Doanh nghiệp cần làm gì để giải tỏa áp lực trái phiếu đáo hạn?
	Bộ Tài chính đề nghị doanh nghiệp phát hành trái phiếu thanh toán đầy đủ, đúng hạn nợ lãi, gốc trái phiếu
	Lấy lại niềm tin, thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trả lời báo chí. Ảnh: VGP

"Gam màu trầm" của thị trường trái phiếu

Theo đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính đã thẳng thắn nhìn nhận, tình hình hiện tại đúng là khó khăn với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.

Biểu hiện của thực trạng này, theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, tính đến 25/11/2022, khối lượng phát hành có xu hướng giảm, mới đạt 331,8 nghìn tỷ đồng, giảm 31,6% so với cùng kỳ năm 2021, đặc biệt là giảm dần qua các quý. Trong khi đó có hiện tượng mua lại trước hạn, tức là trái phiếu chưa hết hạn thì doanh nghiệp phát hành mua lại hoặc là nhà đầu tư đề nghị mua lại.

Ngoài ra, theo đại diện lãnh đạo Bộ Tài chính, đến 25/11/2022, khối lượng mua lại trước hạn của các doanh nghiệp là 161 nghìn tỷ đồng và bằng 114% của khối lượng mua lại năm 2021.

Nói về niềm tin thị trường, Thứ trưởng Nguyễn Đức chi cho hay, các đánh giá đều cho thấy niềm tin của thị trường giảm sút, ảnh hưởng rất lớn, rất nhiều đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Vì thế, Thứ trưởng đã phân tích cụ thể một số nguyên nhân. Thứ nhất, một số vụ việc vi phạm từ doanh nghiệp phát hành đến ngân hàng thương mại mà chúng ta phải xem xét và xử lý. Những vi phạm ấy đã ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường, niềm tin của các nhà đầu tư, doanh nghiệp tư vấn và của chính doanh nghiệp phát hành.

Thứ hai là nguyên nhân do sự ảnh hưởng của những tin đồn không chính xác. Trong cuộc họp báo Chính phủ gần đây, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết cũng đã báo cáo vấn đề này và nhờ Bộ Công an, báo chí giúp sức. Ngay sau đó, Bộ Công an đã xử lý rất nghiêm một số vụ việc, báo chí cũng đã đóng góp rất nhiều vào việc hạn chế tin đồn thất thiệt ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường.

Hơn nữa, các doanh nghiệp phát hành đang gặp khó khăn về thanh khoản, về dòng tiền, về tín dụng. Thị trường bất động sản cũng khó khăn, các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu cũng khó khăn.

“Những khó khăn này đã ảnh hưởng tới thị trường, làm thị trường trái phiếu mà chúng ta nhìn thấy không phải là một bức tranh tươi sáng mà là một bức tranh ở gam màu trầm”, Thứ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ.

Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư

Từ những thực trạng và nguyên nhân này, nói về những giải pháp để ổn định và phát triển, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, Bộ Tài chính đã xác định mấy nhóm nguyên nhân, tình hình nào, nguyên nhân nào thì xác định các giải pháp đó.

Trong đó, về khuôn khổ pháp lý, Chính phủ sau khi xem xét, đánh giá đã ban hành Nghị định 65 sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Nghị định 153 về giao dịch, chào bán trái phiếu doanh nghiêp riêng lẻ. Thứ trưởng đánh giá, Nghị định 65 ra đời đã kịp thời tăng cường tính công khai, minh bạch của thị trường, xử lý các vấn đề bất cập cũng như bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, tình hình thị trường thay đổi, diễn biến cực kỳ nhanh chóng trong những tháng vừa qua nên Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất rõ phải rà soát ngay, kể cả Nghị định 65 vừa mới ban hành, để tiến hành ngay việc sửa đổi, bổ sung, giúp thị trường quay trở lại.

Do đó, thực hiên chỉ đạo này, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho hay, Bộ đang khẩn trương để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề pháp lý liên quan đến Nghị định 65 và các quy định liên quan, trong thẩm quyền của Chính phủ sẽ xem xét giải quyết trong tháng 12.

Trong triển khai thực tế, ngày 23/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tổ chức buổi làm việc trực tiếp với 37 doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, có quy mô phát hành và lượng phát hành lớn và có đáo hạn trong 2 tháng cuối năm 2022 và năm 2023. Cùng với đó là gần 10 công ty chứng khoán có thị phần tư vấn phát hành trái phiếu Chính phủ lớn.

Qua đó, Bộ Tài chính đã lắng nghe những kiến nghị, đề xuất của các doanh nghiệp cũng như của công ty tư vấn. Một số kiến nghị tập trung vào: Khuyến khích khôi phục sớm niềm tin vào thị trường; tháo gỡ khó khăn trong thanh khoản và tín dụng của doanh nghiệp từ các tổ chức tín dụng; hoàn thiện khung pháp lý.

Vì thế, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi tất cả doanh nghiệp phát hành trái phiếu và có yêu cầu, các doanh nghiệp phải ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực của doanh nghiệp để thực hiện đúng cam kết với các nhà đầu tư. Trường hợp có khó khăn khi thanh toán gốc, lãi trái phiếu thì cần có phương án thỏa thuận với các nhà đầu tư.

“Các doanh nghiệp phải chủ động, có trách nhiệm thực hiện bằng mọi cách, bằng mọi giá, hết khả năng của mình với các nhà đầu tư”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Ngoài ra, Bộ Tài chính khuyến nghị doanh nghiệp phải tuân thủ chế độ công bố thông tin theo quy định, chủ động cung cấp thông tin của doanh nghiệp cho các nhà đầu tư. Các doanh nghiệp có thể thuê các công ty tư vấn, trong đó kiểm toán độc lập, xếp hạng tín nhiệm, định giá… để xác định giá trị doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư hiểu rõ thực trạng doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp nào vi phạm pháp luật thì các cơ quan quản lý nhà nước sẽ xử lý nghiêm, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư trong bất kỳ hoàn cảnh nào như Thủ tướng đã nói trong Hội nghị truyền thông chính sách mới đây.

Cùng với các công việc nêu trên, đại diện lãnh đạo Bộ Tài chính cho hay sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp khác liên quan đến các cơ quan có liên quan của Chính phủ như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông…

“Để đảm bảo quyền lợi tốt nhất của các nhà đầu tư thì các doanh nghiệp phát hành phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết. Để thực hiện điều đó thì phải thực hiện đồng bộ các giải pháp đưa thị trường trái phiếu trở lại vận hành một cách bình thường và nhịp nhàng. Khi đó thì cả quyền lợi của doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư đều được thực hiện đầy đủ và nghiêm túc, chúng ta có một thị trường tiếp tục ổn định và phát triển an toàn”, Thứ trưởng Bộ Tài chính nói.

Cũng về vấn đề này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn đã nhấn mạnh đến giải pháp về pháp luật, nghiên cứu sửa đổi luật về kinh doanh chứng khoán, doanh nghiệp… để khuyến khích phát triển đầu tư trái phiếu doanh nghiệp chuyên nghiệp hơn.