Các DN thuỷ sản đang bị ảnh hưởng lớn từ dịch bệnh Covid-19. Ảnh: T.H

Hàng xuất khẩu thêm chi phí

Theo VASEP, đầu năm 2020, VASEP đã nhiều lần nhận được phản ánh của doanh nghiệp (DN) hội viên về việc Hải quan các cửa khẩu yêu cầu các lô hàng xuất khẩu (XK) đều phải có Giấy xác nhận của Cơ quan có thẩm quyền về mã số, mã vạch cho các trường hợp cụ thể khi đăng ký sử dụng mã số mã vạch nước ngoài theo khoản 2, Điều 19b của Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 132/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2008 quy định chi tiết thi hành một số điều Luật Chất lượng sản phẩm. Các trường hợp vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 119/2017/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Quy định này đã làm phát sinh thêm thủ tục hành chính và làm gia tăng thêm chi phí cho DN. Theo đó, DN phải trả phí 500.000 đồng/lần đăng ký (đối với hồ sơ có ít hơn hoặc bằng 50 mã sản phẩm) hoặc 10.000 đồng/sản phẩm (đối với hồ sơ trên 50 mã sản phẩm). Với số lượng lớn các sản phẩm XK hiện nay của Việt Nam, tổng chi phí của các DN phải chi trả cho việc ghi mã số, mã vạch trên nhãn cho các lô hàng XK là một con số không nhỏ.

Không những vậy, khi DN liên hệ với cơ quan có thẩm quyền ở tỉnh để xin cấp Giấy xác nhận thì được thông báo là DN phải liên hệ với Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia (GS1) tại Hà Nội do địa phương không có thẩm quyền. Khi thực hiện thủ tục đăng ký sử dụng mã số, mã vạch nước ngoài theo hướng dẫn của GS1, thủ tục xin cấp Giấy xác nhận với GS1 còn yêu cầu phải có: Thư ủy quyền phải yêu cầu có thời hạn ủy quyền và Hồ sơ chứng minh mã số, mã vạch của khách được cơ quan thẩm quyền của nước họ chứng nhận (phải kèm bảng dịch thuật tiếng Việt).

Theo các DN, những giấy tờ trên đều thường khó xin, tốn nhiều thời gian, các thủ tục đều phải làm trên hồ sơ giấy, chưa có thủ tục đăng ký qua mạng, chưa kể thủ tục xử lý tại GS1 sau khi có đủ hồ sơ và nộp phí thì nhanh nhất cũng phải 2-3 ngày mới có kết quả và giấy xác nhận cũng chỉ có giá trị trong 6 tháng. Việc yêu cầu khách hàng phải cung cấp quá nhiều giấy tờ đang tạo ra khó khăn trong XK hàng hóa của các DN. Trong khi đó, DN thường xuyên có thêm khách hàng mới nên mã số, mã vạch của các sản phẩm cũng phải đổi mới và cập nhật thường xuyên, gây mất rất nhiều thời gian cũng như chi phí cho DN.

Kịp thời gỡ khó cho doanh nghiệp trong mùa dịch

Trước những vướng mắc của DN hội viên, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã họp với đại diện Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng về những bất cập liên quan quy định đăng ký sử dụng mã số mã vạch nước ngoài trên bao bì các lô thủy sản XK gây ảnh hưởng lớn tới sản xuất, xuất khẩu của các DN.

Tiếp đó, ngày 31/3/2020, VASEP tiếp tục gửi Công văn tới Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng kiến nghị giải quyết vướng mắc trong quy định mã số mã vạch trên bao bì hàng xuất khẩu để tạo điều kiện thông quan nhanh cho các lô hàng XK.

Ngày 10/4/2020, sau khi có ý kiến từ Tổng cục Đo lường Chất lượng, Tổng cục Hải quan có Công văn hoả tốc số 2324/TCHQ-GSQL chỉ đạo các Chi cục Hải quan thống nhất, để tạo thuận lợi cho thủ tục XK, công chức hải quan không yêu cầu người khai hải quan phải xuất trình văn bản xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc sử dụng mã số mã vạch nước ngoài.

Theo đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu người khai hải quan chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc sử dụng mã số mã vạch của nước ngoài in trên hàng hoá, bao bì sản phẩm xuất khẩu.

Theo VASEP, nhận được thông tin này từ Tổng cục Hải quan, các DN thủy sản không khỏi vui mừng khi bước đầu trút được một gánh nặng cho các lô hàng XK tại thời điểm khó khăn của mùa dịch Covid-19. Nhiều DN thủy sản đã bày tỏ sự vui mừng và nói cảm ơn tới Tổng cục Đo lường Chất lượng (Bộ KH&CN) và Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) về những phản ứng linh hoạt này, nhất là thời điểm DN đang bị thiệt hại nặng từ đại dịch Covid-19.

Về lâu dài, các DN thủy sản đang chờ Bộ Khoa học và Công nghệ đưa vấn đề này vào kế hoạch sớm của Quý 2 và quý 3/2020, trình Chính phủ sửa đổi Khoản 2 Điều 19b của Nghị định số 74/2018/NĐ-CP theo hướng đáp ứng đồng bộ hóa các văn bản pháp lý để bãi bỏ việc áp dụng các quy định về ghi mã số mã vạch cũng như phải thông báo với Cơ quan thẩm quyền Việt Nam để được xác nhận việc sử dụng mã số mã vạch nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu.

Theo đó, hàng hoá XK của Việt Nam chỉ cần ghi nhãn theo hợp đồng mua bán hàng hoá hoặc theo yêu cầu của nhà nhập khẩu với điều kiện những yêu cầu này không làm sai lệch bản chất của hàng hoá, không vi phạm pháp luật Việt Nam và nước nhập khẩu.