Ngành Thuế đã và đang hoàn thiện cơ sở dữ liệu tập trung về người nộp thuế để quản lý thuế hiệu quả. Ảnh: ST

Hoàn thiện cơ sở dữ liệu tập trung về người nộp thuế

Bám sát Chiến lược chuyển đổi số của Chính phủ, ngành Thuế đã hoàn thành việc xây dựng hệ thống CNTT quản lý thuế tích hợp, xử lý tập trung, có kiến trúc tổng thể, hiện đại, lưu giữ cơ sở dữ liệu (CSDL) lớn về người nộp thuế (NNT), có khả năng mở rộng, đáp ứng quản lý các sắc thuế, mô hình quản lý thuế theo cơ chế quản lý rủi ro.

Về kết quả đạt được, ngành Thuế đã hoàn thành việc xây dựng CSDL về NNT, CSDL về hoá đơn điện tử (HĐĐT); từng bước xây dựng và hoàn thiện CSDL tập trung về NNT trên toàn quốc làm căn cứ phục vụ cho công tác phân tích, đánh giá và xử lý rủi ro trong quản lý thuế, bao gồm: thông tin định danh và các thông tin liên quan đến việc tuân thủ pháp luật thuế của NNT. Trong đó, dấu ấn nổi bật là việc ngành Thuế đã hoàn thành việc xây dựng hệ thống ứng dụng HĐĐT hiện đại, an toàn, bảo mật cao, có thể xử lý hàng nghìn giao dịch theo thời gian thực, có khả năng xử lý khối lượng dữ liệu lớn khoảng 6,4 tỷ HĐĐT mỗi năm, đảm bảo việc triển khai HĐĐT trên toàn quốc thông suốt, không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của NNT.

Ngoài ra, ngành Thuế đã tích cực phối hợp với các cơ quan tổ chức ngoài Tổng cục Thuế như Tổng cục Hải quan, Kho bạc Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán, ngân hàng thương mại, cơ quan đăng ký kinh doanh và các cơ quan khác để thực hiện thu thập, trao đổi thông tin về NNT, tích hợp dữ liệu thu thập từ bên ngoài với dữ liệu quản lý thuế đảm bảo an toàn bảo mật để từng bước xây dựng CSDL quốc gia về NNT phục vụ phân tích rủi ro, đánh giá mức độ tuân thủ của NNT.

Theo đánh giá, việc xây dựng thành công CSDL về NNT là một trong những điểm nhấn quan trọng của quá trình chuyển đổi số ngành Thuế, giúp ngành Thuế có được CSDL đầy đủ, chính xác, kịp thời, tập trung, thống nhất về toàn bộ các hoạt động của NNT theo thời gian thực, tạo điều kiện để áp dụng cơ chế quản lý rủi ro trong các nghiệp vụ quản lý thuế, nâng cao hiệu quả quản lý thuế, hạn chế các hành vi gian lận của NNT.

Phân tích cơ sở dữ liệu, phát hiện rủi ro về thuế

Căn cứ kết quả phân tích CSDL HĐĐT và kết quả phân tích các thông tin khác về NNT từ hệ thống CNTT, Tổng cục Thuế đã xây dựng bộ chỉ số tiêu chí quản lý rủi ro phù hợp với yêu cầu quản lý, tình hình thực tiễn và thông lệ quốc tế, đồng thời ban hành quy trình nghiệp vụ thực hiện các bộ chỉ số tiêu chí trên. Ngành Thuế đã xây dựng và triển khai ứng dụng phân tích rủi ro với các phân hệ khác nhau phục vụ cho việc phân tích rủi ro tương ứng với từng nghiệp vụ quản lý thuế như: phân tích rủi ro phục vụ công tác lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra tại trụ sở NNT; phân tích rủi ro hồ sơ khai thuế GTGT phục vụ công tác lập kế hoạch kiểm tra tại trụ sở cơ quan Thuế; phân tích rủi ro trong quản lý và sử dụng hóa đơn; phân tích rủi ro phân loại hồ sơ hoàn thuế và kiểm tra sau hoàn thuế, trong đó trọng tâm là ứng dụng phân tích dữ liệu HĐĐT để giúp cơ quan Thuế kịp thời có thông tin về các hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế của NNT, phòng chống việc sử dụng HĐĐT bất hợp pháp, trốn thuế, gian lận thuế.

Theo bà Ngô Thị Thuỳ Linh, Trưởng ban Quản lý rủi ro (Tổng cục Thuế), việc áp dụng các giải pháp CNTT hiện đại vào công tác phân tích CSDL của NNT, phát hiện rủi ro về thuế đã giúp cơ quan Thuế chuẩn hóa công tác phân tích rủi ro trong quản lý thuế nói chung và công tác phân tích rủi ro về thuế nói riêng; giúp cơ quan Thuế giám sát được tình hình sản xuất kinh doanh thực tế của NNT, nhận diện các rủi ro về thuế của NNT, đáp ứng yêu cầu phân tích thông tin phục vụ điều hành, dự báo, hỗ trợ NNT tuân thủ pháp luật về thuế và quản lý rủi ro trong quản lý thuế; giúp tăng cường phòng chống gian lận về hoá đơn, giảm thiểu rủi ro, chống thất thu cho NSNN.

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Nhất Kha, Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan, thông tin giữ vai trò rất quan trọng trong nghiệp vụ quản lý rủi ro. Với khối lượng lớn thông tin đổ vào từ nhiều nguồn, nhờ sự hỗ trợ của CNTT, chúng ta sẽ có bức tranh tổng thể và có phân tích đa chiều. Trong thời gian qua, ngành Hải quan và ngành Thuế đã có sự phối hợp chặt chẽ trong trao đổi, truyền nhận dữ liệu, cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động của DN. Sự trao đổi thông tin giữa hai Ngành sẽ hỗ trợ rất nhiều trong hoạt động nghiệp vụ.

Theo ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách tài chính (Bộ Tài chính), sự phát triển nhanh chóng về kinh tế số của Việt Nam cả về nền tảng hạ tầng lẫn thị trường kinh doanh trong nhiều lĩnh vực luôn là một thách thức, đặc biệt đối với quản lý thuế thương mại điện tử. Để nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong nền kinh tế số, cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân lực số, cùng với đó, cần phát triển dữ liệu số và quản lý rủi ro; phát triển hạ tầng kỹ thuật CNTT và hoàn thiện thể chế về lĩnh vực này.