Giám định phế liệu nhập khẩu qua cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Đánh giá cao nội dung dự thảo nghị định, Cục Hải quan TPHCM cho rằng, nội dung dự thảo nghị định cơ bản phù hợp với nội dung mô hình mới về kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu của Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 38/2021/QĐ-TTg ngày 12/01/2021.

Cục Hải quan TPHCM góp ý nhiều nội dung cụ thể cần bổ sung cho sát với thực tế hiện nay. Cụ thể, nội dung khoản 2 Điều 6 dự thảo quy định: “Khi lấy mẫu phải có đại diện chủ hàng, đại diện cơ quan hải quan, đại diện tổ chức chứng nhận/giám định được chỉ định (nếu có) và phải lập Biên bản chứng nhận việc lấy mẫu hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo mẫu số... ban hành kèm theo Nghị định này.

Việc giám sát lấy mẫu của cơ quan Hải quan thực hiện theo nguyên tắc quản lý rủi ro theo quy định của pháp luật hải quan.

Theo Cục Hải quan TPHCM, nội dung dự thảo xác định việc giám sát lấy mẫu của cơ quan Hải quan thực hiện theo nguyên tắc quản lý rủi ro, do đó quy định khi lấy mẫu phải có đại diện cơ quan Hải quan là chưa phù hợp.

Chính vì thế, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị sửa đổi nội dung khoản 2 theo hướng bỏ nội dung Việc giám sát lấy mẫu của cơ quan Hải quan thực hiện theo nguyên tắc quản lý rủi ro theo quy định của pháp luật hải quan.

Về nội dung của Chương 2 dự thảo, theo dự thảo, nội dung chương 2 được phân chia thành 4 mục gồm: mục 1, mục 2 quy định kiểm tra chất lượng hàng hoá và kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hoá nhập khẩu cùng thời điểm thực hiện thủ tục hải quan và mục 3, mục 4 quy định kiểm tra chất lượng hàng hoá và kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hoá nhập khẩu trước khi thực hiện thủ tục hải quan.

Cục Hải quan TPHCM cho rằng quy định trên không cần thiết, vì các nội dung, bước thực hiện của các bên liên quan không thay đổi chỉ khác là khi cùng thời điểm thực hiện thủ tục hải quan thì Hồ sơ có thêm tờ khai hải quan và hệ thống sẽ phân luồng tờ khai cùng với quyết định phương thức kiểm tra chuyên ngành.

Cục Hải quan TPHCM kiến nghị, sửa đổi chương 2 theo hướng chỉ để mục 1 quy định kiểm tra chất lượng hàng hoá và mục 2 quy định kiểm tra an toàn thực phẩm không tách thành 4 mục theo cùng thời điểm hay trước khi thực hiện thủ tục hải quan.

Liên quan đến nội dung người khai hải quan, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị sửa đổi khoản 2, khoản 3. Cụ thể, người khai hải quan tra cứu dữ liệu thông tin trên hệ thống để xác định phương thức kiểm tra chất lượng đối với lô hàng nhập khẩu và khai, nộp hồ sơ trên hệ thống tương ứng với phương thức kiểm tra theo quy định tại Điều 11 Nghị định này (trừ phương thức kiểm tra giảm).

Hệ thống tiếp nhận thông tin, tự động phân luồng tờ khai, quyết định phương thức kiểm tra. Người khai hải quan căn cứ trên thông tin mà hệ thống phản hồi, thực hiện các thủ tục theo phương thức kiểm tra mà hệ thống xác định và sẽ phản hồi yêu cầu doanh nghiệp nộp hồ sơ theo khoản 1 Điều 11 trường hợp kiểm tra giảm mà lô hàng thuộc diện kiểm tra ngẫu nhiên không quá 5%”.

Về lấy mẫu hàng hóa quy định tại điểm Khoản 3 Điều 12 được kiến nghị sửa đổi: Trường hợp hệ thống phản hồi lô hàng áp dụng phương thức kiểm tra chặt thì khi đăng ký hồ sơ hải quan đối với hàng hóa phải kiểm tra nhà nước về chất lượng, doanh nghiệp lựa chọn tổ chức đánh giá sự phù hợp được chỉ định hoặc các đơn vị, tổ chức của cơ quan Hải quan được các Bộ, ngành chỉ định.”

Tương tự đối với khoản 4 Điều 20 dự thảo, định hướng theo hướng cập nhật dữ liệu để Hệ thống tự động đối chiếu các nội dung tại khoản này.

Thứ tự của khoản 3 và khoản 4: Theo dự thảo, khoản 4 quy định việc lấy mẫu bao gồm: việc doanh nghiệp lựa chọn tổ chức đánh giá sự phù hợp, hệ thống chuyển thông tin lấy mẫu cho tổ chức đánh giá sự phù hợp và tổ chức đánh giá sự phù hợp thông báo kết quả giám định, chứng nhận hợp quy lên hệ thống nhưng sau khoản 3 quy định kiểm tra hồ sơ bao gồm: kiểm tra hồ sơ, kiểm tra kết quả giám định, chứng nhận hợp quy để ra thông báo kết quả kiểm tra nhà nước và xử lý là chưa phù hợp.

Nội dung dự thảo khoản 4 Điều 14, việc lấy mẫu chưa nêu đầy đủ các đơn vị có liên quan theo Quyết định 38/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Kiến nghị, sửa đổi nội dung lấy mẫu thành khoản 3 và khoản 3 theo dự thảo sẽ thành khoản 4; Đồng thời, tại nội dung xử lý kết quả kiểm tra: những thuật ngữ (cơ quan thông báo, cơ quan kiểm tra) đổi thành cơ quan Hải quan, vì chương 2 cơ quan Hải quan là cơ quan ra thông báo kết quả kiểm tra nhà nước.