Nguyên liệu gia công vi phạm do Cơ quan Hải quan bắt giữ. Ảnh minh họa: T.H

Doanh nghiệp FDI nợ hàng trăm tỷ đồng thuế

Đứng đầu bảng xếp hạng nợ thuế mà Cục Hải quan TPHCM công bố là Công ty Cổ phần NIVL, nợ trên 152 tỷ đồng. Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty Cổ phần NIVL, hoạt động theo hình thức 100% vốn đầu tư nước ngoài, có địa chỉ đăng ký hoạt động tại ấp 6, xã Lương Hòa, huyện Bến Lức, tỉnh Long An, được cấp phép đầu tư năm 1998, do ông A Nanda Kumar làm giám đốc.

Tuy Công ty Cổ phần NIVL được cấp phép đầu tư từ năm 1998 nhưng đến năm 2007 mới bắt đầu hoạt động. Ngành nghề kinh doanh theo đăng ký của doanh nghiệp này là sản xuất, truyền tải và phân phối điện; buôn bán gạo, buôn bán thực phẩm. Số nợ hơn 152 tỷ đồng của công ty này thuộc 3 tờ khai nhập khẩu theo loại hình sản xuất xuất khẩu phát sinh tại Cục Hải quan TPHCM từ năm 2013, bao gồm thuế nhập khẩu và lệ phí hải quan. Hiện Công ty Cổ phần NIVL không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh, giám đốc doanh nghiệp đã xuất cảnh về nước.

Ngoài trường hợp trên, theo danh sách công bố của Cục Hải quan TPHCM, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có số nợ thuế lớn từ vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng. Nếu tính riêng số doanh nghiệp nợ thuế từ hơn 1 tỷ đồng trở lên, hiện có gần 80 doanh nghiệp, với tổng số nợ trên 885 tỷ đồng.

Điển hình, Công ty TNHH Silver Star Việt Nam (Bình Chánh, TPHCM) nợ thuế trên 47,7 tỉ đồng từ năm 2008, đã bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng kí kinh doanh. Cuối tháng 11/2007, doanh nghiệp này đăng kí tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư thực hiện hợp đồng gia công 1,4 triệu đôi giày, dép thể thao các loại, thời hạn thực hiện hợp đồng 1 năm. Trong thời hạn thực hiện hợp đồng, Công ty TNHH Silver Star Việt Nam đã thực hiện trên 470 tờ khai XNK hàng hóa. Đến tháng 11/2008, hết thời hạn hợp đồng, công ty này không thực hiện thanh khoản hợp đồng, đồng nghĩa với số nguyên phụ liệu nhập khẩu chưa được xác định đã xuất khẩu thành phẩm gia công hay chưa và số tiền thuế nhập khẩu đối với số nguyên phụ liệu còn nợ được treo tương ứng. Chi cục đã thực hiện đôn đốc thanh khoản, cử công chức đi xác minh tại chính quyền địa phương. Kết quả doanh nghiệp này không còn hoạt động tại địa chỉ đăng kí kinh doanh. Xác minh tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh, phát hiện giám đốc doanh nghiệp là người nước ngoài đã về nước.

Bên cạnh đó, Công ty TNHH sản xuất giày dép Kwang Nam (426 Hồ Văn Huê, phường 9, quận Phú Nhuận, TPHCM), ngành nghề đăng ký kinh doanh gồm: Chuyên sản xuất và buôn bán giày dép, giày da phát sinh nợ thuế gần 36 tỷ đồng; Công ty TNHH May mặc Hong Better, nợ 22,4 tỷ đồng (số nợ thuế này phát sinh từ 93 tờ khai hải quan nhập khẩu theo loại hình đầu tư - gia công trong năm 2008 và 2009); Công ty TNHH Sang Chun (địa chỉ tại 24/5C ấp Tam Đông, xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn, TPHCM) với ngành nghề chính chuyên may trang phục (trừ trang phục từ da lông thú) nợ 20 tỷ đồng; Công ty TNHH Đóng tàu và Cơ khí Hàng hải Sài Gòn, nợ trên 53 tỷ đồng; Công ty TNHH QMI Industrial Việt Nam, nợ trên 38 tỷ đồng…

Nợ thuế hàng chục năm

Trong số các trường hợp nợ thuế chây ỳ, có những doanh nghiệp nợ hơn chục năm, chủ doanh nghiệp xuất cảnh về nước “ôm” theo hàng chục tỷ đồng tiền nợ thuế.

Điển hình, Công ty TNHH sản xuất túi xốp Hoàn Cầu, sau khi được thành lập, chỉ trong vòng chưa đầy 3 tháng (từ ngày 21/7/2008 đến ngày 17/10/2008), công ty này đăng ký tổng cộng 87 tờ khai hải quan nhập khẩu hàng hóa tại 5 chi cục trực thuộc Cục Hải quan TPHCM và 3 tờ khai tại Cục Hải quan Bình Dương. Hàng hóa nhập khẩu là hạt nhựa nguyên sinh có thuế suất thuế nhập khẩu bằng 0%, thuế GTGT là 10%, tổng số thuế GTGT của hàng hóa thuộc 87 tờ khai nêu trên là hơn 22,7 tỷ đồng. Lợi dụng chính sách ân hạn thuế của nhà nước đối với nguyên liệu nhập khẩu sản xuất xuất khẩu, ông La Huệ Kiệt cùng các đối tác góp vốn là người nước ngoài không thực hiện sản xuất, xuất khẩu hàng hóa theo quy định.

Để thu hồi số thuế nợ đọng nêu trên, ngay từ khi nắm được tình trạng của doanh nghiệp, Cục Hải quan TPHCM đã có công văn gửi cơ quan Công an đề nghị phối hợp truy tìm và thu hồi nợ của các doanh nghiệp. Vụ việc đã được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM khởi tố vụ án hình sự, tuy nhiên giám đốc doanh nghiệp là người nước ngoài đã về nước trước khi vụ án bị khởi tố, nên đến nay vụ án vẫn “giậm chân tại chỗ”, số nợ thuế của nhà nước vẫn treo trong diện khó thu hồi.

Hầu hết trường hợp nợ thuế nêu trên đều đã hơn 10 năm. Theo tìm hiểu của chúng tôi, Công ty Cổ phần Thanh Niên nợ trên 33 tỷ đồng tiền thuế tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 3 từ năm 2008. Mặc dù vẫn đang hoạt động, nhưng gần chục năm nay kể từ ngày phát sinh nợ thuế, công ty này vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Trong nhiều lần làm việc với cơ quan Hải quan, Giám đốc doanh nghiệp đưa ra cam kết nộp dần số thuế nợ đọng nhưng vẫn không thực hiện theo cam kết.

Nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực gia công cũng lợi dụng sự ưu đãi thuế đối với loại hình này để chiếm dụng thuế của Nhà nước từ hơn chục năm trước đây cần phải xử lý mạnh tay, chẳng hạn, như: Công ty TNHH May mặc nhựa Hừng Sáng, nợ hơn 30 tỷ đồng; Doanh nghiệp tư nhân sản xuất Thương mại Dịch vụ Hoàng Giang, nợ gần 26 tỷ đồng; Công ty TNHH May và Thương mại Á Châu, nợ hơn 24,5 tỷ đồng...