Công chức Chi cục Hải quan Vinh (Nghệ An) tận tình hướng dẫn thủ tục cho DN. Ảnh: H.Nụ

Nỗ lực cải cách thủ tục hải quan

Đánh giá cho thấy, Nghệ An đang là điểm đến đầu tư hấp dẫn, an toàn và hiệu quả đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư FDI. Điều đó được thể hiện trong năm 2022, lần đầu tiên Nghệ An lọt vào top 10 địa phương thu hút đầu tư FDI lớn nhất cả nước, tổng vốn cấp mới và điều chỉnh lên đến 939,45 triệu USD. Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2023, tỉnh Nghệ An đã thu hút được 8 dự án FDI với số vốn đăng ký 613,8 triệu USD, tổng số vốn cấp mới và điều chỉnh 725,4 triệu USD, xếp vị trí thứ 8/63 tỉnh, thành.

Theo ông Nguyễn Thành Trung, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Nghệ An, nhiều DN đầu tư nổi tiếng của thế giới trong lĩnh vực sản xuất thiết bị điện tử và ứng dụng công nghệ cao đã tin tưởng lựa chọn Nghệ An là nơi để thực hiện dự án như: Goertek (Trung Quốc) đầu tư 500 triệu USD; Ju Teng (Đài Loan) đầu tư 200 triệu USD; Everwin (Hong Kong) đầu tư 200 triệu USD và Luxshare ICT (Trung Quốc) đầu tư 140 triệu USD.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có hơn 100 DN FDI tham gia hoạt động XNK, đóng góp khoảng 30-35% giá trị kim ngạch XK của tỉnh; góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng, tăng thu ngân sách cho tỉnh, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động, ông Nguyễn Thành Trung cho biết thêm.

Cũng theo ông Nguyễn Thành Trung, để tạo điều kiện và góp phần thu hút các DN tham gia đầu tư tại địa bàn tỉnh Nghệ An, Hải quan Nghệ An đã thường xuyên rà soát đối chiếu với danh mục miễn thuế, đối chiếu về chính sách mặt hàng để tham mưu cho tỉnh trong việc triển khai các dự án trọng điểm, dự án lớn, góp phần thúc đẩy hoạt động đầu tư của tỉnh. Bên cạnh đó, thường xuyên rà soát các văn bản pháp luật nhằm phát hiện những bất cập hoặc không phù hợp thực tế để sớm có đề xuất, sửa đổi, bổ sung tháo gỡ các vướng mắc, tạo điều kiện giúp các DN nhanh chóng vượt qua khó khăn. Đồng thời đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số trong tất cả các khâu nghiệp vụ nhằm đổi mới căn bản, toàn diện, phục vụ người dân, DN, giảm chi phí, nâng cao năng suất, hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan.

Với những nỗ lực trên tính đến hết ngày 31/7, tại địa bàn quản lý có 237 DN tham gia làm thủ tục hải quan; Hải quan Nghệ An đã tiếp nhận và giải quyết cho 5.251 bộ tờ khai, tăng 26% so với cùng kỳ năm 2022 với tổng kim ngạch XNK đạt 1.8 tỷ USD. Trong công tác thu NSNN, đến thời điểm hiện tại, Hải quan Nghệ An cũng đã thu nộp ngân sách đạt 627 tỷ đồng, bằng 51 % chỉ tiêu được giao.

Thẳng thắn trao đổi, kịp thời tháo gỡ vướng mắc

Ngay tại hội nghị đối thoại DN FDI năm 2023 do Cục Hải quan Nghệ An tổ chức diễn ra ngày 8/8, các DN FDI đã trao đổi những khó khăn, vướng mắc; đồng thời đề xuất các phương hướng, giải pháp tháo gỡ, tạo điều kiện giúp các DN liên quan đến thủ tục hải quan về hoạt động XNK; phát triển các dịch vụ logistic, hỗ trợ DN giảm chi phí, thời gian.

Trong đó, một số DN đề nghị ngành Hải quan nói chung và Hải quan Nghệ An tăng cường hướng dẫn về việc xử lý hàng hóa tạm nhập tái xuất. Các DN FDI cũng mong muốn Hải quan Nghệ An tiếp tục rà soát, hỗ trợ DN bằng nhiều hình thức linh hoạt, chủ động lắng nghe ý kiến phản hồi, đóng góp của DN. Chủ động kết nối cung cấp thông tin cho DN liên quan đến pháp luật hải quan, quy trình, thủ tục thông quan hàng hóa.

