Việt Nam luôn ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn. Do đó, 6 tháng đầu năm đạt được những kết quả khá ấn tượng, cụ thể, tăng trưởng GDP đạt 6,42%, lạm phát được kiểm soát, xuất khẩu tăng 14,5%... Dựa trên những kết quả trên, CIEM nhận định như thế nào về triển vọng kinh tế 6 tháng cuối năm, thưa ông?

Chúng tôi nhìn nhận kinh tế thế giới vẫn có những rủi ro, bất định cần theo dõi, nhưng cũng có xu hướng mới tích cực, có thể mang lại tác động lan tỏa cho nhiều nền kinh tế đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Trong đó, xu hướng tích cực là chuyển động của các công nghệ mới, một số nền kinh tế đã phục hồi rõ nét hơn và triển vọng hạ lãi suất điều hành thời gian tới của họ đang sáng hơn nhiều, hay các Hiệp định thương mại tự do (FTA) được ký kết nhiều hơn giữa một số nhóm nền kinh tế sẽ giúp cho thương mại và đầu tư trong thời gian tới được cải thiện hơn…

Từ phân tích, đánh giá tình hình trong nước cũng như thế giới, chúng tôi đã đưa ra hai kịch bản cập nhật dự báo triển vọng kinh tế vĩ mô 2024.

Theo đó, kịch bản 1 giả thiết các yếu tố kinh tế thế giới tiếp tục duy trì phù hợp với đánh giá của các tổ chức quốc tế, và Việt Nam duy trì nỗ lực chính sách tương tự như đề ra trong nửa đầu năm 2024. Trong kịch bản 1, tăng trưởng GDP dự báo đạt 6,55% trong năm 2024. Xuất khẩu cả năm 2024 tăng 9,54% so với năm 2023. Chỉ số CPI bình quân cả năm 2024 tăng 4,31% so với năm 2023. Cán cân thương mại giữ được thặng dư ở mức 5,7 tỷ USD.

Kịch bản 2 giả thiết bối cảnh kinh tế thế giới có một số chuyển biến tích cực hơn (tăng trưởng phục hồi nhanh; nhà đầu tư gia tăng đầu tư vào các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam; chuỗi cung ứng phục hồi; đầu tư cho chuyển đổi số và chuyển đổi xanh có chuyển biến tích cực). Kịch bản này cũng giả thiết Việt Nam thực hiện hiệu quả các giải pháp cải cách và điều hành kinh tế ở Việt Nam, qua đó giúp đạt kết quả tối đa về giải ngân, hấp thụ đầu tư công và tín dụng (kể cả chất lượng tín dụng), tăng năng suất lao động, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Ở kịch bản này, tăng trưởng GDP dự báo ở mức 6,95% trong năm 2024. Xuất khẩu cả năm 2024 tăng 11,64% so với năm 2023. Chỉ số CPI bình quân cả năm 2024 tăng 4,12% so với năm 2023. Cán cân thương mại đạt thặng dư ở mức 7,3 tỷ USD.

Trong 2 kịch bản trên, theo ông Việt Nam có triển vọng sẽ đạt được mức tăng trưởng nào?

Nếu làm tốt những cải cách mà Việt Nam đang thực hiện, để những cải cách đó sớm phát huy tác động với năng suất lao động, với hiệu quả hoạt động của khu vực công, tạo sự lan tỏa đối với đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài. Đồng thời, nếu chúng ta có một chút thuận lợi từ diễn biến kinh tế thế giới thì theo tôi Việt Nam có hy vọng sẽ đạt được kết quả tăng trưởng GDP là gần 7% và 4,12% CPI bình quân trong năm 2024.

Vậy để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao nhất cho cả năm 2024, theo ông, chúng ta cần triển khai những giải pháp nào?

Có thể khẳng định việc tiếp tục giảm thuế GTGT trong 6 tháng cuối năm hay việc tăng lương từ 1/7 đã cho thấy nỗ lực lớn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và cả hệ thống chính trị. Những giải pháp này cũng dựa trên những đánh giá rất chặt chẽ về dư địa của chính sách tài khoá. Những giải pháp, chính sách đã thực hiện đều phù hợp với dư địa tài khoá Việt Nam. Việt Nam vẫn còn dư địa để thực hiện không ít các nội dung liên quan đến chính sách hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, người dân.

Hiện nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi tích cực hơn, vì vậy, cần thực hiện tốt các chính sách tài khoá đã đề ra từ đầu năm, trong đó có việc giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch giao, đồng thời tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua những khó khăn tạm thời, từ đó phục hồi sớm.

Cần mạnh dạn đặt niềm tin vào cộng đồng doanh nghiệp, vì đây là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế. Nếu làm được điều này, chúng ta vừa hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp với các giải pháp tài khoá ở mức độ phù hợp nhưng vẫn giữ được dư địa tài khoá để ứng xử với các cú sốc trong tương lai.

Bên cạnh đó, để cải thiện chất lượng tăng trưởng cần cải thiện năng lực đổi mới sáng tạo, thích ứng với các xu hướng lớn (chuyển đổi số, chuyển đổi xanh). Đồng thời, tăng năng suất lao động, để năng suất lao động ở khu vực công trở thành động lực kích thích năng suất lao động ở các khu vực kinh tế khác. Hoàn thiện khung pháp lý cho các mô hình kinh tế mới (kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế sáng tạo).

Về điều hành chính sách kinh tế vĩ mô, cần có chính sách phù hợp, nếu chỉ tập trung nới lỏng tiền tệ và tài khóa để thúc đẩy tăng trưởng thì áp lực lạm phát sẽ gia tăng. Do đó, cần theo dõi chặt chẽ diễn biến lạm phát (tác động của tăng lương và tăng giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý giá). Cùng với, giữ gìn dư địa tài khóa để ứng phó với các cú sốc trong tương lai. Ngoài ra cần tiếp tục thực hiệu quả các FTA, tập trung hơn vào tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Xin cảm ơn ông!