Infographics: Nông sản xuất siêu gần 1,8 tỷ USD
	Hàng nông sản tắc tại cửa khẩu biên giới: Giải pháp nào khơi thông?

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến

Thứ trưởng đánh giá như thế nào về kết quả sản xuất, xuất khẩu nông, lâm, thuỷ sản đạt được trong 2 tháng đầu năm?

2 tháng đầu năm, sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh sau Tết, giá phân bón, nguyên liệu đầu vào vẫn ở mức cao; đặc biệt là xăng dầu tăng mạnh; thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài tại khu vực phía Bắc,…

Tuy nhiên, nông nghiệp vẫn là “trụ đỡ”, góp phần ổn định nền kinh tế, đảm bảo an ninh lương thực. Cụ thể, 2 tháng đầu năm, lĩnh vực trồng trọt đạt tốc độ tăng trưởng 7,9%, sản lượng lương thực đạt 3,89 triệu tấn, tăng 12%; năng suất lúa đạt 59,9 tạ/ha, tăng 2,2%.

Đối với thực phẩm, với quy mô đàn lợn 28 triệu con, đàn gia cầm 525 triệu con, đàn bò 9 triệu con, chắc chắn đảm bảo sản lượng thịt, trứng, sữa đáp ứng cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và một phần xuất khẩu.

Ở lĩnh vực thủy sản, dù giá xăng dầu tăng nhưng hết 2 tháng đầu năm, sản lượng khai thác thủy sản đạt 1,2 triệu tấn, tăng 1,9%. Trong khi đó, giá cá tra, giá tôm đang rất tốt, dư địa thị trường lớn nên mục tiêu xuất khẩu thủy sản năm 2022 9 tỷ USD hoàn toàn có thể đạt được.

Ngành lâm nghiệp cũng ghi nhận những tín hiệu đáng mừng ngay từ đầu năm với kim ngạch xuất khẩu nhóm lâm sản chính đạt tới 2,9 tỷ USD, góp phần nâng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trong 2 tháng đầu năm đạt khoảng 8,0 tỷ USD, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm 2021. Xuất siêu toàn ngành gần 1,8 tỷ USD, tăng 86,7% so với cùng kỳ năm trước.

Đâu là những cơ hội, thách thức đặt ra cho toàn ngành trong thời gian tới, thưa Thứ trưởng?

Năm 2022, ngành nông nghiệp tiếp tục đối mặt với nhiều khó, khăn thách thức vì thực tế đầu tư, còn khiêm tốn. Trong tổng số 530.000 tỷ đồng gói phục hồi phát triển kinh tế, lĩnh vực nông nghiệp chỉ được đầu tư 5.000 tỷ đồng cho khắc phục sạt lở bờ sông bờ biển, an toàn hồ đập.

Một khó khăn trước mắt là xung đột Nga – Ukraine có thể khiến việc giao hàng của doanh nghiệp khó khăn, thanh toán khó. Hiện, Việt Nam xuất khẩu các loại nông, lâm thủy sản sang Nga đạt khoảng 550 triệu USD trong khi nhập khẩu từ Nga khoảng 500 triệu USD.

Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, trước mắt, Bộ NN&PTNT sẽ bàn với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để tìm phương thức thanh toán.

Bên cạnh thách thức, ngành nông nghiệp cũng đang đứng trước nhiều cơ hội mở rộng thị trường sau khi tham gia 16 Hiệp định thương mại tự do. Dịch Covid-19 làm đứt gãy chuỗi cung ứng tạo động lực cho doanh nghiệp đẩy nhanh xuất khẩu vào Mỹ, EU, mở rộng các thị trường ngách.

Hiện, một số ngành đã tỏ rõ lợi thế. Ví dụ như ngành hàng cá tra, sau 3 năm giá xuống thấp thì hiện tại giá cá tra đã đạt 27.000 – 28.000 đồng/kg, có 87% sản lượng cá tra sản xuất theo chuỗi. Năm 2018, xuất khẩu cá tra đạt kỷ lục 2,26 tỷ USD, năm nay đang phấn đấu đạt 2 tỷ USD, các đơn hàng đáp ứng không kịp nhu cầu của khách hàng.

