Doanh nghiệp “tuồn” nguyên liệu gia công trị giá hơn 6 tỷ đồng vào tiêu thụ nội địa?
	Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh: Kiến nghị xóa nợ thuế của doanh nghiệp bỏ trốn hơn 10 năm
	Phạt một doanh nghiệp cung cấp thức ăn thủy sản vì bán giá cao hơn kê khai

Công chức Hải quan TPHCM kiểm tra nguyên liệu NK qua cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Bỏ địa chỉ đăng ký kinh doanh

Công ty TNHH Moai Plainning Vina (mã số thuế: 0313061385) hoạt động lĩnh vực gia công và sản xuất xuất khẩu mặt hàng sản phẩm dệt len. Từ năm 2014, Công ty này hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa theo loại hình gia công và sản xuất hàng xuất khẩu, đăng ký tờ khai tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư- Cục Hải quan TPHCM. Khi mới thực hiện, Công ty đã thực hiện thông báo cơ sở gia công, sản xuất hàng xuất khẩu; nơi lưu giữ nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị, sản phẩm xuất khẩu tại địa chỉ 8/5H ấp 3, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, TPHCM. Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư đã thực hiện kiểm tra cơ sở sản xuất, kết luận cơ sở sản xuất, có máy móc thiết bị phù hợp nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất xuất khẩu.

Tuy nhiên, thực hiện công tác rà soát, thu thập thông tin, nắm bắt tình hình hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư đã phát hiện từ tháng 4/2020, Công ty không có tờ khai nhập khẩu, xuất khẩu trên hệ thống. Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư thực hiện xác minh tại địa phương, phát hiện Công ty đã bỏ khỏi địa chỉ kinh doanh.

Tiếp tục mở rộng thực hiện xác minh quá trình hoạt động của Công ty tại các cơ quan chức năng liên quan, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư phát hiện từ ngày 25/1/2019, Công ty đã chuyển toàn bộ máy móc, nguyên liệu, sản phẩm từ địa chỉ 8/5H ấp 3, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, TPHCM (địa chỉ đã được Chi cục Hải quan kiểm tra cơ sở sản xuất) sang thực hiện sản xuất tại địa chỉ mới 63/4A ấp Mỹ Hòa 3, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TPHCM. Công ty không thông báo cơ sở sản xuất này cho Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư theo quy định. Trong thời gian hoạt động tại địa chỉ này, Công ty có thực hiện đăng ký tờ khai nhập nguyên liệu và xuất khẩu thành phẩm và đã nộp Báo cáo quyết toán năm 2019 cho Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư (từ ngày 1/1/2019 đến 31/12/2019).

Từ tháng 2/2020, Công ty đã không còn hoạt động tại địa chỉ 63/4A ấp Mỹ Hòa 3, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn. Chủ doanh nghiệp là ông Kim Bong Hwan, quốc tịch Hàn Quốc, đã xuất cảnh, không còn lưu trú tại Việt Nam từ thời điểm công ty ngưng hoạt động.

Qua xác minh bước đầu, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư phát hiện từ đầu năm 2020 đến thời điểm phát hiện doanh nghiệp bỏ trốn, công ty không nộp báo cáo quyết toán cho cơ quan Hải quan. Cơ quan Hải quan xác định, số tiền thuế mà công ty phải nộp đối với nguyên liệu, vật tư đã nhập khẩu nhưng không đưa vào sản xuất hàng xuất khẩu, sản phẩm xuất khẩu nhưng chưa được quyết toán khoảng gần 550 triệu đồng.

Chuyển điều tra hay ấn định thuế?

Để xử lý trường hợp nêu trên, Cục Hải quan TPHCM thực hiện xác định nghĩa vụ thuế của Công ty đối với lượng nguyên liệu vật tư nhập gia công, sản xuất xuất khẩu nhập khẩu miễn thuế để chuyển cơ quan Công an hỗ trợ xử lý theo hướng dẫn tại công văn số 7420/TCHQ-TXNK ngày 28/11/2019 của Tổng cục Hải quan. Tuy nhiên, đơn vị vướng mắc trong việc xét miễn thuế đối với các tờ khai phát sinh sau thời điểm Công ty không còn tổ chức hoạt động sản xuất tại địa chỉ đã thông báo cơ sở sản xuất với cơ quan Hải quan.

Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 10 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP quy định cơ sở để xác định hàng hóa nhập khẩu để gia công, sản phẩm gia công xuất khẩu được miễn thuế, Cục Hải quan TPHCM cho rằng, từ thời điểm Công ty thay đổi cơ sở sản xuất mà không thông báo với cơ quan Hải quan thì các nguyên liệu nhập khẩu không thuộc trường hợp được xét miễn thuế theo Nghị định số 134/2016/NĐ-CP ngày 1/9/2016 của Chính phủ. Các Chi cục Hải quan cũng không thể biết được việc thay đổi địa điểm sản xuất của doanh nghiệp trừ trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng quản lý rủi ro phải kiểm tra thì lúc đó doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, xuất cảnh như trường hợp cụ thể trên, cơ quan Hải quan không thể truy thu thuế nộp ngân sách nhà nước.

Theo Cục Hải quan TPHCM, do chủ doanh nghiệp là người nước ngoài không còn hiện diện tại Việt Nam, không có đối tượng để Cơ quan cảnh sát điều tra có thể truy tìm, khởi tố. Vì vậy, Cục Hải quan TPHCM đề xuất Tổng cục Hải quan xem xét, không chuyển hồ sơ cho Cơ quan cảnh sát điều tra vì sẽ không có kết quả. Trên cơ sở đó, căn cứ Luật Quản lý thuế, đề xuất Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư vẫn thực hiện ấn định thuế nguyên liệu tồn chưa xuất khẩu, kể cả toàn bộ nguyên liệu sản xuất tại cơ sở thứ 2 tại địa chỉ 63/4A ấp Mỹ Hòa 3, xã Tân Xuân, huyện Hóc Môn, TPHCM vì doanh nghiệp không thông báo với cơ quan Hải quan khi chuyển đổi trụ sở nhà xưởng.

Ngoài trường hợp trên, hiện Cục Hải quan TPHCM cũng gặp vướng mắc chưa thực hiện ấn định thuế một số trường hợp do doanh nghiệp bỏ trốn, không có đại diện pháp lý để thực hiện nghĩa vụ thuế. Cục Hải quan TPHCM cho rằng, việc doanh nghiệp có hành vi bỏ trốn không nộp báo cáo quyết toán nguyên liệu nhập khẩu gia công, sản xuất xuất khẩu, đã không đáp ứng điều kiện để được miễn thuế cho nguyên liệu nhập khẩu, đã đủ căn cứ để ấn định thuế doanh nghiệp. Việc thực hiện ấn định thuế là cần thiết để xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp bỏ trốn đối với Nhà nước, đảm bảo cơ sở pháp lý cho công tác xử lý nợ thuế cũng như việc thực hiện các biện pháp cưỡng chế theo quy định.

Từ trường hợp vi phạm trên, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị Tổng cục Hải quan xem xét những bất cập trong thời gian vừa qua, nhiều doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu để trốn thuế; tổng hợp báo cáo Bộ Tài chính xem xét sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật.