Các thủ tục phải thực hiện hoàn toàn online mới giảm chi phí không chính thức
	TP.HCM: Xóa bỏ chi phí không chính thức, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp

Việc cải cách thủ tục hành chính đã có nhiều bước tiến. Ảnh: BTC cung cấp

Tăng cường liêm chính

Theo đó, báo cáo PCI 2018 cho biết, những lĩnh vực có cải thiện mạnh mẽ nhất là cắt giảm chi phí không chính thức cho DN (tăng 0,73 điểm), tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho các DN thuộc khu vực kinh tế tư nhân với các khu vực kinh tế khác (tăng 0,54 điểm) và cải cách hành chính (tăng 0,46 điểm). Một số lĩnh vực khác cũng có sự cải thiện như tiếp cận đất đai, thiết chế pháp lý, an ninh trật tự (đều tăng 0,27 điểm) và tính năng động, tiên phong của chính quyền tỉnh (tăng 0,11 điểm).

Cụ thể, hiện tượng “tham nhũng vặt” – chi phí bôi trơn quy mô nhỏ mà DN phải chi trả để xin cấp các loại giấy phép - trong năm 2018 đã giảm so với thời kỳ trước. Chỉ 54,8% DN phải trả chi phí không chính thức, thấp nhất trong 5 năm trở lại đây.

Hơn nữa, quy mô chi trả chi phí không chính thức có xu hướng giảm, khi chỉ có 7,1% DN cho biết phải chi trả trên 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức. Bên cạnh đó, 58,2% DN cho biết tồn tại hiện tượng nhũng nhiễu khi cán bộ cơ quan nhà nước địa phương giải quyết thủ tục cho DN, giảm so với năm trước.

Tuy nhiên, báo cáo cho rằng, những chỉ tiêu phản ánh về hiện tượng chi phí không chính thức vẫn còn tương đối cao và cho thấy cần có thêm nhiều nỗ lực kiên trì, bền bỉ của các cơ quan nhà nước, đồng thời cần có sự tham gia của cộng đồng DN. Bản thân các DN cũng cần nâng cao trình độ quản trị, nắm bắt và tuân thủ pháp luật tốt hơn, đồng thời tăng cường liêm chính trong hoạt động sản xuất kinh doanh của chính mình.

Ở mặt ngược lại, những lĩnh vực còn lại chưa có sự cải thiện, thậm chí giảm sút so với năm trước. Đó là: Tính minh bạch (giảm 0,09 điểm), đào tạo lao động (giảm 0,11 điểm), dịch vụ hỗ trợ DN (giảm 0,17 điểm) và gia nhập thị trường (giảm 0,41 điểm).

Đáng chú ý nhất là chỉ số gia nhập thị trường, kết quả điều tra PCI 2018 cho thấy gánh nặng “hậu đăng ký DN” đang là vấn đề lớn với nhiều DN. Cụ thể, năm 2018 có 15,8% DN cho biết phải chờ hơn 1 tháng mới có đủ tất cả các giấy tờ cần thiết khác (ngoài giấy chứng nhận đăng ký DN) để có thể chính thức đi vào hoạt động. Con số trên có xu hướng gia tăng trong 5 năm trở lại đây.

Một số khó khăn của DN khi đăng ký DN. Ảnh: BTC cung cấp

DN tiếp tục lạc quan

Cũng theo điều tra của nhóm nghiên cứu PCI, kết quả “nhiệt kế DN PCI” cho thấy mức độ lạc quan của cộng đồng DN trong năm 2018 vẫn duy trì ở mức tương đối cao với 49,3% DN tham gia điều tra cho biết sẽ mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh trong 2 năm tới. Tỷ lệ DN tiếp tục kinh doanh với quy mô hiện tại là 42,4%.

Tuy nhiên, con số 8,3% DN dự kiến giảm quy mô hoặc đóng cửa lại là điểm đáng lưu ý trong Điều tra PCI 2018, dù chỉ tăng nhẹ so với mức 8,2% của năm 2017.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư nước ngoài vẫn khá lạc quan. 56% DN nước ngoài cho biết có kế hoạch mở rộng đầu tư tại Việt Nam. Tỷ lệ các DN tăng vốn đầu tư là 11,8%, trong khi đó có 58,2% số DN cho biết tăng quy mô lao động. Tuy nhiên, các con số này đều giảm nhẹ so với năm ngoái.

Các DN FDI đánh giá, điều này có được là kết quả của những nỗ lực cải cách bền bỉ của Chính phủ Việt Nam thời gian qua: gánh nặng thực thi các quy định giảm, các chỉ số về tham nhũng thay đổi tích cực và chất lượng cơ sở hạ tầng được cải thiện.

Các địa phương cùng thay đổi

Là tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng PCI năm nay, ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, kết quả này có được là do tỉnh đã quyết liệt, đồng bộ trong triển khai các chỉ đạo điều hành về việc cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao khả năng cạnh tranh của tỉnh. Tỉnh đã đưa ra nhiều chương trình giúp người dân, DN tiếp cận thủ tục hành chính một cách nhanh gọn, với chi phí và thời gian thấp nhất thông qua các trung tâm hành chính công. Tỉnh cũng đã nỗ lực hiện đại hóa, tự động hóa, triển khai chính quyền điện tử của Quảng Ninh đã giúp tiếp nhận, xử lý 85% các quy trình thủ tục cũng như hồ sơ.

Ngành Tài chính tiếp tục cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp (HQ Online) - Có thể nhận thấy, tinh thần, công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của ngành Tài chính luôn được duy trì ...

Cũng có cách làm tương tự, ông Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho hay, những năm qua, cả hệ thống của địa phương đã vào cuộc, đồng hành với DN, xem DN là động lực để phát triển. Tuy nhiên, dư địa để cải cách còn nhiều, nên tỉnh sẽ dựa vào kết quả PCI để rà soát, tìm ra những giải pháp để cải thiện hiệu quả hơn.

Đánh giá về hiệu quả cải thiện môi trường kinh doanh của các địa phương, theo ông Trần Khắc Tâm, Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh Sóc Trăng, việc cải thiện thủ tục hành chính đã giúp hoạt động của DN thuận lợi hơn rất nhiều, nhưng khó khăn còn ở chỗ các DN mới thành lập thiếu thông tin cho hoạt động. Do đó, các chương trình hỗ trợ của tỉnh cần phát huy hơn nữa; lãnh đạo tỉnh cần quan tâm hơn, có những chỉ đạo xuống sở, ngành, huyện, thị… đặc biệt là những chuyên viên, cá nhân chưa có sự chia sẻ, cảm thông với DN.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Đức Cây, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần đầu tư phát triển nhà Constrexim cho rằng, về tổng thể đã có sự tiến bộ, nhưng ở đâu đó cấp cơ sở cần sự cải tiến hơn, thân mật hơn, tận tình hơn, đáp ứng kịp thời hơn cho DN.

“Thủ tục hành chính chỉ có 2 vấn đề, 1 là thời gian trả lời, 2 là cách trả lời. Các cơ quan hành chính trả lời càng sớm thì giúp DN càng bứt phá nhanh trong con đường hoạt động kinh tế. Cách trả lời của các cơ quan này càng rành rọt những vấn đề cần giải quyết càng được hiệu quả”, ông Nguyễn Đức Cây nhấn mạnh.