Bắc Âu chuộng rau quả nhiệt đới, doanh nghiệp Việt làm sao tận dụng?
	Rau quả xuất khẩu mang về 1,7 tỷ USD

Vải thiều là trái cây điển hình tiêu thụ rất thành công cả nội địa và xuất khẩu trong vụ thu hoạch năm nay. Ảnh: Minh Khuyên

Theo thông mà Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) vừa công bố, tính chung 6 tháng đầu năm 2021, trị giá xuất khẩu rau quả của Việt Nam ước đạt 2,07 tỷ USD, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2020.

Nhờ kinh nghiệm qua các đợt dịch trước, các bộ, ngành, địa phương đã chủ động và có nhiều sáng kiến trong thúc đẩy lưu thông hàng hóa, vừa đảm bảo tiêu thụ nông sản, vừa đảm bảo phòng tránh dịch.

Điển hình như việc tiêu thụ vải thiều rất thành công của tỉnh Bắc Giang ở cả thị trường trong nước và trên thế giới. Trên thị trường thế giới, năm 2021 vải thiều của tỉnh Bắc Giang được bảo hộ nhãn hiệu tại 8 quốc gia, gồm: Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc, Singapore, Lào và Campuchia.

Cục Xuất nhập khẩu nhận định, triển vọng xuất khẩu hàng rau quả khả quan trong nửa cuối năm 2021. Đó là bởi, kinh tế thế giới được dự báo có nhiều khởi sắc, thương mại hàng hóa toàn cầu có xu hướng phục hồi cao hơn so với trước đại dịch do nhiều quốc gia triển khai nhanh việc tiêm vắc xin.

Bên cạnh các yếu tố thuận lợi, đại diện Bộ Công Thương cũng phân tích, dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4 tại Việt Nam làm gián đoạn hoạt động thu hoạch và sản xuất hàng rau quả tại các khu vực trồng chính.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đang bước vào vụ thu hoạch rộ trái cây theo mùa khiến nhu cầu nhập khẩu giảm, có thể sẽ làm cản trở đà tăng trưởng của hàng rau quả Việt Nam sang thị trường này trong những tháng tới.

Ngoài ra, rau quả Việt Nam chủ yếu vẫn được tiêu thụ và xuất khẩu ở dạng tươi, chiếm tỷ trọng khoảng 80%; trong khi các sản phẩm rau quả chế biến xuất khẩu chỉ chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Hiện nay, số lượng các nhà máy và năng lực chế biến của các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn thấp. Việc xuất khẩu chủ yếu ở dạng tươi khiến rau quả Việt Nam khó cạnh tranh về chất lượng, giá cả ở các thị trường xa do thời gian cần phải tiêu thụ ngắn, chi phí bảo quản, chi phí vận chuyên cao.

Đối với các loại quả đã được cho phép xuất khẩu sang các thị trường có yêu cầu cao về chất lượng như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand,... lượng xuất khẩu vẫn rất hạn chế.

Lý do là bởi diện tích, sản lượng trái cây đạt chứng nhận GAP, đủ tiêu chuẩn, được cấp mã số vùng trồng theo quy định của các thị trường khó tính còn rất khiêm tốn so với tổng diện tích, sản lượng trái cây cả nước, làm hạn chế việc ký kết, thực hiện hợp đồng xuất khẩu.

Ở góc độ tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đại diện Bộ Công Thương nhấn mạnh: “Công tác mở cửa thị trường về thuế quan thông qua các FTA đã được xử lý tốt. Tuy nhiên, Việt Nam chưa tận dụng được cơ hội thúc đẩy xuất khẩu trái cây do việc đàm phán về tiêu chuẩn kỹ thuật khá phức tạp, mất nhiều thời gian (thường mất từ 3-5 năm và phải đánh đổi tương đương)”.

Đơn hàng xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong quý 3/2021 và quý 4/2021 bình quân sẽ tăng khoảng 20% so với 2 quý đầu năm. Với đà tăng đó, dự kiến xuất khẩu rau quả cả năm nay ước đạt từ 3,5-3,6 tỷ USD.