Sản xuất và lắp ráp ôtô trong nước là lĩnh vực chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 cần có sự hỗ trợ của Nhà nước.

Cần thiết phải có các giải pháp hỗ trợ

Theo Bộ Tài chính, làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 bùng phát tại nhiều tỉnh, TP trong năm 2021 đã kìm hãm đà hồi phục của thị trường ôtô. Thực hiện chỉ thị chống dịch của các địa phương, nhiều đại lý kinh doanh ôtô tại Hà Nội, TPHCM - một trong những thị trường lớn nhất cả nước đã phải tạm dừng hoạt động và gần như rơi vào cảnh “đóng băng”, nhất là từ tháng 6 - 9/2021. Cùng với đó, không chỉ hoạt động bán hàng, các nhà máy sản xuất ôtô của một số hãng xe cũng bị ảnh hưởng vì thiếu chip, linh kiện lắp ráp do chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy. Chưa có năm nào thị trường ôtô Việt Nam trải qua nhiều sóng gió như năm 2021.

"Covid-19 đã để lại dấu ấn khó quên cho toàn thị trường khi doanh số bán hàng sụt giảm mạnh. Có thể nói sản xuất và lắp ráp ôtô trong nước là lĩnh vực chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 cần có sự hỗ trợ của Nhà nước", Bộ Tài chính khẳng định.

Mặt khác, theo quy định tại Điều 63 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, trong trường hợp đặc biệt, Chính phủ sẽ quyết định việc gia hạn nộp thuế cho các đối tượng, ngành, nghề kinh doanh gặp khó khăn đặc biệt trong từng thời kỳ nhất định. Việc gia hạn nộp thuế không dẫn đến điều chỉnh dự toán thu ngân sách nhà nước đã được Quốc hội quyết định. Như vậy, việc gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước là căn cứ vào các quy định nêu trên và thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Theo quy định của Điều 44 Luật Quản lý Thuế số 38/2019/QH14 và Điều 8 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP, cơ sở kinh doanh thực hiện khai thuế TTĐB theo tháng và thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày 20 của tháng tiếp theo. Để việc gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB năm 2022 đối với ôtô sản xuất lắp ráp trong nước không dẫn đến điều chỉnh dự toán thu ngân sách nhà nước, và phù hợp với thời điểm hiện nay, Bộ Tài chính trình Chính phủ dự kiến gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB với số thuế phải nộp của kỳ tính thuế thuế tháng 6, 7, 8, và 9 năm 2022. Thời hạn nộp thuế TTĐB của tháng 6,7,8 và 9 chậm nhất là ngày 20/11/2022.

Bộ Tài chính cho biết, trước đó, Bộ đã có công văn xin ý kiến các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Công Thương, Ngoại giao, và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), UBND và cục thuế các tỉnh, TP nơi có các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước. Bộ Tài chính cũng đã phối hợp với VCCI tổ chức hội nghị lấy ý kiến các doanh nghiệp nội dung dự thảo nghị định. Theo đó, các bộ và các địa phương đều nhất trí nội dung dự thảo nghị định.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đã có công văn gửi xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp. Trên cơ sở báo cáo thẩm định, Bộ Tài chính đã có báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của Bộ Tư pháp.

Do là giải pháp cấp bách trong thời gian ngắn, không phải là nghị định bổ sung, sửa đổi hoặc thay thế, nên để đảm bảo tính chặt chẽ, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định sau khi gia hạn theo nghị định này, việc nộp thuế TTĐB đối với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước được thực hiện theo quy định hiện hành.

Bên cạnh đó, để kịp thời hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước theo Nghị quyết số 11/NQ CP, Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế TTĐB năm 2022 theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (về việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn).

Ước tính số thuế TTĐB được gia hạn trên 20.000 tỷ đồng

Bộ Tài chính cho biết, căn cứ theo Điều 8 Luật số 03/2022/QH15 về việc điều chỉnh giảm thuế suất thuế TTĐB về các mức 3%, 2%, 2%, 1% đối với xe ôtô điện sản xuất, lắp ráp trong nước từ 9 chỗ trở xuống, từ 10 đến dưới 16 chỗ, loại thiết kế vừa chở người vừa chở hàng, từ 16 chỗ đến dưới 25 chỗ và dự kiến sản lượng xe điện tiêu thụ sẽ tăng, thay thế cho sản lượng xe chạy xăng tương ứng; đồng thời, trên cơ sở tình hình sản xuất kinh doanh và nộp thuế TTĐB cả năm của các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước các năm gần đây (năm 2019 là 29.358 tỷ đồng, bình quân 2450 tỷ đồng/tháng; năm 2020 là 31.765 tỷ đồng, bình quân 2650 tỷ đồng/tháng và năm 2021 là 33.900 tỷ đồng, bình quân 2800 tỷ đồng/tháng), bình quân số thuế nộp ngân sách nhà nước dao động trong khoảng 2450 tỷ đồng-2800 tỷ đồng.

Với giả định thực hiện Luật số 03/2022/QH15, do thuế suất thuế TTĐB đối với xe điện chạy pin có thuế suất thấp, đủ để cầu tiêu dùng đối với xe điện tăng lên, theo đó một lượng nhu cầu xe chạy xăng được thay thế bởi xe điện, dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 2.000-3.000 tỷ đồng, bình quân mỗi tháng giảm khoảng 170- 250 tỷ đồng.

Tổng số tiền thuế TTĐB dự kiến phát sinh được gia hạn luân chuyển qua các tháng của 4 kỳ (từ tháng 6 đến tháng 9) là khoảng 9.300-11.400 tỷ đồng. Trong đó, số tiền thuế TTĐB của tháng 6 được gia hạn 4 tháng, của tháng 7 được gia hạn 3 tháng, của tháng 8 được gia hạn 2 tháng, của tháng 9 được gia hạn 1 tháng. Tổng cộng số tháng được gia hạn là 10 tháng, với số tiền bình quân trên 2.000 tỷ đồng/tháng thì tương ứng số tiền thuế TTĐB được gia hạn khoảng trên 20.000 tỷ đồng.

Bộ Tài chính khẳng định, việc gia hạn chỉ được thực hiện trong năm 2022 để không dẫn đến điều chỉnh dự toán thu ngân sách nhà nước và phù hợp với thời điểm hiện nay.