Tiếp thu và ghi nhận ý kiến đóng góp từ cộng đồng DN, đại diện Cục Hải quan Nghệ An đã giải đáp và tìm phương hướng, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN.

Cụ thể ngay tại hội nghị, Công ty TNHH LUXSHARE – ICT cho biết, hiện đang có kế hoạch bán hàng do nhà máy tự sản xuất vào nội địa, gồm 2 trường hợp: một là, DN trực tiếp bán hàng cho DN nội địa; hai là DN ký kết hợp đồng mua bán với DN nước ngoài không có trụ sở ở Việt Nam nhưng có đầu tư vào Việt Nam, sau đó được sự chỉ định của DN nước ngoài giao hàng cho công ty chế xuất khác tại Việt Nam. DN thắc mắc, đối với hai trường hợp này, DN có được phép không? Nếu có, cần chuẩn bị những loại giấy phép, hồ sơ nào? Có những yêu cầu nào DN cần chú ý? Thủ tục hải quan và chính sách thuế đối với 2 trường hợp trên thực hiện như thế nào?

Để DN nắm được các quy định, theo Cục Hải quan Nghệ An, đối với trường hợp 1, điểm c khoản 4 Điều 26 Nghị định 35/2022/NĐ-CP quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế, theo đó, việc DN trực tiếp bán hàng là sản phẩm sản xuất XK của DN (không thuộc Danh mục hàng cấm, hàng hạn chế XNK… theo quy định) cho DN nội địa là quan hệ XNK và được phép làm thủ tục hải quan theo quy định.

Liên quan đến thủ tục, khoản 2 Điều 75 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi bổ sung tại Thông tư 39/2018/TT-BTC, đối với hàng hóa mua bán giữa DN chế xuất và DN nội địa thì DN chế xuất, DN nội địa làm thủ tục hải quan XNK tại chỗ theo loại hình tương ứng quy định tại Điều 86 Thông tư 38/2015/TT-BTC. Hồ sơ hải quan theo quy định tại Điều 16, Điều 86 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi bổ sung tại Thông tư 39/2018/TT-BTC.

Đối với chính sách thuế XNK, khoản 2 Điều 2 Luật Thuế XK, thuế NK đã quy định rõ, hàng hóa XK từ thị trường trong nước vào khu phi thuế quan, hàng hóa NK từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước thuộc đối tượng chịu thuế XNK. Do đó, trường hợp DN bán hàng cho DN nội địa phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế XNK theo đúng quy định.

Còn đối với trường hợp 2, khoản 5 Điều 3 Luật Quản lý ngoại thương; khoản 2 Điều 3 Nghị định 90/2007/NĐ-CP; khoản 1 Điều 3 Luật Thương mại quy định, trường hợp DN nước ngoài có hoạt động đầu tư kinh doanh ở Việt Nam được hiểu là tổ chức nước ngoài có hiện diện tại Việt Nam. Trường hợp DN ký kết hợp đồng mua bán với DN nước ngoài không thuộc trường hợp XNK tại chỗ theo quy định nêu trên.

Cục Hải quan Nghệ An lưu ý, thực hiện ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại Thông báo số 39/TB-VPCP ngày 20/2/2023, Tổng cục Hải quan đã có báo cáo đánh giá, tổng kết việc thực hiện XNK tại chỗ tại khoản 1 Điều 35 Nghị định 08/2015/NĐ-CP để báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ đề xuất xử lý theo hướng bỏ quy định tại điểm c khoản 1 Điều 35 tại dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 08/2015/NĐ-CP. Trong thời gian chờ văn bản mới, Cục Hải quan Nghệ An đề nghị DN thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành về XNK tại chỗ.

Công ty TNHH Vsip Nghệ An đề nghị cơ quan Hải quan hướng dẫn thủ tục thực hiện các bước cơ bản để NK máy móc, thiết bị tạo tài sản cố định.

Theo Cục Hải quan Nghệ An, khoản 3 Điều 26 Nghị định 35/2022/NĐ-CP đã quy định, dự án có mục tiêu hoạt động chế xuất được phép NK máy móc, thiết bị hình thành tài sản cố định song song với quá trình xây dựng và lắp đặt. Việc thực hiện các bước cơ bản đề nghị DN nghiên cứu và thực hiện theo quy định tại Điều 26 Nghị định 35/2022/NĐ-CP và Điều 28a Nghị định 18/2021/NĐ-CP.