Doanh nghiệp gỗ khắc phục “gót chân Asin” để chuyển đổi số
	Doanh thu giảm 40%, doanh nghiệp ngành gỗ “đứng ngồi không yên"
	Có đơn hàng đến hết quý 3, doanh nghiệp gỗ vẫn nhiều lo lắng

Việc "bỏ trứng vào nhiều giỏ" giúp Công ty Hiệp Long giảm bớt tác động trong bối cảnh lạm phát ở các thị trường. Ảnh: N.H

Khó khăn phản ánh vào kết quả kinh doanh

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đến ngày 15/10 đạt 12,8 tỷ USD, tăng trưởng 11% so với cùng kỳ năm 2021. Như vậy, so với mục tiêu xuất khẩu đạt 16,5 tỷ USD trong năm nay, ngành gỗ đã hoàn thành được 77,6% và còn cần thêm 3,7 tỷ USD trong thời gian còn lại để hoàn thành mục tiêu đề ra.

Tuy nhiên, ngành gỗ hiện nay đang đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là vừa trải qua thời gian dài dịch bệnh bùng phát khiến cho kinh tế toàn cầu gặp khó khăn, lạm phát tăng cao cùng với xung đột Nga – Ukraine đã khiến cho giao thương hàng hóa có nhiều cản trở, chi phí logistics cao chưa từng có.

Theo ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM (HAWA), kim ngạch xuất khẩu tăng nhưng lạm phát đã ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng xuất khẩu của ngành chế biến gỗ trong những tháng cuối năm 2022. Lạm phát không chỉ gia tăng ở Mỹ mà cả các thị trường xuất khẩu chính của gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam là các nước EU; cùng với đó, tác động từ cuộc xung đột Nga - Ukraine khiến cho người dân ở các quốc gia này có xu hướng duy trì việc thắt chặt chi tiêu. Do đó, nhu cầu đối với các mặt hàng không thiết yếu như sản phẩm gỗ khó tăng mạnh như trước kia. Điều này đồng nghĩa với việc ký kết và thực hiện đơn hàng của các DN cũng bị tác động trực tiếp.

Báo cáo tài chính quý 3/2022 của một số DN ngành gỗ cũng bước đầu cho thấy những tác động của tình hình lạm phát tại các thị trường xuất khẩu. Cụ thể, tại Công ty CP Phú Tài (PTB) – DN chuyên xuất khẩu đồ gỗ sang Mỹ, châu Âu, lợi nhuận trước thuế cốt lõi tăng 17% trong quý 3/2022 so với mức cơ sở so sánh thấp vào quý 3/2021 khi chuỗi sản xuất và cung ứng của DN này bị gián đoạn do dịch Covid-19. Tuy nhiên, so với quý 2/2022, lợi nhuận trước thuế cốt lõi đã giảm 34% dù 6 tháng cuối năm thường là mùa cao điểm. Nguyên nhân chủ yếu của sự sụt giảm này là do kết quả kinh doanh kém khả quan từ mảng nội thất gỗ.

Cụ thể, doanh thu và lợi nhuận gộp từ mảng nội thất gỗ của PTB trong quý 3/2022 lần lượt giảm 33% và 45% so với quý 2/2022. Trong bối cảnh thị trường bất động sản Mỹ suy yếu, khách hàng cũng xả hàng sau khi trữ quá nhiều tồn kho trong giai đoạn trước đó. Do đó, tác động đối với xuất khẩu nội thất gỗ của Việt Nam càng trở nên trầm trọng hơn trong ngắn hạn.

Tương tự, tại Công ty CP Gỗ An Cường, dù kết quả doanh thu và lợi nhuận quý 3/2022 vẫn ghi nhận tăng trưởng khả quan so với cùng kỳ năm trước và so với quý trước, song xuất khẩu trực tiếp cũng ghi nhận giảm 22% so với quý 2/2022 do nhu cầu từ Mỹ suy yếu.

Doanh nghiệp cần làm gì?

Ông Huỳnh Quang Thanh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Chế biến gỗ Hiệp Long cho biết, lượng đơn hàng của công ty trong quý 4/2022 đã giảm khoảng 15% so với cùng kỳ năm trước. Ông Thanh đánh giá đây là mức giảm thấp hơn nhiều so với các DN khác trong ngành chế biến, xuất khẩu gỗ. Theo đó, chiến lược của Hiệp Long là hướng tới các khách hàng có quy mô trung bình thay vì những khách hàng lớn. “Những khách hàng lớn khi xảy ra trục trặc sẽ ảnh hưởng rất nặng nề tới DN, nhưng khi bán cho nhiều khách hàng quy mô vừa, rủi ro sẽ thấp hơn do người này bị ảnh hưởng thì vẫn còn người khác và mức độ ảnh hưởng của mỗi khách hàng cũng thấp hơn” – ông Thanh cho biết.

Theo ông Thanh, trước đây các nhà bán buôn đồ nội thất tại các nước đều đưa ra dự báo thị trường rồi mới nhập khẩu hàng dự trữ trước. Nhưng trong tình hình nhiều bất ổn như hiện nay, các DN đều đưa lượng tồn kho về mức rất thấp. Ông Thanh cũng dự báo tình hình này có thể sẽ còn kéo dài đến giữa năm sau. “Sau một thời gian tạm ngưng nhập hàng, lượng tồn kho của các DN sẽ hết và họ sẽ bắt đầu mua hàng trở lại” – ông Thanh kỳ vọng.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhu cầu tiêu dùng đồ gỗ còn rất lớn. Khi đơn hàng từ các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu bị cắt giảm, các DN Việt Nam có thể khai thác mở rộng sang một số thị trường có mức tăng trưởng ổn định hơn. Theo phân tích của một số chuyên gia trong ngành, hiện nay, Việt Nam có thể khai thác sâu hơn vào thị trường Anh, Đức, Na Uy... với mức tiêu thụ đồ nội thất bình quân ở mức cao. Theo thống kê từ Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), trong 6 tháng đầu năm 2022, trị giá nhập khẩu đồ nội thất bằng gỗ của Na Uy đạt 530,4 triệu USD; thị trường Đức có giá trị nhập khẩu đồ nội thất đạt 2,8 tỷ USD. Các DN có thể nắm bắt, mở rộng khai thác xuất khẩu nhiều hơn vào các thị trường này, vừa để ngành gỗ vượt qua giai đoạn khó khăn, vừa để mở rộng thị trường cho những đơn hàng trong tương lai.

Ông Thanh cũng lưu ý rằng thị hiếu người tiêu dùng các nước cũng đang có sự thay đổi. Thay vì dùng các sản phẩm hoàn toàn từ gỗ như trước đây, hiện nay người tiêu dùng ưa chuộng các sản phẩm có sự kết hợp giữa gỗ và các chất liệu khác như kim loại, dây đan… Do đó, các DN nên nghiên cứu để bắt kịp xu hướng này.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hoài Bảo, Phó Chủ tịch Công ty TNHH Scansia Pacific cho rằng giai đoạn trầm lắng hiện nay là cơ hội cho các DN cấu trúc lại hoạt động sản xuất, đầu tư, nâng cấp công nghệ để tạo bệ đỡ cho sự hồi phục khi nhu cầu thị trường tăng trưởng trở lại