Doanh nghiệp lo lắng đơn hàng bị ảnh hưởng trong năm 2024. Ảnh: T.D

Đối diện nhiều thách thức

Bước sang năm mới 2024, theo ghi nhận của phóng viên, thời điểm này đã qua giai đoạn cao điểm mua sắm cuối năm của người tiêu dùng ở các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu. Lại thêm những bất ổn địa chính trị liên tiếp diễn ra có thể khiến người tiêu dùng tiếp tục thắt chặt chi tiêu trong năm 2024.

Bên cạnh đó, một số DN cho biết từ đầu tháng 1/2024 hàng loạt hãng vận tải lớn như Yang Ming Line, One, Evergreen Line, HMM, Maersk… đã gửi thông báo tăng giá cước 1,5-2,5 lần do phải thay đổi hải trình các tuyến châu Á - châu Âu, tránh đi qua kênh đào Suez và khu vực Biển Đỏ.

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TPHCM cho biết, thời gian tới, nếu tình hình khu vực Biển Đỏ vẫn bất ổn và giá cước tàu vẫn không hạ nhiệt, chắc chắn các DN sẽ bị ảnh hưởng. Thứ nhất, khi thời gian giao hàng lâu hơn sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất kinh doanh của DN, nhất là với những đơn hàng phải giao sớm. Thứ hai, khi giá cước tàu tăng nhanh, dù bên mua trả cước phí vận tải, nhà sản xuất cũng bị ảnh hưởng trực tiếp. Bởi ngoài việc san sẻ gánh nặng chi phí tăng thêm, bất cứ khâu nào trong chuỗi giá trị tăng lên cũng khiến người mua cuối phải chi trả nhiều hơn. Điều này khiến người tiêu dùng cân nhắc khi lựa chọn, hàng hóa mất tính cạnh tranh, thị phần có thể bị thu hẹp.

Không chỉ khó khăn trước các biến động tại Biển Đỏ, DN ngành may từ năm ngoái còn gặp khó khi đơn hàng nhỏ lẻ, đòi hỏi của khách hàng cao hơn, giá bán thấp hơn, nhưng vẫn phải nhận để duy trì việc làm cho người lao động. Năm nay, trước nhiều biến động khó lường, rất có thể sức cầu khó hồi phục, thậm chí khó tránh việc đơn hàng đứt đột ngột. Hiện không ít DN chưa thể đưa ra các kế hoạch cụ thể cho năm 2024.

Song hành với nỗi lo chung, ông Trần Quốc Mạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển Sản xuất Thương mại Sài Gòn (Sadaco) cho biết, do công ty có một số đơn hàng phải vận chuyển qua khu vực Biển Đỏ nên gần đây đã nhận được thông báo tăng giá cước từ một số hãng tàu biển. Tuy nhiên, theo ông Mạnh, điều khiến doanh nghiệp lo lắng không phải là giá cước tàu biển qua tuyến này, mà có thể các tuyến khác cũng sẽ tăng giá theo do tình trạng ách tắc kéo dài. Đó là chưa kể nhiều chi phí khác cũng gia tăng, khiến doanh nghiệp khó chồng thêm khó.

Tìm cách vượt khó

Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam cho rằng, doanh nghiệp xuất khẩu cần đa dạng phương thức vận chuyển trong ngắn hạn. Hiệp hội sẽ hỗ trợ doanh nghiệp cập nhật thông tin và phối hợp làm việc trong chuỗi cung ứng, xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần lưu ý khi ký kết, đàm phán hợp đồng thương mại, hợp đồng vận chuyển nên bổ sung điều khoản về bồi thường… trong những tình huống khẩn cấp cũng như mua bảo hiểm đầy đủ. Ngoài việc đa dạng phương thức vận chuyển, doanh nghiệp xuất khẩu nên đa dạng nhà cung cấp nguyên, phụ liệu để tránh bị gián đoạn quá trình sản xuất, ảnh hưởng tiến độ giao hàng.

Theo ghi nhận tại Bình Dương, các đơn vị, doanh nghiệp logitsics đang nỗ lực giải quyết nhanh thủ tục ra, vào cảng và việc xếp, dỡ hàng hóa đối với tàu thuyền vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu, đặc biệt là hàng container đi châu Mỹ, châu Âu. Cùng với đó, các đơn vị khẩn trương làm việc với hãng tàu có tuyến vận tải đi châu Mỹ, châu Âu để kêu gọi và thu hút các hãng tàu duy trì tuyến, bổ sung chỗ, vỏ container về Việt Nam, nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa.

Ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương, các DN ngành gỗ trên địa bàn tỉnh tuy có sự tăng trưởng nhẹ vào những tháng cuối năm 2023 nhưng vẫn chưa thể phục hồi sản xuất bằng với những năm trước. Chính điều đó đã đặt ra áp lực các DN phải nỗ lực nhiều hơn trong tìm kiếm đơn hàng, mở rộng thị trường, chủ động xây dựng kịch bản với những biến động thị trường, lao động, tỷ giá, lãi suất... để kịp thời ứng phó. Đồng thời, trên cơ sở kế hoạch sản xuất đề ra năm 2024, nhiều DN đã thực hiện cơ cấu lại sản xuất theo nhu cầu của thị trường, xây dựng kế hoạch sản xuất theo từng chu kỳ ngắn để có biện pháp thích ứng linh hoạt.

Ông Nguyễn Thành Danh, Giám đốc Công ty TNHH MTV SX-TM-DV Danh Tùng cho biết, ngoài việc giữ vững những đối tác cũ, công ty tập trung xúc tiến thị trường Hoa Kỳ, đón đầu cơ hội phát triển đơn hàng mới. Lần trở lại này có khó khăn hơn khi đơn hàng nhỏ hơn, thời gian giao hàng nhanh hơn và các yếu tố chất lượng đặt ra cao hơn. Năm 2023, công ty giảm 30% đơn hàng so với những năm trước. Hiện công ty đang nỗ lực vượt qua khó khăn, bảo đảm việc làm cho người lao động và duy trì hoạt động trong năm 2024.