Hải quan Quảng Ninh chủ động triển khai chính sách giảm thuế Giá trị gia tăng
	Hàng hóa thông quan ngay trong ngày qua lối mở cầu phao Km3+4
	Thu ngân sách qua Hải quan Móng Cái tăng 52%

Công chức Chi cục Hải quan Móng Cái giám sát hàng hóa được lưu giữ ở khu vực lối mở cầu phao Km3+4. Ảnh: Thái Bình

Vắng cảnh trên bến dưới thuyền

Một ngày cuối tháng 3, chúng tôi xuất phát từ Hà Nội đi Móng Cái (Quảng Ninh)- địa bàn xuất nhập khẩu quan trọng bậc nhất trên tuyến biên giới phía Bắc từ nhiều năm qua.

Từ Hà Nội, xe chúng tôi băng băng trên các cao tốc: Hà Nội- Hải Phòng, Hải Phòng- Hạ Long- Vân Đồn, rồi tiếp đó theo quốc lộ 18 ra TP Móng Cái.

Là tuyến đường huyết mạch chở hàng hóa xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với Trung Quốc nhưng những ngày này đường sá thưa vắng xe cộ, khác hẳn vẻ tập nập trước đây. Vì thường xuyên nắm thông tin về việc Trung Quốc tạm dừng hoạt động xuất nhập khẩu ở Móng Cái và nhiều địa phương trên cả dải biên giới phía Bắc nên chúng tôi đã phần nào mường tượng ra cảnh này từ trước.

Nhưng khi đặt chân đến TP Móng Cái, đi thực tế ở những cửa khẩu quan trọng trên địa bàn, sự thật vẫn làm chúng tôi bất ngờ bởi sự vắng lặng lạ thường ở “thiên đường mua sắm Móng Cái”.

Điểm đầu tiên chúng tôi có mặt là lối mở cầu phao Km3+4. Đây là một trong hai điểm thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu nhộn nhịp bậc nhất Móng Cái những năm gần đây (cùng với khu vực cầu Bắc Luân II).

Trước đây, mỗi ngày có hàng trăm xe tải chở hàng xuất nhập khẩu qua khu vực lối mở cầu phao Km3+4, hàng hóa chủ yếu là nông sản, thủy sản đông lạnh… Nhưng giờ đây, tịnh không có một dấu hiệu nào cho thấy có sự xuất hiện của hoạt động giao thương. Trên bãi, hàng trăm chiếc xe tải cỡ lớn đỗ ngay ngắn, im lìm.

Đi thêm vài trăm mét xuống khu vực âu thuyền vốn tấp nập thuyền bè chở hàng thủy sản đông lạnh, giờ đây chỉ là sự vắng vẻ đến nao lòng. Dưới nước không một bóng thuyền bè, mặt nước vốn luôn cuồn cuộn bọt trắng từ cánh quạt ca nô, thuyền bè ra vào chở hàng giờ chỉ là những con sóng lăn tăn nhờ từng cơn gió nhẹ. Trên bờ, những băng chuyền chuyên dụng từng hoạt động hết công suất để đưa hàng từ xe xuống thuyền giờ nằm im soi mình trên bóng nước. Đến cả không khí nơi đây vốn đặc quánh mùi dầu mỡ phát ra từ động cơ máy móc, mùi thủy, hải sản giờ cũng trong lành đến lạ.

Cạnh đó, chỉ còn những chiếc xe tải nằm yên lừng lững và tiếng máy lạnh chạy ro ro để bảo quản hàng hóa cầm cự chờ ngày xuất khẩu.

Xe tải chở hàng nông sản xuất khẩu nằm chờ trong khu vực bãi kiểm tra tập trung ở lối mở cầu phao Km3+4. Ảnh: Thái Bình

Chuyện một người tài xế bị… “bỏ rơi”

Ở lối mở cầu phao Km3+4, chúng tôi gặp anh Hồ Văn Trí (quê Bình Định) là tài xế chở hàng thủy sản đông lạnh từ Đồng Tháp ra để xuất khẩu. Anh Trí chở hàng ra Móng Cái từ tháng 11/2021, nhưng thời điểm đó phía Trung Quốc bắt đầu hạn chế hoạt động xuất nhập khẩu rồi thêm nhiều lần tạm dừng đột ngột và mới đây nhất là tạm dừng từ 24/2 đến nay (ngày 24/3 khi bài báo này lên khuôn-PV), vì vậy mà chiếc xe chở hàng chục tấn thủy sản đông lạnh của anh Trí năm chờ ở Móng Cái đến 4 tháng nay.

