Hà Nội dẫn đầu trong thu hút FDI 2 tháng đầu năm
	Sửa đổi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp: Nhiều vấn đề nóng
	Chủ động thu hút FDI thế hệ mới

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì buổi làm việc.

Doanh thu tăng nhưng vẫn lỗ

Báo cáo đánh giá thực trạng hoạt động của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hiện nay, Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải cho biết, xét về tỷ trọng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong tổng số doanh nghiệp đang hoạt động của cả nước ở mức thấp (bao gồm doanh nghiệp được cấp mã số thuế 10 số và chi nhánh được cấp mã số thuế 13 số), trung bình trong 6 năm trở lại đây chỉ đạt khoảng 3%. Cụ thể: Năm 2012 là 2,6%, năm 2013 là 2,7%, năm 2014 là 3,1%, năm 2015 là 3,1%, năm 2016 là 3,2%, năm 2017 là 3,1%.

Tính riêng trong năm 2017, doanh thu của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng 28% so với năm 2016. Tốc độ tăng doanh thu nói trên cao hơn tốc độ tăng tài sản (22%) và tốc độ tăng của vốn đầu tư của chủ sở hữu (14%) cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài rất thuận lợi. Lợi nhuận trước thuế năm 2017 của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có báo cáo đạt 344.607,5 tỷ đồng, tăng 19,2% so với năm 2016.

Mặc dù số liệu tổng hợp chung cho thấy doanh thu và lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng đều qua các năm. Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp báo lỗ, lỗ lũy kế và lỗ mất vốn qua các năm tăng cao và chưa có dấu hiệu giảm.

Trong 16.718 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có báo cáo năm 2017, có 8.646 doanh nghiệp kê khai lỗ (chiếm 52% doanh nghiệp) với trị giá lỗ là 86.180 tỷ đồng, có 10.582 doanh nghiệp lỗ lũy kế (chiếm 63%) với trị giá lỗ lũy kế là 397.996 tỷ đồng, và có 2.673 doanh nghiệp lỗ mất vốn (chiếm 16% doanh nghiệp) với trị giá vốn chủ sở hữu là âm (-) 85.604 tỷ đồng. Trong 2.673 doanh nghiệp lỗ mất vốn năm 2017 có đến 1.590 doanh nghiệp lỗ mất vốn nhưng vẫn mở rộng sản xuất kinh doanh.

	Nhiều doanh nghiệp báo lỗ, nhưng bức tranh toàn cảnh 2018 vẫn rất tốt
	Gần 50% doanh nghiệp FDI báo lỗ
	Duy trì vốn ở mức tối thiểu không có giá trị đảm bảo lợi ích của nhà nước

Chuyển giá phức tạp

Đánh giá về sự đóng góp của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vào NSNN và kim ngạch xuất nhập khẩu, Thứ trưởng Huỳnh Quang Hải cho hay: Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cả nước các năm trước cho thấy xuất siêu của khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có xu hướng tăng liên tục. Năm 2012 xuất siêu đạt 4 tỷ USD; năm 2013 đạt 6,5 tỷ USD; năm 2014 đạt trên 10 tỷ USD; năm 2015 đạt 13 tỷ USD; năm 2016 đạt 23,7 tỷ USD.

Số nộp vào NSNN của khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh qua các năm cho thấy khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đóng góp ngày càng nhiều vào phát triển kinh tế xã hội trong nước.

Tuy nhiên, tốc độ tăng về số nộp NSNN (7%) của khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài năm 2017 so với năm 2016 thấp hơn tốc độ tăng về lợi nhuận trước thuế (19,2%) và lợi nhuận sau thuế (22,6%) cho thấy đóng góp vào NSNN của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng trưởng chậm hơn so với tăng trưởng của năng lực hoạt động, lý giải một phần do doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được hưởng nhiều ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp khi đầu tư lớn vào các ngành, lĩnh vực ưu đãi và đặc biệt ưu đãi đầu tư.

Một số bất cập khác cũng đã được chỉ ra như: Cơ cấu ngành/vùng của đầu tư nước ngoài còn chưa phù hợp; việc đầu tư nước ngoài tập trung vào các ngành sử dụng nhiều lao động đã dẫn tới hiện tượng nhiều khu công nghiệp có một số lượng lớn người lao động nhưng chưa đảm bảo cơ sở hạ tầng về an sinh xã hội như nhà trẻ, mẫu giáo, trường học, nhà ở... .

Điểm được báo cáo lưu ý nữa là hiện tượng chuyển giá. Số liệu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài từ năm 2012 đến năm 2017 cho thấy số lượng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài báo lỗ hàng năm là từ 44% đến 52% (đặc biệt năm 2017 lên cao nhất là 52% trên số lượng doanh nghiệp có báo cáo).

Đồng thời, tốc độ tăng của quy mô đầu tư và hoạt động của các doanh nghiệp báo lỗ và doanh nghiệp lỗ lũy kế cao hơn tốc độ tăng về số lượng doanh nghiệp báo lỗ và doanh nghiệp lỗ lũy kế cho thấy tình trạng chuyển giá của khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng gia tăng, phức tạp.

Bên cạnh hiện tượng chuyển giá từ Việt Nam ra nước ngoài của nhóm doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như nêu trên, còn xuất hiện hiện tượng chuyển giá, chuyển lợi nhuận ngược (từ nước ngoài vào Việt Nam) của một bộ phận doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong nước được hưởng ưu đãi lớn về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và thời gian miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đại diện các bộ, ngành đã cùng đánh giá sâu về thực trạng hoạt động của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và đề xuất với Phó Thủ tướng Chính phủ các giải pháp trước mắt cũng như lâu dài để nâng cao hiệu quả thu hút và quản lý vốn đầu tư nước ngoài.