Tôm cũng là một lợi thế khi nhu cầu từ Mỹ, Nhật Bản đang tăng. Ngoài ra, còn có lúa gạo, điều, tiêu, cao su…

Nông, thuỷ sản Việt còn nhiều cơ hội thúc đẩy xuất khẩu nếu tận dụng tốt các FTA trong năm nay. Ảnh: NT

Trong bối cảnh giá xăng dầu, giá nguyên liệu đầu vào đang tăng cao, Bộ NN&PTNT đang bàn với các hiệp hội ngành hàng đẩy mạnh sử dụng nguồn nguyên liệu trong nước để thay thế.

Ví dụ trong lĩnh vực thức ăn chăn nuôi, thủy sản, có 150 triệu tấn phế phụ phẩm nông nghiệp mỗi năm, thời gian tới phải áp dụng công nghệ để tận dụng, biến thành thức ăn phục vụ chăn nuôi, thủy sản, giảm phụ thuộc nhập khẩu.

Xin Thứ trưởng chia sẻ thêm ở góc độ thị trường, ngành nông nghiệp đã, đang và sẽ triển khai các giải pháp như thế nào nhằm tháo gỡ khó khăn trong xuất khẩu sang Trung Quốc, đồng thời đa dạng hoá thị trường xuất khẩu?

Hiện nay, dịch Covid – 19 diễn biến rất phức tạp với số lượng ca mắc tăng cao, trong khi giá nguyên liệu đầu vào cũng tăng. Ví dụ, giá nguyên liệu đầu vào thức ăn chăn nuôi, thủy sản đã tăng đáng kể, như giá ngô tăng 53%, hiện đạt 8.000 đồng/kg; giá đậu tương tăng 57%, hiện đạt 16.000 đồng/kg.

Bên cạnh đó, xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc còn gặp trở ngại do phía Trung Quốc thực hiện chính sách “Zero Covid-19”.

Trước thực tế đó, Bộ NN&PTNT đã phối hợp với Bộ Công Thương nỗ lực tháo gỡ những khó khăn ở thị trường Trung Quốc.

Bộ NN&PTNT cũng đã có các văn bản chỉ đạo, thông tin truyền thông về "Quy định về đăng ký và quản lý doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nhập khẩu nước ngoài" (Lệnh 248) và "Biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu" (Lệnh 249) của Trung Quốc; đẩy mạnh cấp mã số vùng trồng vùng nuôi, đề nghị các địa phương đưa những sản phẩm đã đạt yêu cầu của Lệnh 248, Lệnh 249 lên các cửa khẩu để xuất khẩu sang Trung Quốc.

Ngoài 9 loại hoa quả và thạch đen đã được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, thời gian tới, Bộ NN&PTNT sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành đẩy nhanh tiến độ đàm phán xuất khẩu chính ngạch những sản phẩm Việt Nam có lợi thế sang Trung Quốc như sầu riêng, tổ yến,…

Bộ NN&PTNT đã và đang phối hợp với các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng mở rộng thị trường để giảm áp lực với thị trường Trung Quốc. Bộ NNPTNT đã có văn bản gửi Đại sứ Việt Nam ở các nước để thúc đẩy thị trường, từ đó mở rộng sản xuất trong nước.

Để khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế, Bộ NN&PTNT xác định tiếp tục tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp.

Thời gian qua, Bộ đã phối hợp với UBND tỉnh Lai Châu tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh và đã thu hút được nguồn vốn 10.000 tỷ đồng. Thời gian tới, Bộ NN&PTNT sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư vào nông nghiệp ở Tây Nguyên, ĐBSCL dựa trên lợi thế của từng vùng miền…

Xin cảm ơn Thứ trưởng!