Nhiều DN nhận định thị trường chứng khoán sẽ được nâng hạng vào năm 2025. Ảnh: ST

Nhiều giải pháp thúc đẩy quá trình nâng hạng thị trường

Theo đánh giá của các chuyên gia Công ty Chứng khoán KBSV, Việt Nam đã có những động thái nhất định đẩy nhanh tiến trình nâng hạng dựa trên các tiêu chí của FTSE Russell. Các tiêu chí chung mà hầu hết các tổ chức đánh giá đều yêu cầu Việt Nam cần cải thiện là ký quỹ trước giao dịch, giao dịch thanh toán; luồng thông tin cung cấp chi tiết bằng các thứ tiếng và hạn chế về room cho nhà đầu tư ngoại.

Chính phủ và Bộ Tài chính đã có những động thái nhằm giải quyết những vấn đề cụ thể hơn, đặc biệt liên quan tới vấn đề ký quỹ trước giao dịch và công bố thông tin. Cuối tháng 3/2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã xin lấy ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung 4 thông tư, trong đó, trọng tâm sửa đổi liên quan đến cải thiện yêu cầu ký quỹ 100% trước khi giao dịch đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, chỉ yêu cầu có đủ tiền trước thời điểm thành viên lưu ký xác nhận kết quả giao dịch và nghĩa vụ thanh toán với Trung tâm Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam. Các công ty chứng khoán có đủ năng lực tài chính mới được cung cấp dịch vụ ký quỹ không cần 100% để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán được bảo lãnh bởi các công ty chứng khoán trong trường hợp nhà đầu tư không đủ tiền quyết toán. Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng đề ra lộ trình công bố thông tin định kỳ hoặc bất thường bằng tiếng Anh dựa theo quy mô các đối tượng công ty niêm yết, công ty đại chúng kể từ ngày 1/1/2025 – 1/1/2028.

“Chúng tôi cho rằng đây sẽ là giải pháp tháo gỡ vướng mắc lớn nhất dựa trên các tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell, đặc biệt là vấn đề ký quỹ trước giao dịch. Cơ chế này vẫn đảm bảo được tính công bằng cho nhà đầu tư trong nước bởi hiện nay chỉ có nhóm nhà đầu tư này được sử dụng dịch vụ vay margin. Do đó, chúng tôi kỳ vọng lộ trình sớm nhất thị trường chứng khoán Việt Nam có thể được thông báo nâng hạng vào tháng 9/2024 tới đây, chính thức nâng hạng bởi FTSE Russell vào kỳ đánh giá tháng 9/2025”, Chứng khoán KBSV nhận định.

Theo đánh giá của các DN, một số yếu tố có thể tạo ra những ảnh hưởng lớn trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm nay cũng như chiều hướng tác động của chúng đã được chỉ ra. Trong đó, gần 78% DN được khảo sát đánh giá việc Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước triển khai các giải pháp thúc đẩy quá trình nâng hạng thị trường bao gồm cải thiện hệ thống pháp lý, nâng cao tính minh bạch và chuyên nghiệp hóa thị trường giúp thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài và nâng cao vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam là yếu tố nhận được sự quan tâm hàng đầu của DN. 66,7% DN cho rằng đây là yếu tố được kỳ vọng có tác động tích cực nhất đối với thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó, việc thị trường chứng khoán được nâng hạng cũng được các DN kỳ vọng sẽ lan tỏa tác động tích cực đến các lĩnh vực khác của nền kinh tế cũng như hệ thống quản trị công ty, thúc đẩy cải thiện và hoạt động minh bạch để đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn.

Nâng hạng, nâng khả năng hút vốn đầu tư

Nhận định về thời điểm thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE chính thức nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, phần lớn DN tham gia khảo sát của Vietnam Report tin tưởng thị trường sẽ được nâng hạng vào năm 2025. Trong đó 33% DN cho rằng thị trường sẽ được nâng hạng vào nửa đầu năm 2025 và 44,4% DN tin tưởng rằng nửa cuối năm 2025 là thời điểm thị trường sẽ được nâng hạng sau khi các nút thắt tồn tại trên thị trường được sớm cởi bỏ trong những tháng còn lại của năm 2024. Trong khi đó, Công ty Chứng khoán BSC cũng nhận định, trong tháng 3/2024, FTSE sẽ có kỳ đánh giá và đến tháng 9/2024 khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE xem xét nâng hạng chính thức; đến tháng 9/2025, FTSE sẽ chính thức nâng hạng chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi và khả năng đến tháng 6/2025 sẽ được đưa vào danh sách theo dõi của MSCI.

Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán KBSV, việc được nâng hạng đem lại những tiềm năng tích cực cho thị trường chứng khoán. Cụ thể, KBSV dẫn trường hợp điển hình như: chỉ số Karachi của Paskistan đã tăng 300% sau khi được chấp thuận nâng hạng vào năm 2009; chỉ số thị trường chứng khoán của Kuwait tăng 53%, Qatar tăng 20%... sau khi được chấp thuận nâng hạng. KBSV cho rằng, diễn biễn của thị trường chứng khoán thường có xu hướng tích cực khi có thông tin được thêm vào danh sách theo dõi hoặc chấp thuận nâng hạng chính thức. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có thêm cơ hội thu hút vốn đầu tư nếu được FTSE Russell chấp thuận vào nhóm thị trường mới nổi.

“Chúng tôi ước tính tỷ trọng của thị trường Việt Nam vào khoảng 0,7 – 1% trong rổ FTSE Emerging Index, từ đó có thể thu hút từ 800 triệu – 1 tỷ USD vốn đầu tư mới từ các quỹ ETF. Ngoài ra, theo ước tính của Ngân hàng thế giới, việc nâng hạng thành công lên thị trường mới nổi có thể mang lại cho Việt Nam thêm 10 tỷ USD vốn đầu tư, bao gồm cả vốn trực tiếp và gián tiếp. Bên cạnh đó, việc thị trường chứng khoán được nâng hạng thường đi kèm với sự tăng cường minh bạch và quy trình quản lý, từ đó tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và đáng tin cậy hơn”, các chuyên gia của KBSV nhấn mạnh.