“Tôi chỉ chở hàng thuê, nhưng khi hàng không xuất khẩu được chủ hàng đã bỏ hàng, bỏ rơi cả tôi vì không thể liên lạc được. Mỗi ngày chi phí cắm điện, lưu kho bãi, chi phí sinh hoạt… lên đến trên dưới 2 triệu đồng. Hiện nay, tổng số tiền chi phí phát sinh đến xe hàng của tôi đã lên đến hơn 400 triệu đồng. Bị chủ hàng bỏ rơi tôi phải vay mượn tiền để trang trải, giờ chưa biết lấy đâu trả nợ. Sinh hoạt hàng ngày cũng hết sức khó khăn, khổ cực vì chỉ ăn ngủ trên ca-bin ô tô, vừa tiết kiệm tiền, vừa trông coi hàng hóa. Làm lái xe nhiều năm rồi nhưng tôi chưa từng rơi vào cảnh thê thảm thế này”, anh Hồ Văn Trí ngao ngán nói.

Khi chúng tôi hỏi về mong muốn nhất lúc này là gì? Trên khuôn mặt rám nắng, dạn dày sương gió của người tài xế xe đường dài bỗng bần thần, ngân ngấn nước mắt và nói trong tiếng nấc nghẹn là chỉ mong được sớm về nhà, vì đến nay đã rời quê hương hơn 4 tháng, dịp tết Nguyên đán vừa qua cũng phải ở lại đất khách quê người.

Xe tải của Trung Quốc chở hàng xuất khẩu sang Móng Cái chưa kịp làm thủ tục quay về nước đang nằm chờ cả tháng nay ở phía cầu Bắc Luân II (Việt Nam). Ảnh: Thái Bình

Hàng trăm xe tải Trung Quốc chưa kịp… “hồi hương”!

Rời lối mở cầu phao Km3+4, chúng tôi tiếp tục di chuyển lên khu vực cầu Bắc Luân II và giờ này thì không còn bất ngờ nữa khi đón chúng tôi cũng là khung cảnh vắng lặng, im lìm. Khác chăng là lượng xe tồn đọng ở đây không phải của Việt Nam mà là xe Trung Quốc. Dọc đường lên cửa khẩu là hàng trăm chiếc xe tải Trung Quốc. “Đây là xe tải Trung Quốc chở hàng sang Việt Nam, nhưng chưa kịp làm thủ tục để nhập cảnh quay về nước do hoạt động ở cửa khẩu bị dừng hoạt động đột ngột. Số lượng xe đang nằm ở phía Việt Nam khoảng 300 đến 400 xe”, đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái cho biết.

Tại bãi kiểm tra hàng hóa tập trung ở cầu Bắc Luân II của Công ty CP XNK quốc tế Tân Đại Dương có tổng diện tích lên đến gần 30.000 m2, có thể chứa cùng lúc 600 phương tiện vận tải hàng hóa, có đầy đủ máy móc, trang thiết bị đáp ứng năng lực bốc xếp khoảng 41 xe hàng mỗi lượt trên 2 bệ, với hàng trăm lao động làm việc, giờ chỉ lác đác vài người bảo vệ. Trong khu nhà dùng bốc xếp hàng hóa, hàng loạt xe nâng hàng nằm im lìm.

Đứng giữa bãi kiểm tra hàng hóa rộng hàng chục nghìn m2 mà chúng tôi vẫn nghe tiếng trẻ con nô đùa râm ran từ xa vọng lại. Khung cảnh đó, cộng với tiếng trẻ em làm tôi bất giác liên tưởng đến những câu thơ trong bài Cái trống trường em: “Cái trống trường em/ mùa Hè cũng nghỉ/ Suốt ba tháng liền/ Trống nằm ngẫm nghĩ/ Buồn không hả trống...”. Nếu được nhân hóa, hẳn những chiếc xe nâng kia cũng đang trong tâm trạng buồn bã, nhớ tiếng người, tiếng xe, nhớ không khí tấp nập kẻ bán, người mua trước đây!

Chủ động chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, từ đầu năm 2022 đến nay đã có 8 lần phía Trung Quốc tạm dừng hoạt động xuất nhập khẩu. Mới nhất là từ 24/2 đến nay và chưa có thông báo thông quan trở lại. Điều này gây ra ùn tắc hàng hóa cục bộ tại một số thời điểm nhất định.

Trước tình hình đó, Chi cục đã tham mưu cho Cục Hải quan Quảng Ninh, UBND TP Móng Cái, tiếp tục hội đàm với chính quyền TP Đông Hưng (Trung Quốc) sớm khôi phục hoạt động xuất nhập khẩu; chỉ đạo các lực lượng chức năng cửa khẩu khẩn trương hoàn thiện, thực hiện phương án xây dựng “Vùng xanh an toàn” trong khu vực cửa khẩu, lối mở phù hợp, thích ứng với chiến lược “Zero Covid” của phía Trung Quốc.

Đồng thời nghiên cứu, xây dựng phần mềm “cửa khẩu số” (như tỉnh Lạng Sơn) để tăng tính minh bạch trong hoạt động quản lý phương tiện vận tải ra, vào cửa khẩu; phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp lãnh đạo, cải cách hành chính; tạo kênh thông tin kết nối đa chiều giữa các lực lượng chức năng cửa khẩu, doanh nghiệp kinh doanh kho bãi, doanh nghiệp dịch vụ logistics và chủ hàng…