 tháng ước đạt 41,19 tỷ USD, giảm nhẹ 1,7% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 15,8% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Các thị trường xuất khẩu lớn của nhóm hàng này là chủ yếu vẫn là EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc…

Trong ngành sản xuất lắp ráp ô tô, chỉ số sản xuất tháng 9 năm 2023 của ngành sản xuất xe có động cơ tăng 5,2%; sản xuất phương tiện vận tải khác giảm 16,3% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 9 tháng, chỉ số sản xuất công nghiệp của ngành sản xuất xe có động cơ giảm 5,2%; sản xuất phương tiện vận tải khác giảm 7,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Về sản lượng ô tô tháng 9 năm 2023 ước đạt 27,6 nghìn chiếc, giảm 4,7% so với cùng kỳ năm 2022; sản lượng xe máy ước đạt 257,6 nghìn chiếc, giảm 17%. Tính chung 9 tháng, sản lượng ô tô ước đạt 238,3 nghìn chiếc, giảm 19,3% so với cùng kỳ năm 2022; sản lượng xe máy ước đạt 2301,5 nghìn chiếc, giảm 8,4%.

Với ngành dệt may và da giầy, 9 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt và may mặc ước đạt 25,5 tỷ USD, giảm 12,1% so với cùng kỳ năm 2022; xuất khẩu giầy dép các loại ước đạt 14,86 tỷ USD, giảm 18,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Ở ngành sữa, sản lượng sản xuất sữa bột tháng 9 ước đạt 13 nghìn tấn, giảm 14,6% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, sản lượng sữa bột đạt 96,8 nghìn tấn, giảm 2,9% so với cùng kỳ năm trước.

Bộ Công Thương cho biết, hiện nay, giá sữa nguyên liệu, đường nhập khẩu phục vụ cho việc sản xuất vẫn ở mức cao, trong khi sữa tươi nguyên liệu trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 42% nhu cầu tiêu dùng và phục vụ sản xuất, chế biến. Cùng với đó, thức ăn chăn nuôi và giá cước vận chuyển tăng “phi mã” đã góp phần đẩy chi phí sản xuất tăng cao, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và lợi nhuận của các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ngành sữa được đánh giá vẫn còn nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển. Hiện mức sử dụng sữa bình quân theo đầu người của Việt Nam đạt khoảng 26-28 lít/năm, còn ở mức thấp so với khu vực và thế giới.

Đối với ngành Rượu - Bia - Nước giải khát, sản lượng sản xuất bia tăng mạnh, ước đạt 369,2 triệu lít, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, sản lượng bia các loại đạt 3.405 triệu lít, tăng 0,2% so với cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, ngành bia vẫn đang đối mặt với những khó khăn do giá nguyên liệu đầu vào (malt, đường) vẫn ở mức cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận các doanh nghiệp trong ngành.

Về ngành Thuốc lá, sản lượng sản xuất trong tháng 9 ước đạt 578 triệu bao, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, sản lượng sản xuất thuốc lá ước đạt hơn 5.000 triệu bao, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù vậy, ngành thuốc lá vẫn đang đối mặt với khó khăn do giá nguyên liệu thuốc lá tăng cao.

Công nghiệp hỗ trợ chủ yếu thuộc khối FDI

Đối với lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, xuất khẩu các mặt hàng linh kiện và phụ tùng vẫn chủ yếu thuộc khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI); các tập đoàn đa quốc gia đang đóng vai trò chủ đạo, đặc biệt là các tập đoàn của Hàn Quốc, Nhật Bản… trong lĩnh vực sản xuất linh kiện điện tử.

Trong khi đó, hạn chế hiện nay là liên kết giữa doanh nghiệp FDI, tập đoàn đa quốc gia và doanh nghiệp nội địa còn lỏng lẻo. Phần lớn là các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, năng lực còn hạn chế. Dung lượng thị trường trong nước còn nhỏ, chưa đảm bảo quy mô công suất sản xuất kinh tế đối với sản phẩm công nghiệp hỗ trợ; thiếu các doanh nghiệp dẫn đầu tầm cỡ khu vực và quốc tế nhằm đóng vai trò dẫn dắt nhằm tạo hệ sinh thái phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp thiếu nguồn lực và công nghệ để đổi mới, nâng cao nâng lực sản xuất và áp dụng công nghệ, quy trình sản xuất sạch và thân thiện với môi trường, đồng thời gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn tín dụng với lãi suất phù hợp.